Ürümchi saqchi idarisi: “Tordin chüshüp qalghan 505 neper qachqun qolgha chüshti”

Bügün, 13 - iyul, ürümchide 2 uyghurni étip öltürgen we birini yarilandurghan neq meydanni saqlap turghan 2 xitay saqchisi.

Shinxu'a axbarat agéntliqining 22-dékabir küni élan qilghan bu toghrisidiki uchurigha qarighanda, bu 505 neper qachqun ichidiki 118 kishi qatilliq jinayiti sadir qilip qéchip ketkenler iken. Biraq ularning millet teweliki, kimliki, jinayet jeryani toghrisida héchqandaq uchur yoq.

Xewerde körsitilishiche, ürümchi saqchi idarisi yette sheherdiki saqchi organliri bilen birliship, “Süzük tor herikiti” namliq qoghlap tutush herikitini bu yil 5-ayning 26-küni bashlap, 12-ayning 16-küni axirlashturghan. Yette sheherde “Mustehkem qorghan'gha hujum qilish” guruppisidin 54 i qurulghan. Heriketke 139 qabil qomandan yétekchilik qilghan. 500 Din artuq saqchi bu qétimqi qoghlap tutush herikitige qatnashqan. Netijide, hazirgha qeder pash bolmighan enziler pash qilinip, qachqunlardin 505 neper kishi qolgha élin'ghan. Xitay jama'et xewpsizlik ministirliqi alahide télégramma yollap, xizmet körsetken saqchilarni teqdirligen. Hökümet da'iriliri bu qétimqi qoghlap tutushta qolgha kelgen ghelibige yuqiri baha bergen.

Xewerdin qolgha élin'ghan 505 neper adem ichide 118 kishining qatilliq jinayiti ötküzüp qéchip ketkenliki melum. Undaqta bu 118 neper qatil kimlerni öltürüp qéchip ketken bolushi mumkin? bu yil yaz qeshqer, xoten qatarliq jaylarda Uyghur pida'iylirining xitay saqchi, puqralirigha hujum qilish, saqchixanigha hujum qilish weqeliri yüz bérip, 50tin artuq xitay puqrasi we saqchiliri öltürülgen idi. Bu 118 neper kishiningmu xitay puqralirigha hujum qilghan Uyghur pida'iyliri bolush éhtimali barmu? d u q bash katipi dolqun eysa ependi bu so'algha jawab bérip, ularning xitaygha qarshi küchler bolush éhtimali yuqiri ikenlikini, Uyghur wetinide yüz bériwatqan qarshiliq heriketlirining axbaratni qattiq qamal qilish seweblik nahayiti az ashkariliniwatqanliqini tilgha aldi. U yene, xitay hökümitining bu xil basturushlargha tayinip, Uyghurlarning qarshiliq heriketlirini yoqitish meqsitige yételmeydighanliqini tekitlidi.

Xewerdin melum bolushiche, ürümchi saqchi idarisi teripidin yolgha qoyulghan bu heriket, Uyghur aptonom rayon da'iriliri yéqinda bashlighan 100 künlük zerbe bérish herikitidin ayrim heriket bolup, bundaq herxil namlardiki tutqun qilish, zerbe bérish zorawanliqi Uyghur wetinide dawamliq yüz bermekte. Bu melumat Uyghur wetinidiki weziyetning yenila jiddiylikini körsitip turmaqta.

Ürümchi sheherlik saqchi idarisining bashliqi wang mingshen 21-dékabir küni ürümchide ötküzülgen saqchilarni mukapatlash yighinida, bu qétimqi “Süzük tor herikiti” namliq qoghlap tutush herikitining kölimi eng chong, qatnashqan adem sani eng köp, saqchi bilen hersahe hökümet organliri hem mexpiy da'iriler eng zich hemkarlashqan, rayon halqip, 27 ölkining saqchi organlirining yardimige érishken tarixiy bir heriket bolghanliqini tilgha alghan.