Polens: yawropa birliki namidin xitaygha bésim ishlitish kérek

12 - Ayning 26 - küni gherbiy gérmaniye uchur géziti xitay xakkérlirining gérmaniye hökümet kompyutérlirigha bolghan hujumining üzlüksiz küchiyiwatqanliqini, asasliq hujumning hökümet siyasiti, herbiy ishlar we iqtisadi sahediki sanliq melumatlarni oghrilashtin ibaret boluwatqanliqini ashkarilighan idi. 

Gérmaniye asasiy qanunni qoghdash idarisi bayanatchisining 27 - dékabir metbu'atqa bergen sözige asaslan'ghanda, bu yil 1 - aydin 9 - ayghiche gérmaniyining hökümet kompyutérlirigha bolghan hujum sani 1600 qétimdin ashqan bolup, bu hujumlarning mutleq köp qismi xitay hökümiti qarmiqidiki intérnétlardin kelgen. Xewerde déyilishiche, xitay xakkérliri hujumining sewiyisi ilgiriki yillardikidin zor derijide ashqan. Kompyutérdiki xalighan bir höjjetni achqan haman, bu höjjet kompyutérgha aptomatik orunliship, ichidiki sanliq melumatlarni oghrilap xitaygha udulluq yetküzüp turidiken.

Gérmaniye parlaménti tashqi ishlar komitétining re'isi polens bu xil hadisige qattiq inkas qayturushni tekitlesh bilen birge, xitayni agahlandurup " bu yalghuz térrorluq we jinayi heriket bolupla qalmay, kelgüside xitay intérnétlirigha qarshi hujumningmu barliqqa kélishige seweb bolidu" dégen. U gérmaniye hökümitining yawropa birliki namida xitaygha bésim ishlitishini tekitligen.

12 - Ayning 28 - küni gérmaniye dolqunliri radi'osida élan qilin'ghan xewerde déyilishiche, xitayning bu xildiki hujumlirining yalghuz gérmaniye hökümet organliri bilenla cheklenmestin, gérmaniyining muhim tetqiqat organliri hem pen - téxnika karxanilirighimu boluwatqanliqi ilgiri sürülgen. 

Gérmaniye parlaménti tashqi ishlar komitétining re'isi polens yene " xitay hökümiti shuni éniq bilishi kérekki, intérnét hujumidin qolini üzüsh xitayning özi üchünmu yaxshi" dégen hemde xitayni xelq'ara qanunlargha, munasiwetlik kélishimlerge ri'aye qilishqa chaqirghan. 

Gérmaniye parlaménti tashqi ishlar komitéti re'isi polensning keskin xitablirigha qarita xitay terepning hazirghiche birer inkas bildürgenliki namelum. 

Gérmaniye axbarat agéntliqi 28 - dékabir élan qilghan uchurda körsitilishiche, bu yil yüz bergen 1600 qétimliq hujumning mutleq köp qismi xitaydin kelgen bolup, bu hujumlar istixiyilik hujumlar emes, belki xitay dölet organlirining axbarat oghrilash gherizidiki pilanliq hujumliri iken.

Xitay terep 2008 - yili gérmaniye ministirlar mehkimisining intérnétlirigha hujum qilghanliqi seweblik eyiblen'gen idi. 2009 - Yili tibet sergerdan hökümitining intérnét torigha hujum qilip, hökümet mexpiyetlikini oghrilash qilmishi bilen xelq'arada ghulghula peyda qilghan.

"500 Ming kishilik intérnét armiyisige ige dölet" dep qariliwatqan xitayning chet'el téxnikiliri hem dölet mexpiyetliklirini oghrilash hadisiliridin ejeblenmeydighanliqini bildürgen gérmaniye asasiy qanunni qoghdash idarisining bayanatchisi, eger xitay terep bundaq qanunsiz qilmishlardin qol üzmise, özliriningmu oylimighan hujumlargha duchar bolidighanliqini eskertip ötken. Chet'el axbarat wasitiliri hem kishilik hoquq teshkilatliri bolsa, xitayning bu intérnét armiyisini öz dölitidiki démokratik zatlarni nazaret qilish, ularning pikir erkinlikini chekleshke ishlitiwatqanliqini tekitlimekte. 

Bolupmu, Uyghur wetinide Uyghurlargha qaritilghan intérnét cheklimisi alahide bir basquchqa kirgen bolup, Uyghurlarning erkin pikir qilish, alaqe élip bérish imkanliri éghir teqipke élin'ghan. Xitay terep buning bilenla qalmay, chet'eldiki Uyghurlarning élxetlirini oghrilash, wirus ewetip kompyutérlirini buzush, torbetlirini chöktürüshni kücheytken. 

Sherqiy türkistan uchur merkizining re'isi abdujélil qariqash ependi, xitayning uygur.Org Tor bétige qiliwatqan hujumliri heqqide toxtilip, her 3 sa'ette bir qétim qattiq hujum qozghawatqanliqini, bu seweblik torbétini normal yürüshtürüsh imkani bolmaywatqanliqini tilgha aldi. 

U sözide xitay xakkérlirining hetta chet'elliklerning banka nomurlirining mexpiy shifirlirini yéship, pul oghrilash derijisige yetkenlikini éytti.

Xitay xakkérlirining Uyghur tor betlirige bolghan hujumidin gérmaniye hökümitining munasiwetlik organliri xewer tapqan bolsimu, téxi tégishlik tedbir qollinish basquchigha kirmigen.