Wyétnamning “Déngiz qanuni” we xitayning “Sansha shehiri”

Xitayning mu'awin tashqi ishlar ministiri jang jijün wyétnamning bash elchisi n'goyen wenni chaqirtip kélip sözleshti. Xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi xong léymu muxbirlar yighinida wyétnamgha qattiq teleppuz bilen naraziliq bildürdi.

Xitayning bügünki herikiti, jenubiy déngizda xitay bilen aral majirasi bar filippin, malayshiya, broné, teywen qatarliq bashqa döletlerningmu ghezipini qaytidin qozghidi. Jenubiy déngizda xitay bilen aral mesiliside jiddiy tirkishiwatqan filippinning oghisi örlidi. Filippin prézidénti béninggo akino III ötken heptide mesilini tinch söhbet bilen hel qilish üchün xitay bilen tirkishiwatqan aldinqi septin qayturup ketken herbiy paraxotlirini qaytidin ewetidighanliqini jakarlidi.

“Shinxu'a agéntliqi”ning bayan qilishiche, xitay dölet kabinéti bügün xeynen ölkisining shisha, jongsha, nensha taqim aralliri ish béjirish orni dep atalghan organni emeldin qaldurup, uning ornigha wilayet derijilik sensha) üch qum( shehiri tesis qilghanliqini jakarlighandin kéyinla, xitayning sayahet tarmaqliri, bu sensha shehiri xitay buyiche yer kölimi eng chong, emma nopusi eng az sheher ikenlikini, u, tügimes bayliq bar, menzirisi intayin güzel, herxil déngiz mehsulatliri mol, méwe we köktatqa bay arallar ikenlikini teswirlep sayahet élani chiqirip, köchmen chaqirishqa bashlidi.

B b s ning bayan qilishiche, wyétnam parlaménti “Déngiz qanuni” maqullap, bu qanunda xonsa arallirini) xelq'arada parasél aralliri, xitay shisha aralliri dep ataydighan arallarni( we chonsa arallirini) xelq'arada spratly aralliri, xitay nensha aralliri dep ataydighan arallarni (wyétnamning déngiz teweliki dep qanunlashturghan haman, xitay sensha shehiri tesis qilghanliqini jakarlighanliqi, jenubiy déngizda dawamlishiwatqan aral majiralirini qaytidin jiddiyleshtürüwetti. Shuning bilen bir waqitta, jenubiy déngizda xitay bilen aral mesiliside jiddiy tirkishiwatqan filippinningmu, uningdin bashqa xitay bilen aral majirasi bar broné, malayshiya, teywen qatarliq döletlerningmu ghezipini qaytidin qozghidi.

Wyétnam parlaménti ezasi yamjonko fransiye agéntliqigha, bügün maqullan'ghan “Déngiz qanuni” wyétnam üchün intayin muhim, u, wyétnamning déngiz tewelikige bolghan igilik hoquqini mustehkemleydu we wyétnamning jenubiy déngizda ortaq menpe'etliri bar döletler bilen bolghan munasiwitini chingitidu, bu “Déngiz qanuni”da wyétnam térritoriyisi dep belgilen'gen arallarni qoghdash wyétnam herbiy qisimlirining muqeddes burchi dep jakarlidi.

Xitayning “Sumurgh téléwiziyisi”ning bayan qilishiche, wyétnam parlaménti6 - ayning 21 - küni “Déngiz qanuni” maqullighandin kéyinla, wyétnam hawa qisimlirining suxu'ay 27 belgilik küreshchi ayropilanliri, wyétnam yéngidin maqullighan “Déngiz qanuni”da belgilen'gen da'iridiki arallar) xitay özining üch qum aralliri dep atawatqan arallar (ning üstidin 500 métir peslep uchup charlash élip bérip, xitayning nérwisini qochidi. Bu, wyétnamning xitayni xeterlik yar léwige qistighanliqi iken.