Хитай җар селиватқан бастуруш чақириқлири муқимлиқ үчүн ишқа ярамду?

Хотән вә қәшқәрдә йүз бәргән вәқәләрдин кейин, хитай даирилири иҗраат вә чақириқлири арқилиқ, уйғур елидики бастуруш һәрикәтлирини тохтатмайдиғанлиқи вә техиму күчәйтидиғанлиқини җакарлиди.
Мухбиримиз шөһрәт һошур
2011.08.09
uyghur-qeshqer-herbiy-charlash-305.jpg Қәшқәр кочилирини чарлап йүргән хитай қораллиқ күчлири. 2009-Йили 10-июл.
AFP

Уйғур көзәткүчилириниң қаришичә, нөвәттә болуватқан вәқәләр, түзүмниң бошлуқидин, сиясәтниң кәңликидин әмәс, бәлки униң әксичә болғанлиқидин. Шуниң үчүн, хитайниң хотән вә қәшқәр вәқәсидин кейин оттуриға қойған йеңи бастуруш чақириқлири вә иҗраатлири район хәлқини, болупму уйғур мустәқиллиқ күчлирини қорқутуш вә тинчландуруш қудритигә игә әмәс. Униң әксичә, район хәлқини техиму үмидсизләндүрүш, ғәзәпләндүрүш вә сәврсизләндүрүш ролиға игә.

Йеқинқи хәвәрләрдә билдүрүшичә, хитай уйғур елиға, қар қапланлири дәп атилидиған йәнә бир түр алаһидә тәрбийиләнгән, қораллиқ қисимни йөткигән. Уйғур паалийәтчилири, бу қисимниңму, уйғур мустәқилчилирини бесиқтурушта ишқа яримайдиғанлиқини илгири сүрмәктә. Уйғур сиясий паалийәтчиләрниң қаришичә, бир қисим дөләт аппаратлири вә хитай пуқралириниң арқа-арқидин һуҗумға учриши, һәргиз хитайниң қораллиқ күчлириниң саниниң азлиқи яки һәрбий техникисиниң төвәнликидин әмәс. Бәлки, әскирий күчниң һәр вақит, һәммә йәрдә карға кәлмәйдиғанлиқи, һәрқандақ бир қудрәтлик дөләтниңму аҗиз нуқлириниң болидиғанлиқи, бир җәмийәттә адаләт болмиса, ялғуз қорал күчигә тайинип тинчлиқни сақлашниң мумкин әмәслики сәвәбидиндур.

Уйғур паалийәтчилири йәнә, бүгүнки қаршилиқ һәрикәтлириниң чәклик имканлар даирисидә елип бериливатқанлиқини, әмма җәмийәтниң тәрәққияти, әтраптики дөләтләрдә болидиған өзгиришләр вә башқа сәвәбләр түпәйлидин, уйғур мустәқилчилириниң буниңдин кейин бәлгилик дәриҗидики илғар қорал, күчлүк әслиһәләргә еришиш мумкинчиликиниң туғулидиғанлиқини, шуңа ақивәттә, хитай һөкүмитиниң уйғурларниң ирадисигә қораллиқ җаваб қайтуруш йолидин ваз кечидиғанлиқини илгири сүрмәктә.

Юқирида қарашлирини баян қилған, дуня уйғур қурултийиниң явропа бирликидики вәкили мәмәт тохти әпәндидур. У нөвәттики қаршилиқ һәрикәтлириниң хәлқара җамаәттә пәйда қилған тәсирлири һәққидә тохталди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.