Xitaydiki bextsiz Uyghur qizliri

Aptor söyüngül chanishéf xanimning " köz yéshida nemlengen zémin" namliq eserning muqawisi.Kitab 2006 - yili istanbul teklimakan uyghur neshiriyati teripidin uyghur tilida neshr qilinghan.

 Xitaydiki bu atalmish térrorchilar zadi kim? dégen so'al kishilerning pikrini qayta chirmidi. Buning seweblirige qiziqquchilarning sani köpeydi. "Xitaydiki kéche" namliq filim bolsa buning bir misali.

Ténini sétip hayat köchürüwatqan Uyghur qizliri

1 Sa'et 14 minutluq"xitaydiki kéche" namliq höjjetlik filimni fransiyining a r t e téléwiziye qanili ishligen. Mariy stéfen we ju anchi qatarliqlarning riyasetchilikide ishlen'gen bu filimde Uyghurlargha a'it échinarliq bir menzire körsitilgen. Yeni Uyghur qizlirining ichkiri xitayda ténini sétip hayat köchürüwatqanliqi süretke qisturulghan.

Ichkiri xitayning jyangching namliq bir yurtidiki méhmanxanida yashawatqan bir top Uyghur qizliri ichidin bir Uyghur qizining xitay yoluchi bilen jinsiy alaqe sodisi qiliwatqanliqi, ularning sodida kéliship, jinsiy alaqe élip barghanliqi körsitilgen. Qip yalingach halettiki Uyghur qizining xitay yoluchi bilen élip barghan munasiwitining neq meydan körünüshi eynen süretlen'gen.

Uyghur erkeklirining naraziliqi

Filimda gerche Uyghur qizlirining ichkiri xitaygha ishlemchilikke mejburlinip, mahiyette pahishe ayallargha aylanduruluwatqanliqi, öz yurtida hayatliq nisiwilirige érishelmey, ichkiri xitayda her xil rezillikler bilen turmush köchürüshke mejburliniwatqanliqi bayan qilinmighan bolsimu, neq meydandin tartilghan, kishi wujudini shürkendüridighan bu körünüsh Uyghur xanim - qizlirining qanchilik éghir kün'ge qalghanliqini ispatlap bergen.

Ghururlirini, ar - nomuslirini qoghdashqa charisiz qalghan Uyghur erkeklirining néme üchün dunya xalimaydighan wastilar bilen öz naraziliqlirini ipadileshke mejbur boluwatqanliqi chüshendürülgen. Charisiz qalghan ayallar erkekliridin yardem kütidu. Uyghurlarning nöwettiki teqdirini bir qeder yaxshi bilidighan gérman ziyalisi katrin xanim bu filimdiki körünüsh heqqide toxtilip mundaq deydu:" méningche dini, tili, örp - aditi, medeniyiti tüptin oxshimaydighan, ghayisi tamamen qutup ayrighan bu ikki millet arisidiki bu xil rezilliklerning mewjut bolushi Uyghurlar qobul qilalaydighan hadise emes. Lékin bu bir ré'alliq. Bu Uyghur erkekliridin inkas qayturushni kütidighan ré'alliq. Bu inkasning yalghuz awaz bilenla cheklinishi eqilge sighmaydu."

Katrin xanim yene mundaq deydu: "Uyghur ayalliri qorsiqidiki hamilini qoghdap qélishqa amal tapalmighanda, öz yurtidin mejburiy heydilip, ichkiri xitayda ténini sétip turmush kechürüshni ret qilishqa qurbi yetmigende, imani we izzet - nepsining özliri yirginidighan bir milletning tapini astida cheylinishige qarshi turushqa ajiz kelgende, aniliq sheripidin, insanliq ghururidin ayrilishqa mejbur bolghanda öz erkekliridin yardem tileydu. Qandaq yardem qilish yolini bolsa erkekler tallaydu."

Uyghur erkekliri bügün qaysi yolda?

Uyghurlarning qarshiliq heriketliri heyran qélishqa erzimeydu. 26 - Iyul küni gérmaniyining 1 - téléwiziye qanili bolghan a r d da xitayning epti - beshirisini achidighan " maw zédungdin olimpikke qeder" namliq mexsus xewer körsitilishtin ikki kün ilgiri, yeni 24 - iyul küni ard qanilida yene sherqiy türkistan islam partiyisining "yutub" ta élan qilghan bayanati körsitilgen we Uyghurlarning qanche on yillardin buyan xitayning her xil zulumlirigha uchrap kelgenliki seweblik, her xil qarshiliqlarning yüz bériwatqanliqi bayan qilin'ghan idi.

Lékin t i p ning bayanatlirigha qarita ijabiy baha bérish yaki aldirap - ténep " Uyghurlarning herqandaq shekildiki térror bilen alaqisi yoq" dep bayanat élan qilish künimizde Uyghurlar arisidiki talash - tartishta qalghan bir mesile bolmaqta. Gérman ziyalisi katrin xanimning tili bilen éytqanda, xitay dölet térrori aldida, Uyghurlarning qarshiliq heriketliri heyran qélishqa erzimeydu.

Uyghurlar qandaq charilerge muraji'et qilip qarshiliq körsetmisun, buninggha xitay hökümiti sewebkar. Erkinlik jengchilirini térrorchi dep qarilap, xitay bilen oxshash muqamda towlashning xata bolidighanliqini Uyghurlar chüshinishi kérek.

Qarshiliq normalsiz hadise emes

8 - We 9 - iyul künliri qeshqer hem ürümchide yüz bergen xitayning qanliq zorawanliqini nezerde tutqan katrin xanim xitayning olimpik harpisida dunyaning közichila Uyghurlar üstidin qanliq basturush élip bérishini, xitayning héchnimidin tep tartmaydighan esebiylikke patqanliqi dep bahalidi hemde bundaq bir zorawan hökümetke ténchliq wastilirigha tayinip naraziliq bildürüshning ünümi bolmaydighanliqini tekitlep kélip mundaq dédi: "xitay xelq'ara qanunlarni öz meyliche ayaq asti qiliwatidu. Gherbning bésimlirini perwayigha almaywatidu. Yawrupa birliki we amérikining tenqidlirige pisent qilmaywatidu. Kishilik hoquq teshkilatlirining chuqanlirigha qulaq yopuriwéliwatidu. Eksiche, Uyghurlarni xalisa öltürüp, xalisa tutup solawatidu. Bundaq bir weziyette, ghezeplirini ichige sighduralmighan, qisas tuyghulirini tizginleshke amalsiz qalghan Uyghurlarning zorluq wastiliri bilen öz naraziliqlirini bildürüshining normalsiz neri bar?"

Uyghurlar estayidil oylinishi kérek

Katrin xanim yene mundaq dédi: "xitay dunyada ölüm jazasini keng yolgha qoyuwatqan birinchi dölet. Siyasiy mehbuslargha ölüm jazasi bériwatqan birdin ‏ - bir dölet. Lékin bu ölüm jazaliri sherqiy türkistan Uyghurliri üstidin dexli - terüzsiz ijra qilinmaqta. Qanunning sirtida xalighanche öltürüsh dawam qilmaqta. Nesil qurutush xaraktéridiki qanliq qirghin élip bérilmaqta. Uyghurlar emdi néme qilish kérekliki üstide estayidil oylinidighan bir basquchqa qedem qoyushi lazim."