Xitaydiki ilmiy maqale sodisi bir yilda 1 milyard xelq puligha yetti

Nurghun kishiler, xitay jem'iyitide hemme nersining saxtisi barliqini, elwette ilim sahesidimu yalghan diplom yasash, bashqilarning ornigha émtihan bérish, bashqilargha maqale yazdurush qatarliq qilmishlarning hazir xitayda hemme kishi bilidighan ashkara xewerler bolsimu, lékin peqet 2009 - yil bir yil ichidila bashqilargha ilmiy maqale yézip bérishni mexsus kesip qilghanlarning bu qeder ewj élip, tapawitining 1 milyard yüen xelq puligha yetkenliki heqqidiki xewerni anglighinida heyranliqini ipadiligen.

Nurghun kishiler bu sanning toghriliqidin guman qilishqan bolsimu, emma wuxen uniwérsitétining dotsénti shén yangpo bu sanliq melumatni éniqlashta, özining 3 yil jeryanida bashqilargha ilmiy maqale yézip bérishni kesip qilghanlarni mexsus tekshüridighan etritige yétekchilik qilip uzun muddet inchike tekshürüsh, sanliq melumatlarni toplash arqiliq netijige érishkenlikini, buning ishenchlik melumat ikenlikini tekitligen. Uning déyishiche, 2009 - yilliq sitatistikiliq melumat 2007 - yildikidin nechche hesse köpeygen bolup, ular igiligen sanliq melumat 1 milyard yüen xelq puligha yetken iken.

Shén yangponing tekshürüsh etritining doklatida bayan qilinishiche, bashqilargha pul bérip ilmiy maqale yazduridighanlarning ichidiki eng zor qoshun emeliyette ilgiri kishiler teripidin anche étibargha élinmighan ottura, bashlan'ghuch mektep oqutquchiliri bolup, hazir ulargha her xil bahalashlarda ilmiy maqale élan qilishtek éghir ölchem qoyulghini üchün, ular ilmiy maqalilerni pulgha sétiwalghandin sirt yene, qanunsiz neshriyat orunlirigha hem shexslerge pul tölep bularni neshr qilduridiken.

Hazir bu xil ilmiy maqalilerni élan qilidighan qanunsiz neshriyat sodigerliri intayin köpiyip ketken bolup, ular dölet ichide héchqandaq orun'gha tizimgha aldurmighan, ular mexsus kishilerning hawalisi bilen unwan élish we bashqa bahalashlar üchün qerelsiz zhurnallarni neshr qilip, ashundaq zakaz maqalilerni bésip pul tapidiken. Ular her qaysi uniwérsitét hem tetqiqat orunlirining neshriyatliri bir yil ichide belgilen'gen 12 san zhurnaldin bashqa yene, aptorlardin pul élish arqiliq neshr qilidighan mexsus san, qoshumche san dégen'ge oxshash zhurnallarnimu basidighan bolup, bularning sanini hem bu zhurnallardin kirim qilghan pulini ashu neshriyat organliridiki xadimlar özlirila bilidiken. Halbuki her qaysi uniwérsitétlar bolsa ilmiy maqale sodisi élip bérilidighan eng chong soda bazarliridin iken.

Shén yangponing tekshürüsh doklatidiki sanliq melumatning rastliqini mu'eyyenleshtürgen bireylen, özining uzun yillardin buyan ottura, bashlan'ghuch mektep oqutquchilirigha ilmiy maqale yézip bériwatqanliqini bildürüp, "gerche bu xil maqalilerning bahasi bek yuqiri bolmisimu, lékin buningdin kiridighan kirim xéli yaxshi," dégen.

Shén yangpo özining 2009 - yili ichide texminen 1 milyard yüenlik xelq puli qimmitidiki ilmiy maqale sodisi bolghanliqi heqqidiki sanliq melumatni xulasilep chiqish jeryani heqqide toxtilip mundaq dégen: "xitay ma'arip ministirliqining statistikisigha asaslan'ghanda, 2008 - yili xitayning dölet ichidiki bashlan'ghuch mektep oqutquchilirining sani 10 milyondin ashqan bolup, eger bir oqutquchi 100 yüen xejlep bir parche maqale sétiwaldi dések, u chaghda bu sodining miqdari qanchilik bolidu? biz buning ichige téxi uniwérsitétlardiki oqughuchilarni, aliy mektep we tetqiqat ornidikilerni, idare ‏ - organlarda unwan élish üchün maqale sétiwéliwatqanlarning sanini qoshmiduq. Men bu sanni hazir tor yüzide sétiliwatqan maqalilerning sétilish ehwaligha asasen hésablap chiqtim, biz ilmiy maqale sodiliri bolidighan bir qanche tor békitige közitish aparati bar yumshaq détalni ewettuq, buningdin bu tor betlirining her küni ziyaret qilish miqdarining texminen künige yüz adem qétim ikenlikini éniqliduq, bularning ichidin maqale sétiwalidighanlarning sanini éniqliduq. Ularning soda jeryanining ch ch alaqe torida élip bérilidighanliqini tekshürgendin kéyin, buni 365 kün'ge köpeytish arqiliq deslepki yekünni chiqarduq, uningdin bashqa, jem'iyette yene inchike tekshürüshlernimu élip barduq. Bizning tekshürüshimizge asaslan'ghanda, bu yenila eng töwen derijidiki sanliq melumat déyishke bolidu, emeliyette bir yil ichide bolidighan ilmiy maqale sodisi 2~ 3 milyard yüen xelq puli qimmitide boluwatidu désekmu mubalighe bolmaydu."

Changjyang gézitining muxbiri wan jyenxuy öziningmu xitaydiki ilmiy maqale köchürmichiliki heqqide uda bir nechche aydin buyan tekshürüsh élip bérip, bu heqte köpligen xewerlerni bergen bolsimu, emma ularning shén yangpo we uning kesipdishining yétekchilikidiki doktur hem magistir aspirantliqida oquwatqan bir qanche oqughuchidin terkip tapqan bu etretning tekshürüsh doklatidikidek bu qeder inchike sanliq melumatlarni éniqlap chiqish imkaniyitige érishelmigenliktin, özi ishligen xewerlerning jem'iyette bu maqalidek zilzile peyda qilalmighanliqini bayan qilish bilen bille, özining shén yangpogha bolghan qayilliqini ipadiligen.

Shén yangponing tekshürüsh doklati élan qilin'ghandin kéyin, xitay metbu'atlirida tenqidning tigh uchi aldi bilen oqutquchilarning unwan bahalash we yilliq bahalishida ularning xizmet ünümini asas qilmastin, ilmiy maqale yézishni ularning netijisini bahalashtiki ölchem qiliwalghan ma'arip idariliri we mekteplerge qaritilghan.

Nurghun kishiler öz qarashlirini bildürüp xitay ilim saheside bu xil saxtiliqlarning yamrishigha, emeliyette xitaydiki mushu xil shekilwazliq, sanni qoghliship süpet bilen kari bolmasliqtek qélipbazliq seweb bolghanliqini otturigha qoyushmaqta.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.