Xitaydiki süpetsiz qurulushlarning mahiyiti yer tewreshte ashkarilanmaqta

Süretni kygudo rayonida yashaydighan chinglin isimlik bir süretchi kishi teminligen.
Tibetning kygudo rayonida yer tewresh yüz bergendin kéyinla, tibetlerning mushu rayonda tughulghan diniy dahisi dalay lama apetke uchrighan xelqtin hal soridi we ulargha aman -ésenlik télidi. Mushu tibet rayonidiki rahiplar sangramlardin chiqip adem qutquzushqa kérishti.
Bügün xitayning shinxu'a agéntliqi 'chingxey ölkisining yüshu nahiyiside yüz bergen yer tewreshte 617 adem öldi, 9110 adem yarilandi, 313 adem iz -déreksiz yoqaldi, bu qétimqi yer tewreshte apetke uchrighan 100 mingdin artuq adem hazir bashqa jaylargha köchürülmekchi' dep bayan qildi.
Xitay da'iriliri bu qétimqi yer tewresh heqqide aldin melumat bérishni kéchiktürgen
Sichu'endiki gi'olog fen shawning radi'omizning ziyaritini qobul qilghanda bayan qilishiche, adette yer tewresh 70 kilométir chongqurluqtin yoqiri bolghan yer qatlamlirida yüz berse, uning xarap qilish küchi shiddetlik bolidu. Déngiz yüzidin 4200 métir égizliktiki kygudo rayonida bu qétim yüz bergen yer tewreshni, gerche amérika alimliri 10 kilométér chongqurluqta yüz bériwatidu, dep aldin ölchep éniqlighan we buni tinch okyan we yawro - asiya belwaqlirida yer herikiti bashlan'ghanliqidin dérek béridu dep körsetken bolsimu, emma xitay da'iriliri bu heqte aldin melumat bérishni kéchiktürgen.
Shundaqla bu heqte, pat arida xarap qilish xaraktérlik yer tewresh yüz bermesliki mumkin dep uchur tarqatqan. Yer tewresh yüz bergendin kéyin, xitay hökümiti 'biz bundaq doklattin xewer tapmighan ' dep seweb körsetken.
Dunyada bir nechche on dölet apet yüz bergen bu tibet rayon'gha yardemge bérishqa teyyar ikenlikini bildürdi
Bügün xitay tashqi ishlar ministirliqi élan qilghan axbarattin melum bolushiche, dunyada bir nechche on dölet apet yüz bergen bu tibet rayonidin hal sorighan we yardemge bérishqa teyyar ikenlikini bildürgen. Emma xitay hökümiti qaysi bir döletning chégradin kirip yardem bérishige ruxset qilghanliqi melum emes.Xitayning 5200 muntizim eskiri we 4140 neper saqchisi bügün yer tewrigen rayon'gha yétip bardi
Shinxu'a agéntliqining bayan qilishiche, xitay azadliq armiyisining 5200 eskiri, qoralliq saqchi qisimning 4140 saqchisi bügün yer tewrigen bu tébet rayon'gha yétip bardi we xitayning yéngi chégra (shinjang) herbiy rayon hawa bérigadisi 1700 kilométir ariliqni charlash üchün 3 dane tik ucharni ishqa sélishqa bashlidi.Shiddetlik yer tewreshte xitaydiki süpetsiz qurulushlarning mahiyiti ashkarilandi
'Awstralyan' gézitining yazghuchisi maykol saynsburg bügün xitaydin yollighan xewiride 'shiddetlik yer tewreshte xitaydiki süpetsiz qurulushlarning mahiyiti ashkarilandi' dep körsetti. Xitaydiki meshhur sen'etkar ey wéywéy mezkur gézitning yazghuchisigha ' bu qétim tibet rayonida yüz bergen yer tewreshte, örülgen, xarap bolghan öylerning mutleq küp sanliqi xelqning öyliri, bu, xitayda hökümet xadimliri bilen xelqni oxshash körmigenlikining neq pakiti' dep bayan qildi.Uning éytishiche, bu qétim tibet rayonida yüz bergen yer tewreshke xitay hökümitining qollan'ghan mu'amilisimu, xuddi bultur sichu'endiki 'üchinchi sep' dep ataydighan rayonda yüz bergen yer tewreshke qollan'ghan mu'amilisige oxshaydu. Eyni waqitta xitay hökümiti u jaydiki 'dölet mexpiyetliki'ni saqlash üchün, aldi bilen herbiy qisimlarni ewetip, bir nechche kün'giche adem qutqazmay, belki özining herbiy eslihelirini yötkigen idi' .
Xitayning 'üch chong derya menbesi qurulushi'
'Xitaygha nezer tor géziti'ning bayan qilishiche, xitaydiki üch chong deryaning (changjang, xu'angxé, lensangjang deryaslirining) su menbesi, bu qétim yer tewresh yüz begen mushu tibet igizlikining bir qismi bolghan kygudo rayonida.Bu rayonning yer qatlamlirida 36 xil meden bar. Xitay bu rayonni 1950 - yillardila tibettin ayrip, chingxey ölkisige tewe aptonom oblast qilip quruwalghan idi. Shuningdin kéyin yene, bu rayonda 'üch chong derya menbesi qurulushi' dep atilidighan bir chong qurulushni --- intayin köp su éléktir quwiti hasil qilidighan we bu rayonning yer asti kan bayliqlirini keng külemde achidighan chong bir qurulushni pilanlap kéliwatidu. Xitayning bu qurulush herikiti tibet rayonlirighila emes, Uyghur rayonlirighimu we bashqa ellergimu taqilidu.
Chingxey ölkilik hökümetning tor bétidin melum bolushiche, xitay hökümiti tibetning bu kygudo rayonida élip baridighan ' üch chong derya menbesi qurulushi' dep atalghan bu zor qurulushni bu yil 3 - pesilde bashlimaqchi we buning üchün keng kölemlik köchmen yötkimekchi bolghan iken.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.