Xitay jasus gumandari kanada hökümitidiki xizmitidin ayrildi
2011.11.10
Kanada bash ministiri we ichki kabéntni mexpiyetliki yuqiri uchurlar bilen teminleydighan, mexpiyetlik-meslihet idarisining yuqiri derijilik analizchisi, jang xeyyenning ilgiri shinxu'a axbarat agéntliqining misirda turushluq muxbiriliq wezipisini ötigenliki we uning xitay jasusluq organliri bilen bolghan qoyuq munasiwiti ashkarilan'ghandin kéyin u, bu nazuk xizmettin uzaqlashturulghanidi.
Aldinqi heptide, kanada fédéral sot mehkimisi höküm chiqirip, jangning bundin kéyin kanadada hökümet xadimi bolalmaydighanliqi eskertti.
Kanadada chiqidighan “Dölet pochtisi” gézitining xewirige qarighanda,jang xeyyen 2002-yili bixeterlik tekshürüshidin ötüp hökümet xadimi süpitide, kanada sana'et ministirliqida yuqiri derijilik xizmetke orunlashqan. 2003-Yili 2-ayda u téximu yuqiri örlep, kanada bash ministiri we ichki kabéntni mexpiyetliki yuqiri uchurlar bilen teminleydighan, mexpiyetlik-meslihet idarisining yuqiri derijilik analizchiliqigha teklip qilin'ghan.
Mexpiyetlik meslihet idarisi jang xeyyenning kanadagha bolghan sadaqitining mexpiyetlik derijisini yéngiwashtin tekshürüwatqanda, uning mexpiyetliki yuqiri “Qet'iy mexpiy” déyilgen höjjet-matériyallarni körüshige ijazet bergen. Bu mezgilde kanada jasusluqqa qarshi idarisi uning ilgiri xitayning shinxu'a axbarat agéntliqida xizmet qilghan kona jasus ikenlikini we uning kanadadiki xitay jasusliri bilen dawamliq munasiwet qiliwatqanliqini bayqighan.
Kanada bixeterlik-istixparat idarisining mexpiyetlik-meslihet idarisidin janggha bérilgen “Qet'iy mexpiy” matériyallarni körüsh ijazetnamisini bikar qilishni telep qilishi netijiside, jang xeyyenning salahiyiti bikar qilin'ghan. Jang “Qet'iy mexpiy” katégoriyisidiki höjjet-matériyallarni körüsh salahiyiti élip tashlan'ghandin kéyin, 2003-yili awghust éyida mexpiyetlik meslihet idarisi teripidin xizmettin boshitilghan.
Buning bilen u “Bixeterlik-istixparatni közitish komitéti” gha erz sun'ghan. Emma, ular uning erzini qobul qilmighan.
2005-Yili emgekchilerning hoquq menpe'etini qoghdash idarisi, mexpiyetlik-meslihet idarisige janggha nazukluq derijisi töwen bir xizmet bérish kéreklikini eskertken. Kéyin kanada hökümiti uninggha bashqa xizmetni saye qilghan qilghan we jang bu xizmetlerge iltimas sun'ghan, emma bu uch orunning héchbiri uni ishletmigen. 2006-Yili fédéral hökümet jangni xetiri bolmighan bashqa bir orun'gha waqitliq xizmetke orunlashturghan. Lékin, bu organmu yéngi bashtin bixeterlik tekshürüsh élip baridighanliqini éytip, uni yolgha salghan.
1989-Yilidin 1991-yilighiche shinxu'a axbarat agéntliqining misirda turushluq muxbiri bolghan 1995-yili kanadagha kélip,1999-yili kanada puqraliqigha ötken jang “Dölet pochtisi” gézitning ziyaritini qobul qilghanda, özining kanadagha bolghan sadaqitige qil sighmaydighanliqini bildürgenidi.
Kanada fédéral sot mehkimisi aldinqi heptide höküm élan qilip, jangning xizmet mesilisini edliyining tekshürüp chiqish telipini ret qildi. Sotning hökümide, jangning xitay jasusliri bilen dawamliq munasiwet qilip turghanliqi we uning bundin kéyin, kanadada hökümet xadimi bolalmaydighanliqi eskertildi.
Sot mehkimisi jangning erzini körüp chiqish jeryanidiki mehkime chiqimi üchün ketken 3500 dollarni uning tölishige buyrudi.
Mundaqche éytqanda, fédéral sot mehkimisining bu hökümi-hökümet xizmitige qaytish arzusidiki jang üchün ejellik zerbe bolupla qalmay shundaqla xitay da'iriliri üchünmu bir signal hésablinidu.
Kanada da'iriliri 2006-yildin buyan jasuslar mesiliside xitay da'irilirini agahlandurup kelmekte. 2010-Yili kanada bixeterlik-istixparat idarisining bashliqi richard faddén kanadadiki bezi shtat we sheherlerning yuqiri qatlam emeldarlirining chet'el hökümetlirining tesir da'irisige kirip qéliwatqanliqini, bolupmu xitay hökümitining xususi yollar arqiliq kanadada jasusluq tori shekillendürüwatqanliqini ashkara bildürgenidi.
Buningdin ikki ay ilgiri, konsérwatip partiyisining parlamént ezasi, tashqi ishlar ministiri john ba'irdning parlaménttiki katipi bob déchért bilen shinxu'a axbarat agéntliqining torontoda turushluq 32 yashliq ayal muxbiri shi rungning ishqi-muhebbet mektupliri ashkarilinip,bkanadada küchlük inkas qozghighan we xitay da'irilirining kanadadiki jasusliri mesilisi kanada metbu'atlirining qayta kün tertipige kelgechke, bu eyibleshlerdin passip ahwalgha chüshken xitay da'iriliri shi rungni kanadadin qayturup kétish yolini tallighanidi.
Jang xeyyen dilosi kanada hökümiti köngül bölgen, xitaygha a'it jasusluq diloliri ichidiki netijisi chiqqan birdin-bir dilodur.