Junggo néfit uniwérsitéti 30' - noyabir oqughuchilarni urush weqesi' ni kéngeytiwetmeslik terepdari
Muxbirimiz erkin
2008.12.10
2008.12.10
RFA Oqurmenliri teminligen
Lékin mektep da'irilirining pozitsiyisi aldi bilen oqughuchilarni dawalitish, andin mesilini shu chaghdiki ehwalgha qarap bir terep qilishtur.
Chingdaw shehirining changjyang yoli saqchixanisi tewelikidiki rayonda wezipe öteydighan saqchilarning30" - noyabir Uyghur oqughuchilarni urush weqesi"ni sürüshtürüsh, jawabkarlarni bir terep qilish xizmitide hazirgha qeder ilgirilesh bolmidi. Dewager terep mektep da'irilirining weqeni sürüshtürüshke wede bergenlikini, mektepning jawabini kütüwatqanliqini, mektep mesilini sürüshtürüp melum bir netijige barmay turup özlirining bu toghrida pikir bayan qilalmaydighanliqini, pütün ümidining mektep da'iriliride qalghanliqini bildürmekte. Mektep terep bolsa oqughuchilargha aldi bilen yaxshi dawalinishni, mesilini oqughuchilarning yarisi saqayghanda bir terep qilidighanliqini eskertip, oqughuchilarning könglini tinjitishke tirishmaqta iken.
Biz junggo néfit uniwérsitétigha téléfon qilip, weqening tereqqiyatini sorighan bolsaqmu, lékin mektepning rehberlik qatlimidiki zatlarning héch biri weqe toghrisida pikir bayan qilishni xalimidi. Mektep oqughuchilar xizmiti bashqarmisining ching famililik bölüm bashliqi bolsa bu ishlargha oqughuchilar xizmiti bashqarmisidiki minewer isimlik Uyghur xanimning mes'ul bolghanliqini, uning su'allirimizgha jawab béreleydighanliqini eskertip, minewer xanimgha téléfon qilishimizni tewsiye qildi.
Minewer xanim bolsa hazirqi eng muhim mesile oqughuchilarni dawalash ikenlikini, qalghan ishlar kéyinrek oqughuchilarning telipige köre bir terep qilinidighanliqini bildürdi. " Lékin hazir balilar yarisini saqaytip bolghandin kéyin mektepke telep yazmaqchi. Ashu telepke asasen mektep changjyang yoli saqchixanisi bilen sözlishidu. Balilarni saqchilar urmighan, balilarni urghanlar saqchilar yallighan amanliqni saqlighuchilar, shular urghan oxshaydu. Balilarning öz aldigha telipi bar. Balilarning telipini men sizge dep bersem bolmaydu. Uning axirisi chiqqanda andin sizge jawab béreleymen.... Mektep mesilini pütünley balilarning arzusi, ularning telipi buyiche hel qilmaqchi.... Hazir balilar manga özlirining telipini téxi bermidi.... Qarang bu ishning axiri chiqmidi. Bu yerde men sizge uni - buni dep köp gep qilsam bolmaydu."
Chingdaw saqchiliri Uyghur oqughuchilarni urghan 30 - noyabirdiki weqe, chingdaw shehirining changjyang yolidiki amazon éléktir saymanlar dukinida yüz bergen bolup, shu chaghda junggo néfit uniwérsitétining chingdawdiki xu'angdaw shöbe mektipide oquydighan 2008 - yilliqtiki 5 neper Uyghur oqughuchi nerse - kérek sétiwélishqa chiqqan we téléfon batariyisi sétiwélish üchün amazon éléktir saylamlar dukinigha kirgen idi.
Tayaq yigüchiler élan qilghan weqe toghrisidiki bayanlarda chasniy kiyimlik saqchilarning oqughuchilarni sewebsiz urghanliqi, oqughuchi kinishkisini chiqarghan bolsimu, lékin saqchilarning buninggha pisent qilmighanliqi, etraptiki tamashibinlarning " shinjangliq oghrilar"dégen mesxirisige qalghanliqi, weqede 2 oqughuchining bir qeder éghir yarilan'ghanliqi, saqchixanigha élip bérilghandin kéyin "emdi ketsenglar bolidu " dep qoyup bérilgenliki yézilghan idi. Mektep amazon éléktir saymanlar dukinida yüz bergen 30 - noyabirdiki bu weqege arilashqan bolup, saqchilar bilen oqughuchilarni kélishtürüshke tirishqan. Saqchilar epu soraydighanliqini, dawalash chiqimini kötüridighanliqini bildürgen bolsimu, lékin oqughuchilarning gézit yüzide epu sorash, weqe tughdurghuchilarni xizmitidin qoghlash heqqidiki teleplirini ret qilghan.
Lékin chingdaw changjyang yoli saqchixana da'irilirining 30 - noyabirda yüz bergen bu weqe toghrisidiki chüshendürüshi ziddiyetlik bolup, saqchixanidiki bezi xadimlar weqening rastliqini étirap qilsa, saqchixanidiki yene bezi mes'ullar bundaq bir weqening yüz bergenlikini ret qilmaqta.
Muxbirimizgha Uyghur oqughuchilarni zexmilendürüsh weqesi yüz bergenlikining rastliqini tekitligen changjyang yoli saqchixanisining bir kadiri, " siz néfit uniwérsitétining oqughuchilirini urush weqesini sorimaqchimusiz ? men bu weqeni bilimen. Sizning nime ishingiz bar idi? mumkin bolsa téléfoningizni qaldurup qoyung. Bashliqimiz kelgende men éytay sizge téléfon qaytursun. Men weqening tepsiliy ehwalini, konkrét zadi nime ishlar yüz bergenlikini bilmeymen. Lékin men mushundaq bir weqe yüz bergenlikini bilimen. Men sizge mushunchilikla, dep béreleymen .... Men bu dilogha mes'ul bolmighandin kéyin uning ujur - bujurini bilmeymen - de " dep körsetti.
Lékin saqchixanining ismini ashkarilashni xalimaydighan yene bir mes'uli bolsa saqchixana tewelikidiki rayonda bundaq bir weqe yüz bergenlikini inkar qilmaqta. Yuqiriqi saqchixana mes'uli mundaq deydu": biz bundaq bir déloni tapshuruwalmiduq, bundaq bir weqe yüz bergen emes. Bundaq ish yüz bérip baqmidi. Biz siz dégen bundaq bir déloni tapshurup almiduq .... Inkar qilghanliqimiz emes. Bu dégen emeliyet .... Eger siz buni bilsingiz bizdin sorap nime qilisiz? men sizge dédimghu, bundaq weqe yüz bermidi dégendin kéyin yüz bermidi. Bu dégenlik bu toghrida pikir bayan qilinmaydu dégenliktur."
Lékin bu weqege arilishiwatqan junggo néfit uniwérsitétidiki oqughuchilar wekillirining dégini, yuqiriqi saqchixana mes'ulining éytqanlirigha pütünley zit. Junggo néfit uniwérsitétidiki milliy oqughuchilar uyushmisining bir mes'uli, nöwettiki ehwalda oqughuchilar mektepning mesilini qandaq bir terep qilidighanliqigha qarawatqanliqini, mektepning jawabini kütmey bu ish toghrisida melum yekünde bolushning toghra bolmaydighanliqini bildürdi. U," bu ishni mektep oqughuchilar üchün bir terep qiliwatidu. Buning netijisi chiqqiche éhtimal her bir shexsning bashqiche köz qarash bilen sirtqa yüzlinishi ep bolmasliqi mumkin. Chünki qandaqla bolmisun mektep biz üchün aldigha chiqip xizmet ishlewatidu. Munasiwetlik ishlarni hel qiliwatidu. Bundaq bolghandin kéyin mektep awal mektepning qilghan ishlirigha qarap béqishimizni telep qiliwatidu.... Méni saqchilar bilen tayaq yigen oqughuchilar arisida élip bérilghan söhbetke qatnashquchilarning biri, déyishke bolidu. Saqchilar bilen oqughuchilar arisida élip bérilghan söhbet toghrisida méning bu yerde artuqche sözlishim bi'ep bolushi mumkin ...." Deydu.
Chingdawda yüz bergen bu weqe dunya kishilik hoquqi küni yétip kéley, dégen nahayiti nazuk bir mezgilde yüz bergen bolup, weqeni yéqindin közitiwatqan chet'eldiki bezi közetküchiler, weqening milliy kemsitishke yatidighan sezgür teripi barliqini, mektep da'irilirining weqening kéngiyip kétishini tosash, oqughuchilarni jiddiy dawalap, ularni xatirjem qilish, bu jeryanda waqitni keynige sürüp oqughuchilarning ghezipi peseygende yénik bir terep qilish yaki untuldurushni oylighan bolushi mumkin, dep qarashmaqta.