2010 - Yili yawrupa medeniyet paytexti istanbul we Uyghurlar
Muxbirimiz irade
2010.01.22
2010.01.22

www.istanbul2010.org Din élindi.
Qedimiy tarixqa ige bolghan istanbul shehiri 2010 - yili yawrupa medeniyet paytexti bolup tallandi. Körkem murasimlar bilen bu namni tapshurup alghan istanbuldiki asasliq murasim xalich murasim merkizide ötküzüldi.
Murasimgha türkiye jumhur re'isi abdullah gül, bash ministir rejep tayyip erdoghan, türkiye we 40 qa yéqin dölettiki yuqiri derijilik diplomatlar, tijaret, sen'et, bilim saheliride közge körün'gen shexsler qedem teshrip qildi.
Türkiye bash ministiri rejep tayyip erdoghan murasimde istanbulning tarixi ehmiyiti heqqide muhim söz qilip, istanbulning tarixi ehmiyitini tonushturup ötti. U sözide mundaq dédi: "istanbul bir medeniyet shehiridur. Istanbul bir tarixi sheherdur. Istanbul 5 qit'ening medeniyitini, mélodiyisini, lezzetlirini, renglirini özige mujessemleshtürgen bir sheherdur. Yérimi yawrupada, yérimi asiyada bolghan yigane sheher istanbuldur."
Türkiye bash ministiri rejep tayyip erdoghan sözide, istanbulning perqliq medeniyetlerge sahibxanliq qilip kelgenlikini, oxshimighan medeniyet, oxshimighan irqtin kishilerning istanbuldin ibaret bu sheherde öz - ara chüshinish, öz - ara hörmet asasida esirlerdin béri birlikte yashap kelgenlikini alahide tekitlidi.
"Istanbulni yégane qilghan yene bir alahidiliki, bu sheherde meschitler, chérkawlar, sinagoglar (yehudiylarning tawap qilidighan yéri) bir mehellide, bir kochida öz - ara hörmet, öz - ara chüshinish asasida mewjutluqini saqlap kelmekte. Istanbul medeniyetler ittipaqigha sahibxanliq qilmaqta. U, bir erkinlik shehiri. Istanbulda héchbir kimlik bésim astida qélip baqmighan. Her bir medeniyet bu yerde öz kimliki bilen höriyet ichide mewjut bolup kelgen. Bu sheher bizning söygümizning tipik namayendisi. Chünki eyni zamanda fatix sultan memet istanbulni qolgha alghandin kéyn derhal bir perman chiqirip, istanbulda yashaydighan perqliq toplumlargha (xelqlerge) öz tilini ishlitish, öz tilida telim - terbiye élish, öz medeniyetlirini saqlap qélish we mewjutluqini ishench we hozur ichide dawam qildurush hoquqini bergen. Mana biz 557 yildin béri buni özimizge destur qilip kelduq, bundin kéyinmu hem shundaq qilimiz. Chünki biz insanni insan bolghanliqi üchün, uning yaratquchisini söygenlikimiz üchün söyimiz."
Istanbul rim impratorluqliri we eng axirida türklerning osmanli impratorluqining paytexti bolghan uzun tarixqa ige qedimiy sheherdur. Istanbul yawrupa we asiya medeniyetlirining köwrüki bolushtek muhim ehmiyetke ige bolushtek alahidilikke ige. Tarixtin béri Uyghurlarmu bu sheher bilen qoyuq alaqe ornitip kelgen.
Biz bu heqte tepsili melumat élish üchün yillardin béri istanbulda yashap kéliwatqan we istanbul beykent uniwérsitétining oqutquchisi bolghan mexpiret kamal xanimni ziyaret qilduq.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.