Xitayning kanadagha kelgen sen'et ömikige bir neper Uyghur qatnashturulghan
Muxbirimiz gülshen abduqadir
2009.09.21
2009.09.21
Ömek terkibide xitay chong quruqluqida "kaltek top oynitish padishahi" dep nam alghan Uyghur aptonom rayonluq sérikchiler ömikining sérikchisi gheyret ézizmu bar.
Bu ömek kanadaning her qaysi nuqtiliq sheherliride aylinip oyun qoyidighan bolup, 14 - 15 - we 17 - séntebir künliri kanadaning wankowér, kalgari we ottawa qatarliq sheherliride oyun qoyghan.
Igileshlerge asaslan'ghanda, bu oyun qoyush ömikining nami ''xoshal külkilirimiz bilen dölitimiz qurulghanliqining 60 yilliqini kütüwalayli'' dep atalghan bolup, bu ömekning asasliq meqsiti xitaydiki her millet xelqining intayin bextlik, xoshal - xuram, xatirjem yashawatqanlighini kanadada teshwiq qilish iken.
Emma yéqindila 5 - iyul ürümchi qirghinchilighini bashtin kechürgen Uyghurlarning xitay hökümitige bolghan naraziliq namayishlirining téxi ayighi üzülmigen bolup, ular xelq'ara teshkilatlarning biterep tekshürüsh ömiki ewetip 5 - iyul ürümchi weqeside iz - déreksiz yoqap ketken kishilerning iz dérikini qilishni jiddi telep qilmaqta.
Gerche, xitayning dangliq külke cholpanliri kanadada oyun qoyup, 1 - öktebir dölet qurulghanliqining 60 yilliqini tebriklewatqan bolsimu emma dunya Uyghur qurultiyining bu künni Uyghurlar üchün matem küni qilip békitkenliki melum.
Ötken hepte kanadada chiqidighan köpligen xitayche yéziqtiki gézitlerde bu ömekning kanadadiki pa'aliyetlirige kengri yer bérilgen bolup, "yultuzluq aral" géziti we shinxu'a torining xewer qilishiche, muxbirlarning ziyaritini qobul qilghan bu ömek terkibidiki Uyghur sérikchi gheyret éziz, "shinjang güzel we bixeter jay, shinjangdiki her millet xelqining ittipaqliqi bir ikki kün ichide shekillen'gen ittipaqliq emes, shundaqla bir qisim kishiler buziwétimen, dep buziwételeydighan ittipaqliq emes," dégen.
Gheyret éziz isimlik bir Uyghurnimu öz ichige alghan, hazir kanadada oyun qoyushni dawamlashturuwatqan bu sen'et ömikining nomurliri ichide tibetni medhiyileydighan naxshilar, xitay qizliri mongghulche yasinip oynaydighan mongghulche usullar bolghandin bashqa, xitay qizliri chachlirini qiriq örüp, xitay yigitliri Uyghur potilirini baghlap oynaydighan dolan meshripimu bar.
19 - Séntebir shenbe küni bu ömek torontogha yétip kélip, torontodiki makmilen tiyatirxanisida bir meydan oyun qoydi. Shu küni makmilen tiyatirxanisining ichi torontodiki xitay elchixanisining xadimliri bilen toshup ketken bolup, oyun axirlashqandin kéyin, biz bu ömek terkibide kanadada oyun qoyushni dawamlashturuwatqan gheyret ezizni qisqa ziyaret qilish pursitini qolgha keltürduq.
Igilishlerge asaslan'ghanda, 2004 - yili shinjang sérikchiler ömikining 7 neper sérikchisi kanadagha oyun qoyghili kélip, kanadada siyasi panahliq tilep qalghan bolup, torontodiki xitay konsulxanisi yene shundaq bir ehwalning tekrarlinip qalmasliqi üchün gheyret ezizge nisbeten intayin sezgür pozitsiyide boluwatqan bolushi mumkin.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.