Xitay 2009 - yili 5 - ay mezgilide ghuljida tutqun qilghan Uyghur yashliri

Uyghur élide, xitay hakimiyitining uyghur tutqunlar üstidin sot qiliwatqan körünüshliridin biri.

Uyghur ilining muqimliqini qoghdashni asasi meqset qilghan," jem'iyet muqimliqini qoghdap, döletni parchilashqa qarshi turush ", " 3 xil küchlerge zerbe bérish " dep nam alghan, bu qétimliq qattiq zerbe bérish herikitide, ili tewesidinla " 3 xil küchler" ge munasiwetlik dep tutulghan Uyghur yashliri 100 din ashidiken.

Erkin asiya radi'osining Uyghur bölümige bu uchurni yetküzgen, hazirche ismini ashkarilashni xalimaydighan bir Uyghurning inkas qilishiche, bu qétim tutulghan Uyghur yashliri asasliqi diniy telim - terbiye élip bériwatqan hem diniy telim éliwatqan tijaretchi balilar bolup, ular ili tewesidiki ghulja nahiyisi, ghulja shehiri, chapchal nahiyisi qatarliq jaylardin tutulghan.

Radi'omizgha bu uchurni yetküzgen kishining ashkarilishiche, bu yil 2009 - yili 3 - aydin 5 - ay ariliqida tutulghan balilardin uning bilidighanliri töwendikiche iken:

1. Osmanjan, künes nahiyisi qara bughra dégen jaydin, 2009 - yili 3 - 4 - ay mezgilliride künes nahiyilik saqchi idarisi teripidin tutulghan.

2.Yasinjan, ghulja nahiye képekyuzi kentidin, 2009 - yili 3 - 4 - ay mezgilliride ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin tutulghan.

3.  Abdugheni tayir, ghulja nahiye jililyüzi xoten mehellisidin. Abdugheni tayir toyi bolup,5 - küni öz öyi jililyüzi xoten mehellisidiki öyidin kéchisi tutup kétilgen.

4. Qasimjan, ghulja nahiye onyar yézisidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide ürümchide tijaret qiliwatqan yéridin qolgha élin'ghan.

5. Mexmutjan, ghulja nahiye choluqay yézisidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide ürümchide tijaret qiliwatqan yéridin qolgha élin'ghan.

6.Abduxaliq, ghulja nahiye qash ( qariwagh ) yézisidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide ürümchide tijaret qiliwatqan yéridin qolgha élin'ghan.

7. Abduwahap mutellip, ghulja nahiye toxochiyüzi kentidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide, ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin öyidin tutup kétilgen.

8. Abdugheni ablikim, ghulja nahiye toxochiyüzi kentidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide,ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin öyidin tutup kétilgen.

9. Musajan qari. Ghulja sheher tawaqchi mehellisining imami, 2009 - yili 5 - ay mezgilide, ghulja sheherlik saqchi idarisi teripidin, öyidin tutup kétilgen.

10. Ilham, ghulja nahiye onyar yézisidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide, ghulja nahiyilik saqchixana teripidin tutup kétilgen.

11. Yarmemet, ghulja nahiye penjim yézisi, yuqarqi penjim yéngi awat mehellisidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin tutulghan.

12. Islam, ghulja nahiye choluqay yézisidin, 2009 - yili 5 - ay mezgilide ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin tutulghan.

13. Choluqayliq yene bir Uyghur bala, 2009 - yili 5 - ay mezgilide ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin tutulghan.
 
Bu kishi bizge yene, ghulja tewesidin bultur olimpik mezgilide tutulghan bezi Uyghur yashlirining ehwalidin özi bilidighanlirini éytip berdi.

1. Xalmurat sadir, ili wilayiti chapchal nahiyisidin, 2008 - yili olimpik mezgilide qolgha élinip, döletni parchilash jinayiti bilen 6 yérim yilliq késilgen.

2. Qurbanxan memtimin, ghulja sheher bayanday yézisidin, 2008 - yili olimpik mezgilide qolgha élinip, (döletni parchilash jinayiti bilen) 3 yérim yilliq késilgen.

3. Xudaberdi, ghulja sheher bayanday yézisidin,2008 - yili olimpik mezgilide qolgha élin'ghan, hazirqi ehwali éniq emes.

4. Ishaq ( tunggan ) ghulja nahiye may gongshé xuyzu uch'un kentidin, 2008 - yili 11 - 12 ‏ - aylarda ghulja nahiyilik saqchi idarisi teripidin qolgha élin'ghan bolup, hazir ehwali éniq emes iken.

Bu kishining bizge yetküzüshiche, ili tewesidin 2007 - yili siyasiy jinayet bilen tutulup ketken Uyghur yashliridin, abduwekil, (ghulja nahiye onyar yézisidin) ؛ yaqupjan ablimit, (ghulja nahiye islamyüzi kentidin) ؛ erkin (ghulja shehridin ) qatarliqlarmu bar iken.

Hörmetlik radi'o anglighuchi dostlar, sizlerning xitayning Uyghur élide " döletni parchilash", " 3 xil küchlerge chétishliq bar " dégen'ge oxshash her xil siyasiy betnamlar bilen qolgha éliwatqan, tutqun qiliwatqan Uyghurlar heqqidiki uchurlarni, radi'omizning Uyghur bölümige, tor adrési hem téléfon liniyimiz arqiliq yetküzüshünglarni ümid qilimiz.

Tor adréslirimiz : iliderya@yahoo.com ,shohret1965@gmail.com ,jumam@rfa.org

Téléfon liniyimiz : 001 - 202 - 530 - 4999 gha urup 1062 ge ulisingiz bolidu, yaki biwasite halda, 001 - 202 - 266 - 4009, 001 - 202 - 870 - 6203 nomurlirigha téléfon qiling.