Xitay - rusiye arisidiki birlik we ixtilaplar

 Xitay metbu'atlirida médwidéwning ziyariti we xitay rusiye munasiwitining" nuqsansiz" tereplirini we ikki terep rehbirining körüshkenlikige da'ir "ijabiy" xewerler köp bérilgen bolsimu, lékin bu xewerlerde saqliniwatqan mesililer, xitay - rusiye rehberlirining söhbet mezmuni qatarliqlarni tilgha almidi. Toghrisida heqqide toxtalmighan.

Prézidént médwédéwning tunji chet'el sepiri

Xitay - rusiye munasiwiti Uyghurlar we ottura asiyaning siyasiy jughrapiyilik kélechikide hel qilghuch rol oynaydighan amillar bolupla qalmay. Bu yene dunyaning siyasiy jughrapiyilik tengpungluqida hel qilghuch rol oynaydighan amillarning biridur. Bu sewebler tüpeyli rusiye rehberlirining xitay ziyariti da'im dunya jama'etchiliki diqqet qilidighan mesile bolup keldi. Bu qétim prézidént médwédéwning wezipige olturghandin kéyinki tunji chet'el sepirini xitayda élip barghanliqi tereplerning alahide diqqitini tartqan idi.

Gerche xitay metbu'atlirida médwédéw bilen xitay rehberlirining uchrashqanliqi, söhbet ötküzgenliki köp tekitlen'gen, lékin söhbetning tepsiliy mezmuni tilgha élinmay, ikki dölet munasiwitidiki " ijabiy" terepler eks ettürülgen bolsimu, lékin bu xitay - rusiye munasiwitining " nuqsansiz" we " gül - gülistan"ge pürken'genlikidin dérek bermeytti.

"Xitay ‏ - rusiye munasiwiti ixtilap we tosalghulargha duch kéliwatidu "

Xelq'ara metbu'atlarning ziyaret mezgilidiki xewerliride xitay ‏ - rusiye munasiwitidiki ixtilaplargha yer bérilgen bolup, bu xitay metbu'atliridiki " ijabiy" xewerler bilen roshen sélishturma bolalaytti. Shinxu'a axbarat agéntliqi 24‏ - maydiki bir xewiride rusiye - xitay rehberlirining söhbitini mundaq xewer qilidu, "söhbet jeryanida ikki dölet rehbiri xitay - rusiye istratégiyilik shériklik munasiwitining qurulghanliqi we tereqqiyatigha yuqiri baha berdi. Munasiwetni dawamlashturush, üzlüksiz tirishish, xitay - rusiye istratégiyilik shériklik munasiwitini téximu yaxshi algha sürüshke qoshuldi."

Xitay metbu'atlirining bu heqtiki xewerliride xitay ‏ - rusiye arisidiki mesile we ziddiyetler xewer qilinmay, ikki dölet munasiwitining tosalghusiz kétiwatqanliqi ilgiri sürülgen. Lékin shu mezgilning özide xelq'ara metbu'atlar xitay ‏ - rusiye munasiwitining nurghun ixtilap we tosalghulargha duch kéliwatqanliqini xewer qilghan idi. Bu metbu'atlar otturidiki ixtilaplarning sodidiki tetür reqem, sébiriye néfit turuba yoli, néfit we teb'iy gaz bahasi, ottura asiyadiki néfit - teb'iy gaz riqabiti, rusiye qoral - yaraqlirining paténit hoquqi qatarliqlarni öz ichige alidighanliqini ilgiri sürgen idi.

"Xitay bilen rusiye ottura asiyaning néfit we teb'iy gazi üchün riqabetleshmekte"

Birleshme agéntliqi 24‏ - maydiki bir xewiride " diplomatik hemkarliq rusiyining xitaydin ensiresh we herbiy yaraqlar we énérgiye sodisidiki ixtilaplarni yépip ketkenliki"ni tekitligen. Yene bir xewerde "xitay ‏ - rusiye arisidiki muhim ixtilaplarning biri xitayning ottura asiyadiki tesir küchining üzlüksiz kéngiyiwatqanliqi "deydu. Fransiye axbarat agéntliqi médwédéwning ziyariti mezgilide élan qilghan bir xewiride "xitay bilen rusiye ottura asiyaning néfit we teb'iy gaz zapisini qolgha keltürüsh üchün riqabetleshmekte " dep tekitligen.

Xitay rusiyining néfit we teb'iy gaz bayliqigha jiddiy éhtiyaj tuyuwatqan bolsimu, lékin rusiye bilen néfit we teb'iy gazning tennerqide kélishelmey kéliwatqan idi. Amérika "dewr" zhurnilining aldinqi künki sanida chiqqan bir maqalide bir xitay emeldarining "biz rusiyiliklerning néfit we teb'iy gazigha nahayiti éhtiyaj. Biz hazir éhtiyaj boluwatimiz, kelgüside yene éhtiyaj bolimiz. Lékin biz moskwa bilen kélishim tüzelmeywatimiz" dep tekitligenliki, buningda "baha amilining roli barliqini ilgiri sürgen.

Bu kélishelmeslik sébiriye - daching néfit turubisining hazirgha qeder kéchikishidiki muhim seweblerning biri, dep qaralmaqta. "Dewr   "zhurnilidiki maqalide rusiyining xitayni néfit - teb'iy gaz bilen yawropa ellirige satqan bahada teminlimekchi bolghanliqi, lékin xitayning bahada étibar bérishni telep qilghanliqini bildürdi.

" Xitayda néme ishlar bolidighanliqini héchkim bilmeydu ?"

Herbiy ishlarda xitay rusiyining eng chong qoral - yaraqlar xéridari idi. Amérika awazi radi'osining médwédéw béyjingdiki mezgilde bergen bir xewiride " xitay - rusiye herbiy yaraqlar sodisida rusiye xitaygha satqan urush ayrupilani we bezi qorallarni xitayning ruxsetsiz ishlepchiqarghanliqi we bu rusiyining achchiqini keltürgenliki"ni ilgiri sürgen idi.

Fransiye axbarat agéntliqi 23 ‏ - maydiki bir xewiride "moskwadiki bezi emeldarlarning ensireshke bashlighanliqi, chünki rusiye xitaygha satidighan qoral - yaraqlarni köpeytse, bu xitayning rusiye herbiy qorallar mexpiyetlikini igiliwélishigha yol achidu" dep qarawatqanliqini tekitligen.

Rusiye axbarat agéntliqi aldinqi küni élan qilghan bir maqalide rusiyining bu jehettiki endishilirini tilgha aldi. Maqalide médwédéw béyjingdiki mezgilide "muxbirlarning taza diqqitini qozghimighan mesile xitay ‏ - rusiye herbiy téxnika hemkarliqidur " dep körsetti. Maqalide rusiyining xitay bilen qoral - yaraqlar soda kélishimi imzalashqa aldirmasliqidiki seweblerni chüshendürüp, " öz waqtida sowét ittipaqi we rusiyige choqun'ghan hazirqi xitay rehberlirining ornigha kelgüside yéngi rehberler chiqsa, xitayda néme ishlar bolidighanliqini héchkim bilmeydu ?" dep yazdi.

" Qazaqistan moskwaning énérgiye qara niyitining ichidiki bir jay"

Xelq'ara metbu'atlar xitay bilen rusiye arisidiki ixtilaplarning tégide bu ikki döletning ottura asiyadiki riqabiti yatqanliqi, rusiye xitayning ottura asiyadiki pa'aliyitidin bi'aram boluwatqanliqini ilgiri sürgen idi. Birleshme axbarat agéntliqi bu heqtiki bir xewiride mundaq deydu, " médwédéwning xitay sepiride qazaqistanda toxtap ötkenliki, béyjing we gherb ellirining semige shuni sélishni meqset qilidu : rusiye, sowét ittipaqi térritoriyisidiki bu zéminlarni rusiyining arqa hoylisi dep qaraydu ".

Xitay hazirgha qeder ottura asiyadiki döletler bilen bir qatar kélishimlerni tüzüp, rayonda néfit we teb'iy gaz qézish, turuba yatquzush hoquqigha ige boldi. Buning tipik misali atasu - alataw néfit turuba yoli we xitay - qazaqistan teb'iy gaz turuba yoli qurulushi shundaqla türkmenistan bilen ötküzüwatqan türkmen gazini xitaygha toshush pilanigha da'ir söhbetlerdur. "Nyu york waqti géziti"ning 24‏ - maydiki xewiride " médwédéwning xitayni qazaqistandin kéyin ziyaret qilghanliqi, bu moskwaning qazaqistanni öz énérgiye qara niyitining ichidiki bir jay " dep qaraydighanliqini körsitidu " dep tekitligen idi.

Rusiye xitay rehberlirining ikki dölet arisidiki bu ixtilaplarni qanchilik sözleshkenliki melum emes. Lékin médwédéwning xitay ziyaritide xitay metbu'atlirining héchbiri rusiye - xitay arisidiki bu ixtilaplarni tilgha almidi. Xitaydiki kishiler peqet ikki terepning qomsha bayanati we qoshma axbarati élan qilin'ghandila ikki dölet munasiwitige da'ir mesililerde bir az yip uchigha érishken boldi.