Yaponluqlarning rabiye xanimning ziyariti toghrisidiki inkasi

Xitayning yéqinqi zaman tarixini tetqiq qiliwatqan we dunyadiki kishilik hoqoq mesililirige köngül bölidighan yaponiyilik mutexessis mizutani na'oka xanim bügün ziyaritimizni qobul qilip, dunya Uyghur qurultéyining re'isi rabiye xanimning yaponiye ziyariti heqqidiki ehwallarni tonushturdi we kommunist xitay hökümitining ürümchidiki uchur wastilirida élan qilghan xewerliride, rabiye xanimning yaponiye ziyariti toghrisida éytqan bir nechche xil gepni rastchilliq emes, dep körsetti.
Muxbirimiz weli
2009.07.31
Rabiye-xanim-yapon-nutuq-1000-anglighuchi-305.jpg Süret, rabiye xanimning 30 - iyul küni yaponiye siyaset inistitutida yapon ammisigha sin - alghu arqiliq sözlewatqan yighin zalidin bir körünüsh bolup, bu sin - alghu bir kün burun rabiye xanim yapondin ayrilish aldida élinghan.
AFP Photo

Xitayning ürümchidiki 'shinjang xewer tori'da 29‏ - iyol küni élan qilin'ghan xewerlerde, dunya Uyghur qurultéyining re'isi rabiye xanimni 'Uyghur mesilisini xelq'aralashturmaqchi bolghan idi, buninggha yaponiyide héchkim köngül bölmidi' dep teswirligen idi. Na'oka xanimning éytishiche, ularning bu gipi yalghan.

 Na'oka xanimning bayan qilishiche, rabiye xanim yaponiyide 46 minut nutuq sözlidi, uning d w d sini pütün dölet buyiche qoydi. Sidiq haji ependi nutuq sözligendimu 600 din artuq adem qatnashti. Adette yaponiyige dunyadiki eng meshhur kino cholpini kelsimu, bu qétim rabiye xanimning nutqini anglighili kelgendek 250 muxbir kelmeytti. Bu qétim rabiye xanimning yaponiyige qilghan ziyaritining tesiri intayin chong boldi, yaponiyide uning nutqigha köngül bölidighan adem intayin köp boldi. Xitay hökümi'itining dégenliri yalghan.

Xitayning ürümchidiki 'shinjang xewer tori'da 30‏ - iyol küni élan qilin'ghan xewerlerde, yéqinqi yillardin buyan 'shinjang musteqilchiliri' bilen 'tibet musteqilchiliri' ning teywende ishi aqmay, yaponiydiki ongchilar bilen birliship junggogha qarshi turidighan yéngi yüzlinish peyda boldi, déyilgen idi. Yaponiyilik mutexessis na'oka xanimning bayan qilishiche, xitay hökümitining bu gépimu toghra emes. Emeliyette yaponiyide, xitaydiki birlikke keltürüsh bilen musteqilliq otturisidiki mesililerge köngül bölidighan kishiler ongchilar emes, mesilen, men özem ongchi emes, radikal solchimu emes, mötidil tetqiqatchi, kishilik hoquq mesililirige köngül bölidighan tetqiqatchi. Men aliy mektepte oqutquchiliq qilimen, mining kespi da'irem xitayning yéqinqi zaman tarixini tetqiq qi'ilish. Xitay hökümitining, yaponiyidiki ongchilar chet'ellerde siyasiy panahlan'ghuchilar bilen birleshti, dégen gepliri pakitqa uyghun emes.

Xitayning ürümchidiki 'shinjang xewer tori'da 30‏ - iyol küni élan qilin'ghan xewerlerde 'jonggo hökümiti yaponiyige ghezep bilen naraziliq bildürgendin kéyin, yaponiye rabiye qadirning nutqini emeldin qaldurdi' dégen idi.

Yaponiyilik mutexessis na'oka xanim xitay hökümitining bu gpinimu ret qildi. Na'oka xanimning bayan qilishiche, bu gepmu toghra emes. Rabiye xanim yaponiyide nutuq sözlep bolghandin kéyin, amérika dölet mejliside échilidighan ispat bérish yighinigha qatnishishi lazim idi, u özining waqit jediwili buyiche qaytti. Buningda héchqachan 'junggoning bésimi bilen emeldin qaldurulghan ish' yoq. Undaq bolushimu mumkin emes. Shu künlerde, xitayning yaponiyidiki elchixanisining ademliri yaponiye hökümitige kélip, rabiye xanimning nutqi toghrisidiki wédi'olarni körgendin kéyinki tenqidiy pikrini bergen. Yapon xelqi ularning dégen geplirinimu widi'olar arqiliq anglidi. Shuningdin kéyin, yaponiye gézitliride, téléwiziye xewerliride bu heqte belki xitayni tenqidleydighan, bolupmu xitayning dölet ichide xelqning téléfon alaqisini oghriliqche anglaydighan qilmishlirigha lenet yaghduridighan maqaliler téximu köpeydi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.