Mayning 1 - küni xitay puqraliri karréforni bayqut qilish shu'arlirini towlap namayish qildi

 Hemde, xitay pa'aliyetchiliri bir nechche hepte ilgiri xitay ichidiki tor betliride 1- may künidin bashlap fransiyining xitaydiki talla baziri tori karréforni bayqut qilish murajiti élan qilghan idi. Bügün 1- may xitayning béyjing, shi'en, shényang we fuju qatarliq sheherlirige jaylashqan kerréfor talla bazirining aldidila az sanda xitay puqraliri karréforni bayqut qilish shu'arlirini towlap namayish élip bardi.

Béyjing olimpik mesh'ili grétsiyining afina shehiridin bashlan'ghan chet'el sepiri jeryanida meyli qaysila sheherge barmisun, béyjing olimpikige qarshi turghuchi we kishilik hoquqni himaye qilghuchi teshkilatlar we shexslerning naraziliq namayishigha duch kelgen idi.

Erkin ekrem : "xitay fransiyige bésim ishlitip fransiyining bash égishini istewatdu"

Emma, yéqindin buyan xitayda peqet fransiyige qarshi turush keypiyatliri ewj éliwatqan bolup, bu heqte toxtalghan istratégiye mutexessisi erkin ekrem ependi, fransiyining 1975 - yilidin bashlap xelq'aradiki qudretlik döletlik ornini bara-bara yoqitip kéliwatqanliqini, emma fransiyining xitayda köp miqdarda dölet menpe'eti barliqini, shundaq shara'itta xitayning fransiyige bésim ishlitip fransiyining bash égishini istewatqanliqini körsetti .

Erkin ekrem :" fransiye ezeldin küchlük döletlerge diplomatiye riqabiti élan qilishqa mayil"

Derweqe xitaylar intérnét we bashqa teshwiqat wastiliridin paydilinip fransiyide élip bérilghan béyjing olimpik mesh'ilige qarshi namayish tüpeyli fransiyining xitayda kéngiyiwatqan talla baziri karréforni bayqut qilishni teshebbus qilghandin kéyin, fransiye prézidénti nikolas sarkoziy mejruh xitay tenheriketchi jing jingni fransiyige teklip qilghan hemde fransiye parlaménti re'isi kristyan polseli jing jingdin kechürüm sorighan idi.

Emma, aridin uzun ötmestin yeni, 21 ‏- aprél, parizh sheherlik komitéti bilet tashlap tibetlerning rohaniy dahiysi dalay lamani parizh shehirining pexriy puqrasi dégen sheripini bergen bolup, parizhning bu qarari xitay hökümitining qattiq eyiblishige uchrighan idi.

Bu heqte öz qarishini ipadiligen erkin ekrem ependi, fransiyining diplomatiye medeniyiti jehettin élip éytqanda, fransiye ezeldin küchlük döletlerge diplomatiye riqabiti élan qilishqa mayil ikenlikini bildürdi.

Xitay namayishchi: "biz chet'elliklerge xitayning qanchilik derghezep bolghanliqini éytip qoymaqchimiz"

Birleshme agéntliqida körsitilishiche, béyjing xeydyen rayonigha jaylashqan karréforning aldida melum sanda xitay namayishchilar naraziliq namayishi ötküzgen hemde "karréforgha qarshi turayli" dégendek shularni towliship namayish qilishqan bolup, emma mezkur namayish xitay saqchilirining tosqunluqigha uchrighan hemde xitay saqchiliri 9 neper namayishchini tutup neq meydandin élip ketken.

Xewerde neqil qilinishiche, saqchilar élip mangghan bir xitay namayishchi: " biz chet'elliklerge xitayning qanchilik derghezep bolghanliqini éytip qoymaqchimiz. Biz xitayda puqralirimizning ittipaq ikenlikimizni bildürüp qoymaqchimiz" dégen.

Ilshat ependi: "xitay her qandaq shekildiki namayishlarning tesir da'irisining kéngiyip kétishidin ensireydu"

Xitay hökümiti chet'ellerde élip barghan béyjing olimpikige qarshi naraziliq namayishlirigha qarshi xitay puqraliri élip barghan pa'aliyetlirini "wetenperwerlik" dep medhiyiligen hemde medet bergen bolsimu, emma xitay ichide her qandaq shekilde élip bérilghan naraziliq namayishlirini tosushqa alahide küch chiqarmaqta.

Bu heqte toxtalghan siyasiy közetchi ilshat ependi xitayning 2008- yilliq béyjing olimpiki bolupmu "4- iyun tyen'enmén oqughuchilar herikiti" xatire küni yétip kélish aldida her qandaq shekildiki namayishlarning tesir da'irisining kéngiyip kétishidin ensireydighanliqini bildürdi.

Halbuki, nyuyork waqit gézitide körsitilishiche, xitaylar namayish élip bérip bayqut qilishni muraji'et qilghan fransiye igidarchiliqini talla baziri karréforning 1- maydiki bayramliq sodisi yenila yaxshi bolghan bolup, qarimaqqa namayishchilar yenila fransiye dukanlirining paydisi üchün xéridarlarning diqqitini jelp qilghandek qilatti.