Xitaydiki chong xitaychiliq xahishi we bashqa milletlerning putbol tereqqiyati

Tünügün jyu gu texellusidiki putbol mulahizichisi teripidin yézilghan “Xitaydiki putbol tereqqiyati shinjanggha yüzlinishi kérek” namliq maqale élan qilindi.

Maqalide, xitayning putbol saheside dunyagha yüzlinish üchün, putbol saheside chong retlesh élip bérishi kérekliki, bolupmu Uyghur aptonom rayoni qatarliq xitayning gherbiy qismidiki rayonlardin putbol mahirlirini terbiyilesh kérekliki otturigha qoyulghan. Maqalide aptor yene, bu xil pikir ilgirimu köp qétim otturigha qoyulghan bolsimu, emma xitayning gherbiy shimal qismidiki aptonom rayon, ölkilerge putbol tereqqiyati üchün sélin'ghan mebleghning yéterlik bolmighanliqini, bolupmu Uyghur, mongghul qatarliq milletlerdin yétishtürülidighan yash putbol heweskarliri terbiyilinish pursitige érishelmigenliki sewebidin xitaydiki putbolchiliqning bir izda toxtap qélish, hetta chékinish weziyiti kücheygenlikini tekitligen.

Nöwette chet'ellerde olturaqliship qalghan putbol mahirliridin 80-yillarning axiri 90-yillarning bashlirida, xitaydiki döletlik musabiqilerge köp qétim qatnashqan jür'et ependi qatarliq bir qanche putbol mahirliri öz qarashlirini otturigha qoyup, xitayda putbolchiliqning tereqqiy qilmasliqigha, xitaydiki chong xitaychiliq xahishi sewebidin Uyghur, mongghul, tibet qatarliq xitay bolmighan milletler mahirlirigha purset bérilmigenliki hem xitayda memliketlik musabiqilerde Uyghur aptonom rayoni, ichki mongghul aptonom rayoni qatarliq komandilarning herqaysi jehetlerdin chetke qéqiliwatqanliqi seweb bolghanliqini ilgiri sürdi.

80-Yillarning axirliri Uyghur aptonom rayonluq putbol komandisida turghan mezgilidiki öz emeliyitidin ötken tejribilerni xulasiligen jür'et ependi, xitaydiki putbol tereqqiyati shinjanggha yüzlinishi kérek dégen maqalidiki "xitayning putbol tereqqiyat yüzlinishide Uyghurlargha purset bérilishi kérek" dégen qarashning emeliylishishige guman bilen qaraydighanliqini ilgiri sürdi.

Ilgiri Uyghur aptonom rayoni da'irisi hem xitayda élip bérilghan putbol musabiqilirige köp qétim qatnashqan, hazir chet'ellerde yashawatqan putbol mahirliridin mérshat ependi ziyaritimizni qobul qildi.

Ottura mektep hem aliy mekteptiki oqush hayatida köp qétim memliketlik musabiqilerge qatnashqan bireylen, xitayda élip bérilghan memliketlik musabiqilerde, her nöwet xitay komandilirigha yan bésilip, bashqa millet komandilirining chetke qéqilip kéliwatqanliqini bayan qilip, bu xil weziyetning shekillinishide, xitaydiki putbol saheside omumi keypiyatqa aylan'ghan parixorluq, chiriklik keypiyatidin bashqa xitaylardiki chong xitaychiliq xahishining asasi seweb boluwatqanliqini tekitlidi.

Ziyaritimizni qobul qilghan bu putbol mahiri Uyghur putbol tereqqiyatigha ümid bilen qaraydighanliqini ipadilep, eger xitayda Uyghur qatarliq milletlerdin bolghan putbol mahirlirigha her xil pursetler yaritip bérilse, Uyghur putbol mahirlirining xitaydila emes, belki xelq'ara putbol musabiqiliridimu netije yaritalaydighanliqini ilgiri sürdi.

Uyghur tor betliridin “Urra putbol mestaniliri kulubi” ning tor bétide, Uyghur putbol mahirlirining xitaydiki memliketlik hem xitayda élip bérilghan xelq'araliq musabiqilerde, chetke qéqilip kéliwatqanliqi heqqidiki bes munaziriler bérilgen.

Bu mulahizilerning biride, bultur 12-ayda xitay komandisi bilen éstoniye komandisi otturisida élip bérilghan bir qétimliq dostluq musabiqiside, junggo putbol komandisining térinéri gaw xungboning, Uyghur aptonom rayonidin tallan'ghan putbol mahiri mirexmetni meydan'gha bir qétimmu chiqarmay musabiqini körgili kelgen Uyghur putbol heweskarlirini qattiq ümidsizlendürgenliki hem musabiqidin kéyin buning sewebini sürüshtürgen muxbirgha, mirexmetning téxnikisi yuqiri bolghan halettimu, musabiqe tejribisi yoq bolghini üchün, uni xitay dölet komandisidiki aldinqi 23 kishilik tizimlik ichige kirgüzmeydighanliqini bildürgenliki heqqidiki weqe misalgha élinip, junggoda putbolchiliqning tereqqiy qilmasliqidiki asasi seweblerning memliket ichidiki putbol saheside omumi keypiyatqa aylan'ghan, putbol musabiqisidiki yalghanchiliq, parixorluq hem xitay bolmighan millet mahirlirining putbol musabiqiliride chetke qéqilishi qatarliq amillar ikenlikini ilgiri sürülgen.

Xitay weziyitini közetküchilerning qarishiche, eger xitaydiki bu xil chong xitaychiliq xahishi sewebidin xitay bolmighan milletlerni chetke qéqishi xitayda mushu halette dawamlashsa, buning aqiwiti xitaydiki Uyghur, tibet, mongghul hem xitay bolmighan bashqa milletlerning naraziliqini kücheytipla qalmastin, xitay dölitining bundin kéyinki tereqqiyat yölinishide herqaysi jehetlerde dunyagha yüzlinish ghayisinimu bitchit qilishi mumkin iken.