1 - Öktebir chet'ellerdiki démokratik küchler xitaygha qarshi pa'aliyetler uyushturmaqta

Xitayda kommunist hökümiti béyjingda xitay kommunist hakimiyitining 60 yilliqini tebriklewatqan mezgilde, chet'ellerdiki démokratik teshkilatlar xitay hökümitige qarshi her xil pa'aliyetlerni uyushturmaqta.
Muxbirimiz mihriban
2009.09.30
Xitay-dolet-bayrimi-305.jpg Süret, xitayning dölet bayrimi harpa künide tiyen enmén meydanidiki teyyarliqtin bir körünüsh.
AFP Photo

Bügün chet'ellerdiki démokratik teshkilatlardin, dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa ependi, xitay démokratik teshkilatliridin "xitay puqralar küchi teshkilati"ning bashliqi yang jyenli ependi, tibet teshkilatliridin "erkin tibet oqughuchilar teshkilati"ning mes'uli téndor ependi qatarliqlar erkin asiya radi'o istansisi Uyghur bölümining ziyaritini qobul qilip, xitayning dölet bayrimining 60 yilliq bayrimi künide xitaygha qarshi élip bérilidighan pa'aliyetler heqqide toxtaldi.

Dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa ependi, 1 - öktebir künining dunya Uyghur qurultiyi teripidin pütün sherqiy türkistanliq Uyghurlar üchün "matem küni" ikenlikini, shunga bu küni herqandaq bir Uyghurning héchqandaq tebriklesh pa'aliyetliri ötküzmeydighanliqini, chet'ellerde muhajirette turuwatqan Uyghurlarning 1 - öktebir küni, özliri turushluq döletlerde xitay hökümitige qarshi naraziliq namayishliri hem teshwiqatliri élip baridighanliqini bayan qildi.

Dolqun eysa sözide yene xitay kommunist hökümitining 60 yilliqini tebriklesh pa'aliyiti mezgilide xelq'aradiki démokratik teshkilatlar we uniwérsitét qatarliq oqutush hem tetqiqat organliri xitay hökümitining Uyghurlar hem tibetler üstidin yürgüzüwatqan milliy siyasiti heqqide ilmiy muhakime yighinlirini uyushturuwatqan bolup, dunya Uyghur qurultiyi hem uning qarmiqidiki herqaysi döletlerdiki Uyghur teshkilatliri xadimliri we Uyghur ziyaliylirining bu yighinlarda xitay kommunist hökümitining Uyghurlar üstidin yürgüzüwatqan milliy siyasiti heqqide doklatlar bériwatqanliqi heqqide toxtaldi.

Ziyaritimizni qobul qilghan "xitay puqralar küchi teshkilati"ning mes'uli yang jyenli ependi, xitay kommunist hökümitining 60 yilliq dölet bayrimini tebriklesh pa'aliyiti mezgilide, chet'ellerdiki xitay démokratik teshkilatlirining türlük pa'aliyetlerni uyushturup, xitay kommunist hökümitining bu 60 yil jeryanida yürgüzgen mustebit tüzümini tenqitlewatqanliqini bayan qilip mundaq dédi: "ete 1 - öktebir küni, biz amérikidiki herqaysi démokratik teshkilatlar birlikte washin'gton shehiride, xitayning washin'gtondiki elchixanisi aldida xitaygha qarshi naraziliq namayishi élip barimiz, bu naraziliq namayishigha xitay hökümitige qarshi teshkilatlarning hemmisi qatnishidu. Uningdin bashqa biz kéler hepte ichide xitayning bu 60 yildin buyan yürgüzüwatqan milliy siyasiti, hem xitaydiki milletler heqqide bir ilmiy muhakime yighini uyushturmaqchimiz. Bu yighinda xitay hökümitining milliy siyasiti heqqide ilmiy maqaliler oqulidu."

Bash shitabi nyu - yorktiki "erkin tibet oqughuchilar teshkilati"ning mes'uli téndor ependi, ziyaritimizni qobul qilip, amérikidiki tibetlerning bashqa démokratik teshkilatlar bilen birlikte, bügün hem ete nyu - yorktiki impériye binasi aldidiki meydanda namayish qiliwatqanliqini, dunyaning herqaysi jayliridiki tibetlerning xitayning 1 - öktebir mezgilide xitay hökümitige qarshi türlük pa'aliyetlerni uyushturuwatqanliqi heqqide toxtilip mundaq dédi: "biz shu tapning özide biz nyu - yorktiki impériye binasining aldida xitayning dölet bayrimining 60 yilliqini tebriklesh pa'aliyitige qarshi namayish qiliwatmaqtimiz, bügün kéche nyu - york shehirining simwoli bolghan bu bina aldida kéchiche namayish qilishni pilanliduq, namayishimiz elwette etimu dawamlishidu. Waqit perqi jehettin alghanda bügün kéche xitayda 1 - öktebir küni bolidu,etilikke dunyaning herqaysi jayliridiki tibet teshkilatlirimu oz dölitidiki Uyghurlar hem bashqa démokratik teshkilatlar bilen birlikte xitay hökümitining bu 60 yildin buyanqi mustebit hökümranliqigha qarshi namayish we teshwiqat pa'aliyetliride bolidu. Hemmimizge melum tibet hem sherqiy türkistan shu tapta xitay kommunist hökümitining bésimi we qirghinchiliqi astida turuptu, biz elwette xitay kommunist hökümitige qarshi ittipaqliship küresh qilishimiz, xitay hökümitining mustebit hakimiyitining 60 yildin buyan tibetler, Uyghurlar, mongghul, manju qatarliq milletler hem xitaylar üstidin yürgüzüp kéliwatqan mustebit siyasitini dunyagha bildürüshimiz kérek."

Közetküchilerning qarishiche, xitay kommunist hakimiyitining 60 yilliqi tebrikliniwatqan mushundaq bir bayram künide, xitay hökümiti béyjingda chong parat ötküzüp, özining qudret tapqanliqini dunyagha namayan qiliwatqan bolsimu, emma dunyaning herqaysi jayliridiki démokratik teshkilatlar türlük naraziliq pa'aliyetlirini ötküzüsh arqiliq, xitay kommunist hökümitining bu 60 yildin buyan yürgüzüwatqan siyasitidiki nuqsanlarni dunya jama'etchilikige ashkarilimaqta iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.