Yerken nahiyilik 6 - bashlan'ghuch we ma'arip idarisi narside balilargha jinsi tajawuz weqeside weqeni yoshurush bilen eyiblendi
Muxbirimiz erkin
2009.06.11
2009.06.11
Nahiyining ma'arip sépidiki bezi zatlar jawning bu türdiki peskeshlik weqelirini burunmu sadir qilghanliqini, lékin mektep rehberlirining uni qanat astigha alghanliqini bildürüshti.
Ma'arip sépidiki zatlarning radi'omizgha ashkarilishigha qarighanda bu qétim ziyankeshlikke uchrighuchi narside qizning ata - anisi qorqmay dawa qilghanliqi seweblik mektep jawni qanat astigha élishqa amalsiz qalghan. Lékin nahiyilik ma'arip idarisi, 6 - bashlan'ghuch mektep hem nahiyilik j x idarisi bolsa nahiyide bundaq bir weqe yüz bergenlikini inkar qildi yaki weqeni yoshurghanliqini ret qildi.
Yerken nahiyiside yüz bergen bu weqe pütün nahiye we aptonom rayonda zilzile peyda qilip, yerlik puqralarning wijdanigha éghir so'allarni qoydi. Men mezkur weqe munasiwiti bilen nahiye tewesidiki alaqidar tereplerge téléfon qilip, mezkur mesilidiki inkasini élishke tirishtim. Yerlik puqralar jaw pemililikning qilmishigha nahayiti ghezeplik idi.
Yerken nahiyisidiki ismini ashkarilashni xalimaydighan bir tijaretchi öz pikirini bayan qildi.
Men söhbet élip barghan kishilerning yene biri, yerken nahiyisidiki bir xitay oqutquchi. U 6 - bashlan'ghuch mektepning mudiri lü yüyméy we nahiyilik ma'arip da'irilirining weqeni yoshurghanliqini, bu weqe jawning Uyghur qizlargha 1 - qétim chéqilishi emesliki, lékin mektep uning burunqi qilmishini yoshurghanliqini bildürdi. U mundaq deydu":bu ishqa pütün yerken xelqining ghezipi nahayiti küchlük. Mudir lü yüyméy burun u er oqutquchi 3 - yilliqning sinip mes'uli bolghan waqtida uning bu jehettiki qilmishini bayqighan. A'ile bashliqi mektepke erz qilip kélip, mudirgha éytqan, lékin mudir uni qoghdap, yene sinipning mes'uli qilip yötkigen. Burunqi siniptiki 2 - 3 qiz uning ziyankeshlikige uchurghan iken. U bashqa sinipqa yötkelgendin kéyin yene bu weqe kélip chiqqan."
Mektep mudiri lü yüyméy jawning jinsi peskeshlik qilmishini1 - qétim bayqighanda nimishqa bu ishni yoshurdi? yerken nahiyisidiki yuqiriqi oqutquchi bu ishning xitay oqutquchilarni osal ehwalgha chüshürüp qoyghanliqini bildürdi. U mundaq deydu: " mektep mudiri bu ishning aqiwitining bundaq éghir bolidighanliqini oylimighan bolushi mumkin. Lékin u meyli mektepning abroyini oylighan bolsun yaki meyli bu ishni basturuwétishni we kontrol qilishni oylighan bolsun , bu weqe biz oqutquchilarni nahayiti osal ehwalgha chüshürüp qoydi. Bu ishning xaraktéri bekla qebih."
Xewerlerge qarighanda nöwettiki ehwalda puqralarning diqqiti edliye da'irilirining jawni qandaq bir terep qilidighanliqigha tikilgen. Yerken nahiyisidiki Uyghur tijaretchi, edliye da'irilirining jawni yénik bir terep qilmaqchi boliwatqanliqigha da'ir xewerlerning puqralarni ümidsizlendürgenliki, dawagerlerning bolsa teqip astigha élin'ghanliqini bildürdi.
Yerken nahiyisidiki yuqiriqi xitay oqutquchi bolsa edliye organlirining bu diloni basqunchiliqqa urunush jinayiti qatarida bir terep qilmaqchi boliwatqanliqigha da'ir xewerler barliqini, eger jaw bu jinayet bilen eyiplense nahayiti yénik jazagha uchuraydighanliqini eskertti. U mundaq deydu": anglashlargha qarighanda teptish mehkimisi bu déloni basqunchiliqqa urunush jinayiti qatarida bir terep qilmaqchi iken. Bundaq qilsa bek yénik bolup qalidu. Ölüum jazasi bérilmisimu, lékin muddetsiz qamaq jazasi bérilish kérek. Oqutquchi bolghan bu ademning qilchilik qanun exlaqi yoq. 8 - 10 Yashtiki narside qizlargha basqunchiliq qilishqa urunush, deydighan ish bolamdu ? buni bu qatarda bir terep qilghini bolamdu ? pütün xelq bu ishni ghula - ghula qiliwatidu."
Yerken nahiyisidiki yene bir zat, weqede ziyankeshlikke uchurghan narisidilerning 21 ge yétidighanliqini, da'irilerning "jawda nérwa késili bar," dégen gepni ilgiri süriwatqanliqini bildürdi.
Men yene weqe yüz bergen naha'iyelik 6 - bashlan'ghuch mektep bilen alaqiliship, ularning bu mesilidiki inkasini igilleshke tirishtim. Mektepning ismini ashkarilashni xalimaydighan yene bir mes'uli ziyaritimizni qobul qildi. U weqeni jeryanini mundaq bayan qilidu ":bu ish mundaq boldi, bizning ishxanimiz bu ish toghrisida yighin achti. A'ile bashliqi eti'igende kelgen idi. U héliqi oqutquchini chaqirtip, ehwalni igilleshni telep qildi. Héliqi oqutquchi chaqirtip kélinip, uningdin ehwal sürüshtürüldi. Andin kéyin yüz bergen ehwallar toghrisida doklat yézildi. Chüshtin kéyin rehberlik gurupimiz yighin échip, ehwalni muzakire qildi, lékin u qilmishini iqra qilmay turiwalghan idi. Pütün ehwallarning hemmisi doklatqa yézildi. Kéyin saqchigha xewer qilindi, héliqi kishini ikki oqutquchi saqchilar kelgen'gen'ge qeder yataqxanida nezerbent astigha aldi. Saqchilar kélip uni élip ketti."
Men, mektep mudir lü yüyméyining weqeni yoshurush bilen eyipliniwatqanliqini, uning bu weqede zadi mes'uliyiti bar yoqliqini sorudum. Lékin u weqeni yoshurghanliqini ret qildi. Lü yüyméyning weqede mes'uliyiti bar yoqliqi heqqidiki su'algha jawap bérishtin özini qachurdi. U, " weqe tekshürüliwatatti. Pakit bolmisa qandaq dilo melum qilghini bolidu. Tekshürüldi, tekshpürülgendin kéyin yighin échildi. Uning mesilisini tapshurushini telep qilindi. Weqening pütün jeryani yézip chiqilghandin kéyin ma'arip idarisining bashliqlirigha melum qilindi. Bu shu küni yüz bergen weqe, weqeni yoshurghan emes. Uning burun bu ishlarni qilghanliqini anglap baqmaptikenmiz", dep körsetti.
Bu jeryanda nahiyilik ma'arip idarisi partiye ishxanisining bir katipining muxbirimizgha bergen jawabi nahayiti esebi idi. U muxbirning mezkur weqe toghrisidiki su'allirigha jawap bérishni ret qilip, "sen kim ? sen nime qilmaqchi ? bundaq weqe yüz bergen emes, bundaq weqe hichqachan yüz bérip baqqan emes. Sanga shuni dep qoyay bu hergiz yüz bergen emes. Men sanga buni éniq, dep qoyay bu bir ösek söz. Aghzigha kelgenni jöyligenlik. Men ishxanining adettiki katipi, méning buninggha pozitsiyem bolmaydu. Men ishxanining katipi bolush süpitimde, dep qoyay bu ish sen dégendek undaq emes" dep göleydi.
Lékin nahiyilik ma'arip idarisining yene bir xadimi bolsa " bu ishta uning xulasisi chiqmidi. Shunga bu toghrisida qalaymiqan baha bérishke bolmaydu. Men rehberlirimiz kelgende ehwalni ulargha éytay, bu ishning netijisi qandaq bolghanliqini sürüshtürey , shuninggha köre bir nime deyli" dep körsetti.
Nahiyilik j x idarisi bolsa bundaq weqe yüz bergenlikini ret qildi. Nahiyilik j x idarisining bu xitay saqchisi"men bu ishni bilmeydikenmen" dep jawap berdi.