'Xitayning myunxéndiki konsulxanisi ishpiyonluq wezipisini ijra qilidu'

24 - Noyabir seyshenbe küni, gérmaniye saqchiliri gérmaniyining myunxén shehiride yashaydighan 4 xitayning turalghusigha basturup kirip, ularni mezkur sheherde yashawatqan Uyghur jama'itining ustidin ishpiyonluq qildi dégen guman bilen axturdi. Bügünki melumatlargha qarighanda, bularning ikki nepiri gérmaniye puqrasi iken.
Muxbirimiz jüme
2009.11.25
Girmaniye-Munixtiki-Xitay-konsulxanisi-305.jpg Süret, gérmaniyining myunxén shehiridiki xitay konsuxanisining tashqi körünüshi.
www.spiegel.de Din élindi.

Uyghurlar üstidin jasusluq qiliwatqan gumandarlarning arqa - arqidin ashkarilinishi heqqide toxtalghan d u q xadimliri, buning chet'ellerdiki Uyghur dewasining saghlamliqi üchün yaxshi bashlinish ikenlikini bildürdi.

Gérmaniye saqchilirining myunxéndiki 4 neper xitayning öyige jasusluq gumani bilen basturup kirgenliki heqqide xewer gérmaniyidin chiqidighan spéygél xewerler torida bérildi.

Xewerde körsitilishiche, seyshenbe küni etigende gérmaniye fédératsiye jinayi ishlar saqchiliri bilen bawariye saqchi idarisi xadimliri, yuqiriqi 4 neper xitayning myunxéndiki turalghusigha basturup kirip axturghan we soraqqa tartqan.

Bu heqte radi'oyimizning ziyaritini qobul qilghan gérmaniye tashiqi ishlar ministirliqi bayanatchisi hatzélman ependi bu heqtiki xewerlerni delillidi. U mundaq dédi: "méning bilishimche ular qolgha élinmidi peqet soraqqa tartildi."

Spéygél xewerler torida körsitishiche, xitayning bawariye ölkisi myunxén shehiridiki konsulxanisi soda, sayahet wizisi dégendek wezipilerni orundawatqandek qilsimu, emeliyette xitayning mezkur konsulxanisida xitayning jasusluq organliri bu rayondiki ishpiyonluq torini heriketke sélish wezipisini ijra qilidiken.

Gérmaniyining myunxén shehiri, chet'ellerdiki Uyghur jama'iti bir qeder köp olturaqlashqan sheherlerning biri. Dunya Uyghur qurultiyining bash shtabimu myunxén shehirige jaylashqan.

Xewerde körsitishiche, béyjing da'iriliri chet'ellerdiki Uyghur jama'itining némilerni oylaydighanliqi, némiler heqqide pikirlishidighanliqi we yaki pilanliri heqqidiki uchurlargha bek qiziqidiken. Shunglashqa xitay jasusluq organliri myunxénda yashawatqan Uyghur jama'iti üstidin jasusluq qilish üchün, ishpiyon yaki gep toshuydighan alaqichilarni köp sanda terbiyiligen.

Bu heqte toxtalghan dunya Uyghur qurultiyi ichki ishlar ministiri élshat ependining bildürüshiche, chet'ellerdiki Uyghur dewasining künsayin ulghiyishigha egiship, xitay jasusluq organliri Uyghur teshkilatlirining pa'aliyetlirige ishpiyonluq heriketliri bilen buzghunchiliq qilish suyiqestini barghanche kücheytken. Xitay hökümiti Uyghur teshkilatliri üstidin közitish we buzghunchiliq heriketlirini rabiye qadir xanim amérikida pa'aliyitini bashlighandin kéyin téximu ewjige chiqarghan.

Melum bolushiche, xitay da'iriliri öz ishpiyonlirini Uyghurlar yashawatqan döletlerning hemmisige dégüdek singdürüp pa'aliyet élip barmaqta. Dunya Uyghur qurultiyimu xitay ishpiyonlirining buzghunchiliq heriketlirige qarita, özliri turushluq döletlerning qanun ijra qilishi organliri bilen hemkarlishish qatarliq tedbirlerni alghan.

Bu yil yazda jasus gumandari babur mexsutning tutulushi, chet'ellerdiki Uyghur jama'iti arisida ghulghula qozghighan témilarning birige aylan'ghan idi. Élshat ependining bildürüshiche, bu nöwet gérmaniyide soraqqa tartilghan 4 neper xitay jasus gumandarining ashkarilinishini babur mexsutning délosi bilen munasiwetlik dep qarashqimu bolidiken.

Bügünki xewerlerge qarighanda, seyshenbe küni gérmaniye saqchi da'iriliri axturup soraqqa tartqan xitay jasusluq gumandarlirining ikkisi gérmaniye puqrasi bolup, ular 42 yashtin 63 yashqiche bolghan xitay erler iken. Bularning hemmisi xitayning myunxéndiki konsulxanisi teripidin kontrol qilinidiken. Gérmaniye jasusluqqa qarshi turush organliri bu xitaylarning bashqa jasus gumandarliri bilen mexpiy uchrushush qatarliq heriketler élip bériwatqanliqini bayqighan.

Melum bolushiche, bu xitay gumandarlar "chet'el hökümetliri üchün ishpiyonluq qilish" jinayiti bilen tekshürülmekte iken. Wol strit zhurnili gézitide neqil qilinishiche, gérmaniyining karlsruhe shehirige jaylashqan edliye da'iriliri, mezkur jasus gumandarliri délosini tekshürüshning yene bir nechche ay dawam qilishi mumkinlikini ilgiri sürgen.

Axirida, dunya Uyghur qurultiyining mexpiyetlikni qoghdash orgini - ichki ishlar ministirliqining bashliqi élshat ependi, nöwette Uyghur teshkilatliri duch kéliwatqan ishpiyonlarning buzghunchiliqi we ishpiyonlarning heriket alahidiliki heqqide toxtaldi.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.