Хитайда 'әрзан әмгәк күчи' дәври ахирлашти

Сүрәт, 2010 - йили 7 - ийун, хитайниң җйаңсу өлкиси күншандики бир завут ишчилири иш ташлаш җәрйанида сақчилар билән тиркишиватқан көрүнүш.

Бу, хитайда 'әрзан әмгәк күчи' дәври ахирлашқанлиқидин дерәк беридиған, хитай һөкүмитиниму, ширкәтләрниму вә хәлқниму җиддий ойға селиватқан мәсилә.

Хитайда айлардин буян ишчилар һәрикити әвҗ еливатиду. Худди хитайда чиқидиған 'шинҗиңбав' гезитидә баян қилинғандәк, чәтәл мәблиғи билән йүрүшидиған чоң ширкәтләрдин, шенҗендики 'фокискан' ширкитиниң ишчилири, иш һәққи өлчимигә нарази болуп қозғиған һәрикәтләр тәрәққи қилип, 5‏ - айниң 26‏ - күни кәчтә 12 - қетим бинадин сәкрәш вәқәси йүз бәрди.

Шуниңдин кейин, шенҗенда 430 миң адәм, бинадин сәкрәп өзини өлтүрүвелиш шәкли билән ипадиләнгән иш һәққи өлчимигә болған наразилиқни қоллап намайиш қилди. Фокискан ширкити ишчилар һәрикитиниң түрткисидә, ишчиларниң әң төвән айлиқ иш һәққи өлчимини 2 миң йүән қилип бекитишкә қошулди.

Иш һәққи өлчимигә наразилиқ ипадиләйдиған ишчилар һәрикити башқа җайларға кеңәйди

Демәк, ишчилар өзлири елип барған қаршилиқ һәрикәтләрдин мәнпәәт алди. Бу ғәлибиниң илһами билән, иш һәққи өлчимигә наразилиқини ипадиләйдиған ишчилар һәрикити хитайниң һәммә җайлириға кеңийишкә башлиди.

Фокискан ширкитидә йүз бәргән ишчилар һәрикитидин кейин, 'хонда' аптомобил завутида ишчилар һәрикити партлиди. Бу ширкәтниң гуаңдуң фосәндики шөбә завутида бир нәччә күн иш тохтап қалди. Бәзи шөбә завутлар тақилип қалди.

Худди хитайда чиқидиған 'шинҗу тор гезити' дә баян қилинғинидәк, ишчилар һәрикити чәтәл ширкәтлиридин хитайниң дөләт игиликидики ширкәтләргә кеңәйди. Хенәнниң пиңдиңсән шәһиридики пахта тоқумичилиқ завутида 5‏ - айниң 10 ‏ - күни башланған аял ишчиларниң иш һәққи, пенсийә, давалинишиға капаләтлик қилишни тәләп қилған ишчилар һәрикити һазирға қәдәр үзлүксиз давам қилмақта.

 Фокискан ишчилири бинадин сәкрәш вәқәсини, худди германийә авази баян қилғандәк, дәсләптә хитай һөкүмитиму, ширкәтләрму, ишчиларниң хизмәт муһитиға көңүл бөлүш яки бөлмәслик мәсилиси дәп қарап бир тәрәп қилмақчи болған иди, әмма ишчилар мәсилиниң әң муһим нуқтисини ишчилар һәрикити арқилиқ тәкрар - тәкрар ипадилигәндин кейин, завут ишчиларниң қаршилиқ көрситишидики мувапиқ сәвәбләрни чүшәнгәндин кейин, ишчиларниң иш һәққи өлчимини өстүрди. Тоғрисини ейтқанда, өстүрүшкә мәҗбур болди.

Ишчилар һәрикитиниң дәсләпки ғәлибисидин кейин хитайда 'әрзан әмгәк күчи' дәври ахирлашти

Худди нюйорк таймис гезити баян қилғандәк, хитайда ишчилар һәрикитиниң дәсләпки ғәлибиси билән 'әрзан әмгәк күчи' дәври ахирлашқан бир йеңи дәвр башланди. Әмди бу дәврдә, техиму мурәккәп йеңи мәсилиләр келип чиқмақта.

 Худди 'америка авази' баян қилғандәк, завутларда ишчиларниң иш һәққи өлчиминиң өстүрүлүши, мәһсулатларниң тәннәрқигә, базарларда мал баһасиға, йиғип ейтқанда, хәлқниң турмушидики һәммә қатламларға тәсир көрсәтмәй қалмайду.

Ишләмчиләр өзлири елип барған қаршилиқ һәрикәтлиридин мәнпәәт елишқа башлиғандин кейин, хитайда 'әрзан әмгәк күчи' дәври ахирлишишқа вә 'әрзан әмгәк күчи' гә тайинип пайда қазиниватқан ширкәтләр гумранлиққа йүзләнди. Иш һәққи өлчимини өстүрүшни асаси мәзмун қилған ишчилар һәрикити һазир хитайда күндин - күнгә әвҗ еливатиду. Буниң нәтиҗисидә, 'әрзан мал' билән хәлқара базарларда риқабәткә қатнишалиған хитай ширкәтлири тәңликтә қалди.

Ишчилар һәрикити һазир һөкүмәтниму, ширкәтләрниму, байларниму, хәлқниму җиддий ойға салмақта

Айлардин буян хитайда йүз бериватқан ишчилар һәрикити, бу һәрикәтләр пәйда қилған вә пәйда болғуси давалғуш, йәни муқимсизлиқ һазир, хитай һөкүмитиниму, ширкәтләрниму, хитайдики байлиқ мәнбәлириниң 41% ни игиливалған аран 1% имтияз игилириниму, һәр қандақ иқтисадий өзгириш өзлириниң җаниҗан мәнпәәтигә мунасивәтлик болған хәлқниму җиддий ойға селиватиду.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.