Turmuhemmet hashim yapon - Uyghur munasiwetlirining tarixi heqqide toxtaldi
2012.11.16
U bu nuqtini 11 - ayning 15 - küni nigata sheherlik “Rotary” kulubining orunlashturushi bilen nutuq sözligen doktor turmuhemmet hashim ependi “21 - Esirdiki yaponiyidiki Uyghur dawasi rabiye qadiridin bashlandi” dégen témidiki doklatida otturigha qoydi.
Turmuhemmet hashim yaponiye ottura - asiya tetqiqat institutining re'isi we dunya Uyghur qurultiyi tetqiqat merkizining mu'awin re'isi.
U aldi bilen Uyghurlarning wetini sherqiy türkistaning tarixi, jughrapiyilik orni we Uyghurlarning qedimiy küsen dewridin bashlapla yaponiye xelqi bilen baghlinish hasil qilghanliqini otturigha qoydi.
U yene, 2 - dunya urushi mezgilidiki sherqiy türkistan islam jumhuriyitining déwiziye komandiri mexmut muhiti bashchiliqidiki bir guruppa kishilerning yaponiyige kélip yaponiye hökümitidin sherqiy türkistan islam jumhuriyitini eslige keltürüsh üchün yardem kütkenlikidin ibaret Uyghurlar bilen yaponlarning siyasiy baghlinishi heqqidimu toxtaldi.
Doktor turmuhemmet doklatida asasliqi Uyghur siyasiy dawasining yaponiyide resmiy yosunda anglitilishi heqqide toxtaldi.
U Uyghur siyasiy dawasining yaponiyide heqiqiy türde meydan'gha kélishi 2007 - yili noyabirda Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim yaponiyidiki on chong sheherde nutuq sözligen mezgildin bashlinidighanliqini otturigha qoydi.
Turmuhemmet hashim yene, 2008 - yili yaponiyide ilham mexmut bashchiliqidiki yaponiye Uyghur jem'iyiti qurulghanliqi we shundin kéyin yaponiyidiki Uyghur dawasi téximu sistémilashqanliqini bildürdi.
.
U yene, 2012 - yili 5 - ayda tokyoda dunya Uyghur qurultiyi 4 - nöwetlik qurultiyining échilishi Uyghurlar bilen yaponlar munasiwitini téximu yuqiri sewiyige kötürgenlikini bildürdi.
Doklat sa'et on ikki yérimdin bir yérimgha qeder dawamlashti. Doklatqa texminen her sahe ammisidin bolup yüzge yéqin kishi qatnashti.