Xitay herbiy saheside zor tengshesh élip bardi
Muxbirimiz mihriban
2009.12.23
2009.12.23

AFP Photo
Bu qétimliq tengsheshte asasen 50 - yillardin kéyin tughulghan yash herbiy qomandanlar muhim orunlargha qoyulghan. Quyash gézitining xewiridin ashkarilinishiche, bu qétimliq tengsheshte, bulturqi tibet weqesi hem bu yilqi"5 - iyul ürümchi weqesi"ni basturushta xizmet körsetken gherbiy - shimaldiki lenju, chéngdu, shinjang herbiy rayonliridiki général mayorlar hem xitay azadliq armiyisining 1 - ewlad bashliqlirining perzentliri muhim wezipilerge teyinlen'gen.
Bu yil 7 - ayda "5 - iyul ürümchi weqesi"ni basturushta xizmet körsitip, derijisi kötürülgen chéngdu herbiy rayonining siyasiy komissari jang xeyyang, istratégiyilik yadro qorallari qisimliri 2 - zembirekchiler qoshunining siyasiy komissarliqigha teyinlen'gen. Shinjang herbiy rayonining siyasiy komissari ti'en shi'usi chéngdu herbiy rayonining siyasiy komissarliqigha teyinlen'gen, dölet mudapi'e uniwérsitétining siyasiy komissari, déngiz armiye générali tong shiping merkizi siyasiy qomandanliq shtabigha yötkilip, eslidiki 1 - mu'awin bashliq li'u yongjining wezipisini ötküzüwalghan. Undin bashqa xongkonggha qoshna bolghan gu'angju herbiy rayonining qomandanliq shitabidimu chong tengshesh élip bérilghan bolup, ilgiriki lenju herbiy rayonning meslihetchiler kéngishining qomandani shü fénlin gu'angju herbiy rayonining bash qomandanliqigha teyinlen'gen؛ hazirqi 42 - qisimning qomandani yow xeytaw gu'angju herbiy rayonining meslihetchiler kéngishi qomandanliqigha teyinlen'gen.
Nur gézitining xewiride körsitilishiche, bu qétim muhim wezipilerge qoyulghan herbiy qomandanlarning köpinchisi "5 - iyul ürümchi weqesi"ni basturushta töhpe körsetken générallar bolup, Uyghurlar we tibetlerning kishilik hoquq erkinliki hem barawerlik telep qilip élip barghan naraziliq heriketlirini, "qanunsiz topilang" hem "bölgünchilik herikiti" dep basturushta gherbiy shimal qisimliridiki herbiy qomandanlar rol oynighan. Mesilen, gu'angju herbiy rayonining bash qomandanliqigha teyinlen'gen shü fénlin, chéngdu herbiy rayonining komissarliqigha teyinlen'gen ti'en shi'usi, béyjing herbiy rayonining qomandani fang féngxuy, qoralliq saqchi qoshunining siyasiy komissari yü linshi'ang qatarliqlarning hemmisi, gherbiy shimal rayonida Uyghurlarning 91 - yildiki "barén weqesi", 97 - yildiki "ghulja féwral weqesi", 2009 - yili 7 - aydiki" ürümchi iyul weqesi", tibetlerning 2008 - yilidiki "mart weqesi", qatarliqlarni basturushta hem 89 - yildiki "ti'en enmén oqughuchilar herikiti" qatarliqlarni basturushta xizmet körsetken qomandanlar iken.
Nur gézitining xewiride yene, bu qétimliq tengsheshte xitayning eslidiki herbiy emeldarlirining perzentlirining muhim wezipilerge qoyulghanliqi bayan qilin'ghan. Dölet istratégiyilik yadro qoralliri qisimliri 2 - zembirekchiler qoshunining siyasiy komissarliqigha teyinlen'gen jang xeyyang, merkizi herbiy ishlar komitétining mu'awin re'isi jang shi'aning oghli iken؛ gu'angju herbiy rayonining meslihetchiler kéngishining qomandanliq wezipisige teyinlen'gen yow xeytaw bolsa gu'angju herbiy rayonining ilgiriki qomandani yow teyjongning oghli iken. Bu qétimliq tengsheshte yene ilgiriki xitay dölet re'isi li shi'enni'enning küy'oghli li'u yaju hawa armiye mu'awin siyasiy komissarliqidin dölet mudapi'e uniwérsitétining siyasiy komissarliqigha östürülgen.
Quyash géziti bu qétimliq tengsheshke baha bérip, "xitay kommunist hökümiti herbiy küchni kompartiyining öz heq - hoquqliri we démokratiyini telep qilghuchilarni basturup, öz hakimiyitini mustehkemleshtiki tayanch küch qilghandin sirt, ilgiriki kommunist emeldarlirining perzentlirini herbiy qoshun ichidiki muhim wezipilerge qoyup, 'perzentler qoshuni' ni kücheytish arqiliq, kompartiye hakimiyitini mustehkemlimekchi bolsa kérek. Meyli, ji'ang zémin bolsun, yaki xu jintaw bolsun we yaki kelgüside dölet re'isi bolush éhtimali yuqiri bolghan shi jinping bolsun, ularning meydani héchqachan özgermeydu, ular her waqit kompartiyidin ibaret bir partiye hökümranliqi astidiki qizil hakimiyetni qoghdaydu. Buningdin qarighanda xitayda heqiqiy démokratik usulda saylap chiqilghan hakimiyet tüzümi yolgha qoyulushigha téxi baldur, xelq démokratiyisining emelge éshishimu hazirche bir chüsh," dep körsetken.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.