Хитайдики ишсизлиқ нисбити техиму еғирлишиши мумкин
Мухбиримиз җүмә
2008.12.19
2008.12.19

RFA Оқурмәнлири тәминлигән
Чәтәл пул - муамилә органлириниң мөлчиригә қариғанда, хитайниң иқтисади игилики келәр йилида давамлиқ төвәнләйдикән һәмдә шуниңға әгишип еғирлишип баридиған хизмәтсизлик нисбити җәмийәттә җиддийчилик кәлтүрүп чиқиридикән.
Еғирлишиватқан ишсизлиқ нисбити җәмийәттә җиддийчилик кәлтүрүп чиқириши мумкин
Хитай дөләтлик статистика идариси 15 - декабир дүшәнбә күни доклат елан қилип, хитай санаәт ишләпчиқириш нисбитиниң 7 йилдин буянқи әң төвән чәккә чүшкәнликини ашкарилиған болуп, буниң билән еғирлишиватқан ишсизлиқ нисбити җәмийәттә җиддийчилик кәлтүрүп чиқириши мумкин икән.Бу һәқтә хитай рәһбәрлириму өз әндишилирини йошуруп қалалмиған болуп, "җуңго гезити" дә нәқил елип көрситилишичә, хитай президенти ху җинтав келәр йили хитай җәмийитиниң еғир ишсизлиқ мәсилисигә дуч келидиғанлиқини билдүргән вә: " дуня иқтисади кризисниң тәсиригә учриған келәр йиллиқ хизмәт мәсилиси йәнила бәк көңүлсиз болиду" дегән вә хитайдики хизмәт орунлаштуруш органлирини бу хил мәсилиләрниң тәсирини төвәнлитиштә қолидин келидиған барлиқ тиришчанлиқини көрситишкә чақирған.
Хитай шәһәр ичидики ишсизлиқ нисбити 9.4 Пирсәнткә йәткән
Ройтерсниң нәқил елип көрситишичә, хитай иҗтимаий параванлиқ министирликиниң муавин министири җаң шиявҗяң, хитайдики ишсизлиқ нисбитини бу йил ахириғичә 4.5 Пирсәнт һалитидә тутуп турушқа тиришчанлиқ көрситиватқанлиқини билдүргән болсиму, әмма у йәнә келәр йиллиқ ишсизлиқ нисбитиниң давамлиқ өрләйдиғанлиқини билдүргән.Һалбуки, хитайдики ишсизлиқ нисбити хитай һөкүмәт тармақлири елан қилған нисбәттин хелила юқири икәнлики ашкарилиниватқан болуп, хитай иҗтимаий пәнләр академийиси бу һәптә елан қилған доклатқа қариғанда , нөвәттә хитай шәһәр ичидики ишсизлиқ нисбити 9.4 Пирсәнткә йәткән.
8 Милйон 300 миң хизмәт орни йоқалған
Мәлум болушичә, бу йил җәрянида хитайда 670 миң кичик типтики ширкәтләр тақалған болуп, хитай дөләт органлири елан қилған санлиқ мәлуматида , нәтиҗидә 6.7 Милйон хизмәт орниниң йоқалғанлиқини оттуриға қойған.Вәһаләнки, ройтерста нәқил елип көрситилишичә, хитай дөләт ишлар мәслиһәтчиси чен чуаңшең әмәлийәттә хитайдики ишсизлиқ әһвалиниң хитай һөкүмәт органлири елан қилған сандин нәччә һәссә еғир икәнликини һәмдә хитайда бу йил җәмий 8 милйон 300миң хизмәт орниниң йоқалғанлиқини билдүргән.
Хитай иқтисади игиликидики төвәнләш һадисиниң хитайниң нефит санаитигә елип келиватқан әкс тәсири техиму көрүнәрлик болуп, йеқинда хитай дөләтлик нефит вә тәбиий газ гуруһи кәлгүси үч йил ичидә ширкәт хизмәтчилириниң бәш пирсәнтини қисқартидиғанлиқини елан қилди.
Мәлум болушичә, мәзкур нефит гуруһиниң нөвәттә 1милйон 670 миң ишчиси бар болуп, шу буйичә һесаблиғанда мәзкур ширкәт җәмий 80 миң ишчисини қисқартиши мумкин икән.
Ройтерстниң көрситишичә, 19 - декабир җүмә күни шотландийә хан җәмәти банкиси, хитай иқтисади игиликиниң 2009 - йили давамлиқ җиддий төвәнләйдиғанлиқини билдүргән болуп, бу хитайда ишсизлиқ нисбитини техиму еғирлаштуруветидикән.
Наразилиқ намайишлири бир қәдәр күчийишкә башлиди
Мәлум болушичә, санаәт ишләпчиқириши хитай иқтисади игиликиниң 40 пирсәнтини тәшкил қилидиған болуп , бу саһәләрдә милйонлиған ишчи ишләйдиған болуп, әгәр хитай иқтисади игилики юқирида мөлчәрләнгән һаләттә төвәнлисә, буниңдин келип чиқидиған ишсизлиқ нисбити хитай җәмийитидә муқимсизлиқ кәлтүрүп чиқиридикән.Дәрвәқә, җәнуби хитайниң гуаңдуң , шаңхәй қатарлиқ санаәт базилирида, завутларниң тақилиши билән хизмәтсиз қалған һәмдә иш һәққини алалмиған ишчилар үзлүксиз наразилиқ намайишлирини тәшкилләп келиватқан болуп, бу хил һадисиләр йеқиндин буян бир қәдәр күчийишкә башлиди.
19 - Декабир дүшәнбә күни гуаңдуң өлкиси дуңгүән шәһиридә бу хилдики наразилиқ намайиши йүз бәргән болуп, бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, мәзкур шәһәргә җайлашқан җйәнруң чамадан завутиниң 300 гә йеқин ишчиси кәм қалған иш һәққини тәләп қилип намайиш тәшкилләш алдида сақчиларниң тосқунлуқиға учриған.
Мәлум болушичә, 30 дәк хитай сақчиси ишчиларни ятақ бинасидин чиқармай бина ичигә қамал қиливалған болуп, нәтиҗидә сақчилар билән ишчилар арисида тиркишиш келип чиққан.
Мәзкур завут ишчилири 15 - ноябирдин буян һәр хил шәкилләр билән өз наразилиқини ипадиләп кәлмәктә иди.