Xitay pakistandin pakistandiki xitaygha qarshi TIP ezalirini teltüküs yoqitishni telep qilghan

Bu süret, IntelCenter shirkiti teripidin türkistan islam partiyisining 2008 - yil 23 - iyul bayanat sin - alghusidin élip tarqitilghan.

Bu telepni xitayning pakistan bash elchisi lu zawxuy, pakistandiki wén'giriye elchixanisida ötküzülgen bir murasimda, muxbirlarning so'aligha jawaben ashkarilighan.

Bash elchi lu muxbirlargha qilghan sözide, waziristan wilayitide  türkistan islam partiyisige mensup yüzlerche kishining barliqini, bularning, xitayning dölet bixeterliki üchün éghir tehdit ikenlikini, ularning nöwette  xitayda parakendichilik peyda qilish üchün heriket qiliwatqanliqini bildürgen. Lu  yene mezkur kishilerni" shinjang xelqi üchünmu tehdit, pakistanning gherbiy shimalida xizmet qiliwatqan 600 neper junggoluq injinirlar üchünmu tehdit," dep körsetken.

Waziristan pakistanning afghanistan bilen chigridash bolghan qebililer rayonigha a'it bir wilayettur. Mezkur wilayetning yer kölimi 11585 kwadirat kilométir , nopusi 400 ming etrapida bolup, u yéqinqi 200yildin béri köp qétimliq jenglerge  sehne we jengchilerge panagah bolup kelgen.

Nöwette mezkur wilayette rastinla Uyghur jengchilerning bar - yoqluqini biterep menbeler otturigha qoyghini yoq. Emma pakistanning her qaysi wilayetliride, oqush, tijaret we panahlinish meqsitide bir türküm Uyghurlarning yashawatqanliqi, bu Uyghurlarning  xitayni jiddiy endishige sélip turuwatqanliqi axbarat we jem'iyet xewerliridin melum.

Pakistanda 8 yil ilim tehsil qilghan, nöwette türkiyide yashawatqan hidayitullah oghuzxan ependining bildürüshiche, pakistanda Uyghurlarning mewjutluqi yéngi bir ehwal emes؛ bir türküm yashlarning afghanistan we  pakistan taghlirida mewjut bolup turushi, xitayning atalmish  3 xil küchlerge qarshi zerbe bérish herikitining we shangxey hemkarliqidiki döletlerning Uyghurlargha tutqan naheq mu'amilisining netijisi.

Gheyriy resmiy xewerlerde bayan qilinishiche, xitay bir qanche yilning aldida, pakistan'gha 170 kishilik  qara tizimlik bergen we bu tizimliktikilerning xitaygha qayturulishini telep qilghan.

Hazirgha qeder pakistan hökümiti ismayil semed qatarliq 20 din artuq Uyghurni xitaygha qayturup bergen idi. Xitayning bu qétimqi telipi, qayturup ekitish emes, belki teltöküs yoqitish bolghan. Nöwette pakistanda ikenliki texmin qiliniwatqan türkistan islam partiyisi ötken ayda bayanat élan qilip,  qaysi bir dölet öz ezalirini qolgha élip xitaygha qayturmaqchi bolsa, emeliy heriket bilen jawab qayturidighanliqini bildürgen idi.

Bezi Uyghur közetküchiler, xitayning mezkur telipining orunlinish éhtimalliqini mumkinsiz dep qarimaqta. Chünki pakistanning qebililer rayoni merkizi hökümetke béqinmay kéliwatqan hem köp mesililerde musteqil qarar bérish hoquqi bolghan bir rayondur.