Yaponluqlarning rabiye xanimning ziyariti toghrisidiki inkasi
Muxbirimiz weli
2009.07.31
2009.07.31
AFP Photo
Xitayning ürümchidiki 'shinjang xewer tori'da 29 - iyol küni élan qilin'ghan xewerlerde, dunya Uyghur qurultéyining re'isi rabiye xanimni 'Uyghur mesilisini xelq'aralashturmaqchi bolghan idi, buninggha yaponiyide héchkim köngül bölmidi' dep teswirligen idi. Na'oka xanimning éytishiche, ularning bu gipi yalghan.
Na'oka xanimning bayan qilishiche, rabiye xanim yaponiyide 46 minut nutuq sözlidi, uning d w d sini pütün dölet buyiche qoydi. Sidiq haji ependi nutuq sözligendimu 600 din artuq adem qatnashti. Adette yaponiyige dunyadiki eng meshhur kino cholpini kelsimu, bu qétim rabiye xanimning nutqini anglighili kelgendek 250 muxbir kelmeytti. Bu qétim rabiye xanimning yaponiyige qilghan ziyaritining tesiri intayin chong boldi, yaponiyide uning nutqigha köngül bölidighan adem intayin köp boldi. Xitay hökümi'itining dégenliri yalghan.
Xitayning ürümchidiki 'shinjang xewer tori'da 30 - iyol küni élan qilin'ghan xewerlerde, yéqinqi yillardin buyan 'shinjang musteqilchiliri' bilen 'tibet musteqilchiliri' ning teywende ishi aqmay, yaponiydiki ongchilar bilen birliship junggogha qarshi turidighan yéngi yüzlinish peyda boldi, déyilgen idi. Yaponiyilik mutexessis na'oka xanimning bayan qilishiche, xitay hökümitining bu gépimu toghra emes. Emeliyette yaponiyide, xitaydiki birlikke keltürüsh bilen musteqilliq otturisidiki mesililerge köngül bölidighan kishiler ongchilar emes, mesilen, men özem ongchi emes, radikal solchimu emes, mötidil tetqiqatchi, kishilik hoquq mesililirige köngül bölidighan tetqiqatchi. Men aliy mektepte oqutquchiliq qilimen, mining kespi da'irem xitayning yéqinqi zaman tarixini tetqiq qi'ilish. Xitay hökümitining, yaponiyidiki ongchilar chet'ellerde siyasiy panahlan'ghuchilar bilen birleshti, dégen gepliri pakitqa uyghun emes.
Xitayning ürümchidiki 'shinjang xewer tori'da 30 - iyol küni élan qilin'ghan xewerlerde 'jonggo hökümiti yaponiyige ghezep bilen naraziliq bildürgendin kéyin, yaponiye rabiye qadirning nutqini emeldin qaldurdi' dégen idi.
Yaponiyilik mutexessis na'oka xanim xitay hökümitining bu gpinimu ret qildi. Na'oka xanimning bayan qilishiche, bu gepmu toghra emes. Rabiye xanim yaponiyide nutuq sözlep bolghandin kéyin, amérika dölet mejliside échilidighan ispat bérish yighinigha qatnishishi lazim idi, u özining waqit jediwili buyiche qaytti. Buningda héchqachan 'junggoning bésimi bilen emeldin qaldurulghan ish' yoq. Undaq bolushimu mumkin emes. Shu künlerde, xitayning yaponiyidiki elchixanisining ademliri yaponiye hökümitige kélip, rabiye xanimning nutqi toghrisidiki wédi'olarni körgendin kéyinki tenqidiy pikrini bergen. Yapon xelqi ularning dégen geplirinimu widi'olar arqiliq anglidi. Shuningdin kéyin, yaponiye gézitliride, téléwiziye xewerliride bu heqte belki xitayni tenqidleydighan, bolupmu xitayning dölet ichide xelqning téléfon alaqisini oghriliqche anglaydighan qilmishlirigha lenet yaghduridighan maqaliler téximu köpeydi.