Yaponiyide “Farabining pelsepisi” namliq kitab neshr qilindi

“Sherqning aristotili”,“Ikkinchi ustaz” dep shöhret qazan'ghan farabi sherq dunyasi pelsepe tetqiqatining heqiqiy asaschisi. U pelsepige ul salghan we pelsepidiki her qaysi ilimlerning asasini tikligen. Uningdin kéyin otturigha chiqqan sherq peylasopliri uni ustaz tutqan idi.U pelsepe tarixi we her qaysi mezhep peylasoplirining telimatini eng yaxshi chüshen'gen alim idi.

Yaponiye géntosha neshriyati teripidin “Farabining pelsepisi”namliq kitab türk tilidin yapon tiligha terjime qilinip neshr qilindi.

Mezkur eserning yaponiyide yapon tilida neshr qilinishi, yaponiyide yashawatqan türkiye türk mutexessisliri we ziyaliyliri hem sherqiy türkistanliq Uyghurlarni tolimu xushal qildi.

Türkiyilik ziyaliy bora ependim bu heqte toxtilip, farabining hayati we ijadiyiti pa’aliyetlirining türkiyide edebiyat, tarix we pelesepe sahesi boyiche ötülidighan muhim derslerning biri ikenliki,yaponiyide bu eserni terjime qilip, neshr qildurghan fumi'o ependimge salametlik hem amet tileydighanliqini bildürdi.

Yaponiye ottura asiya tetqiqat ornining mes'ulliridin doktor turmuhemmet hashim mezkur kitabning yaponiyide neshr qilin'ghanliqidin söyün'genlikini bildürdi.

Mezkur kitab 1999 - yili türkiyining istanbul,“Ötükün” neshriyati teripidin neshr qilin'ghan, türkiyilik profésssor doktor fahréttin olgunér yazghan “Farabi”namliq 175 - betlik kitabqa asasen yaponiyilik sangka fumi'o teripidin yapon tiligha terjime qilin'ghan. Sangka fumi'o yaponiyining xokkaydo ölkiside tughulghan. Chet ‘ellerde ilim tehsil qilip,1990 - yilidin bashlap yaponiyidiki yaponiye uniwérsitétida proféssor bolup xizmet qilip kelgen.1998 - Yili türkiye istanbul uniwérsitétida proféssor doktor fahréttin olgunér ependidin türk tarixi we pelsepisini ögen'gen.

Pütkül eser toqquz bab 259 bettin terkib tapqan bolup, eserning bash qisimigha proféssor doktor fahréttin olgunér ependining kirishi sözi bérilgen. Eserning “Islamiyettin ilgiriki türk medeniyiti” dégen babida qutluq bilge xan teripidin qurulghan tunji Uyghur döliti, farabi zamanisidiki qedimki qarluq - Uyghur yéziqi we muzikiliri toghrisida melumat bérilgen.Undin bashqa qaraxaniylar zamanisidiki alemshumul Uyghur alimliridin mehmud qeshqiri, yüsüp xas hajip qatarliq alimlar we ularning eserliridin “Qutadghu bilik”, “Türkiy tillar diwani” qatarliq eserler hemde qaraxaniylar medeniyiti toghrisidimu bayanlar bérilgen.

Farabi özining pelsepiwi telimatlirida dunyaning maddiliqini mu’eyyenleshtürüp, tengrini tebi’et bilen birleshtürüp izahlaydighan pantézimliq bir pütün dunya qarishini tebi’et ilmi, bilish nezeriyisi we ijtima’iy penler saheside izchillashturup, idiyiwi qulluqning pen - medeniyet tereqqiyatigha bolghan tosalghusini süpürüp tashlashqa intilgen.

U, dunyaning maddiliqi, maddining yoqalmasliqi, dunyaning seweb - netijilik we qanuniyetlik ikenlikini, alemni bilishning mumkinliki, ilim - penning muhimliqi we ijtima’iy barawerlik pikirlirini otturigha qoyghan idi.

Aptor eserde yene asasliqi farabining hayati,uning türk islam dunyasigha qoshqan töhpisi, bolupmu farabining pelsepiwi qarishi, muzika saheside qalun qatarliq muzika chalghu eswablirini ijad qilghanliqi shuningdek uning hoquq pelsepisi, islam diniy pelsepisi we bashqa köz qarashliri heqqide toxtalghan.