Турғун қурбан худди авазидәк ярқин адәм иди

Даңлиқ аваз артислири турғун қурбан(оңда) вә сираҗидин пәтқулла әпәндиләр. 2010-Йили, үрүмчи.

Юқирида аңлиған бу ярқин вә сүзүк аваз, уйғур аптоном районлуқ телевизийә истансисиниң "дөләт 1-дәриҗилик аваз артиси" дәп нам алған тонулған аваз артиси турғун қурбанниң мәзкур истансисиниң бир қурбан һейтлиқ сәнәт кечилики сәһнисидики риясәтчиликидин бир үзүндә.

Үндидар арқилиқ чәтәлләрдики иҗтимаий алақә васитилиридиму турғун қурбанниң 10-авғуст бейҗиңда кесәл сәвәбидин 53 йешида аләмдин өткәнлики һәққидә қайғулуқ хәвәр тарқалди.

Турғун қурбан уйғур җәмийитидә пәқәт уйғурлар яқтуруп көргән йүзләрчә уйғурчә тәрҗимә филимлирида охшимиған образларға җан киргүзгән пишқан аваз артиси, уйғур тәрҗимә филим авази кәспидә башламчи вә мувәппәқийәт қазанған бир аваз режиссори болупла қалмай, у йәнә музика, актйорлуқ, риясәтчилик қатарлиқ көп тәрәплимилик талантқа игә сәрхилларниң бири дәп қаралғаниди.

Ундидар салонида хәлқ униң билән муну җүмлиләр арқилиқ видалашқан: "яхши инсанлар кишиләр арисида аз яшайду, қиммәтлик яшайду, қиммити билән яшайду, уларни биз өз һаятимиз бәдилигә елип қелишни шунчә истәйтуқ-ю, улар бизгә әслимини, әслишини, муңини, күйини, чирайлиқ авазини тутия сүпитидә сунуп аримиздин астағинә кетип қелишиду. Улар бизгә әзиз вә қиммәтлик болған тутиялар иди-ю, биз уларни тутуп қелишқа амалсиз қалдуқ.

Әлвида турғун ака!".

Үндидар салонида униңға атап йәнә мәрсийәләр йезилған. Үндидар арқилиқ тарқалған учурларға қариғанда турғун қурбан өпкиси пүтүнләй кардин чиқип һаяти хәвп астида қалғанлиқи сәвәблик, йеқинда бейҗиңға давалинишқа апирилған. 7-Айниң 16-күни бейҗиңдики "җуңго-японийә достлуқ дохтурханиси" да униңға сүний өпкә селинип, мувапиқ орган тепилғанда өпкә йөткәш оператсийәси қилишни күтүп, көзитиштә туруватқаникән.

Бу җәрянда үндидар супилирида униң давалинишиға ианә қилиш һәққидә мураҗиәтлири елан қилинғаникән. Әмма у оператсийә қилинип сақийишқа мувәппәқ болалмай 2021-йили 8-айниң 10-күни кәчтә бейҗиңдики дохтурханида аләмдин өткән.

Уйғур сәрхиллири арқа-арқидин тутқун қилинип, сирлиқ өлүм хәвәрлири үзүлмәй келиватқан бир мәзгилдә униң туюқсиз өлүм хәвири чәтәлләрдики униң сәпдашлири, униң узун йиллиқ һәвәскарлири вә һәр саһәдики уйғурларниму қайғуға чөмдүрди.

Гәрчә турғун қурбанниң уйғур җәмийитидә уйғур кино-телевизийә саһәсидә устаз дәриҗисидики тонулған аваз артиси икәнликини, униң охшимиған филимлардики вайиға йәткүзүп бәргән авазини тонусақму, әпсус униң тәпсилий тәрҗимиһали вә хизмәт нәтиҗилири һәққидә мәлумат сақланмиған.

Уйғур телевизийәсиниң аваз берип кәспиниң қурулуши вә тәрәққиятида бәлгилик рол ойниған бу шәхс һәққидә униң билән илгири көплигән кино телевизийә филимлирида аваз бәргән, узун йиллиқ кәсипдиши вә дости, шинҗаң телевизийә тәрҗимә аваз бөлүминиң сабиқ аваз артиси сираҗидин пәтқулла әпәндини норвегийәдин телефон арқилиқ зиярәт қилдуқ. У сәпдиши турғун қурбанни әслигинидә у көз яшлирини тохтиталмай қалди:

Сираҗидин әпәндиниң билишичә, турғун қурбан 1968-йили бай наһийәсидә туғулған, кичикидин сәнәт җәһәттики алаһидә таланти билән көзгә көрүнүп ахири сәнәт мәктәпниң драма факултетиға қобул қилинған. Образ яритиштики алаһидә таланти вә өзгичә ярқин авази билән, шинҗаң телевизийәсиниң аваз артислиқиға қобул қилинған. Узун йиллиқ тәҗрибә вә тиришчанлиқ нәтиҗисидә у 1-дәриҗилик аваз артиси вә аваз режиссори болған. Бу җәрянда йүзләрчә кино-телевизийә филимлирида асаслиқ вә бир қәдәр қийин ролларға бәргән авазидики алаһидә маһарәт һәм мувәппәқийәт билән нурғун мукапатларға еришкән.

У кичик бала һәвәскарлардин тартип чоңларғичә авазидин тонуйдиған пишқан вә өзгичә маһарәткә игә авази артиси. Уни балилар "хеймән" намлиқ картон филимидики йеңилмәс искилит шаһ дәп тонуса, тамашибинлар униң "5-башқарма һәрикәттә" филимидики сақчи башлиқи кавли, "йилтиз" филимидики җорҗи қатарлиқ образларға қайта җан киргүзгән болуп, тамашибинлар бу образларни худди "уйғур" дәк һес қилдурған дәриҗидики аваз бериш маһарити билән тонуйду.

Ахирқи мәзгилләрдә у көп қисимлиқ телевизийә тиятири "чиңгизхан" филимида баш рол чиңгизханниң авазини наһайити образлиқ берип пишқан маһаритини толуқ намайәндә қилғаникән.

Сираҗидин яш вә сағлам дости турғун қурбанниң бундақ тезла еғир кесәл билән аләмдин өткәнликиниң сирлиқ билиниватқанлиқини, турғун қурбандин илгириму қәлбинур әлнази, мунәввәр абләт қатарлиқ башқа бир қанчә даңлиқ уйғур аваз артислириниңму һәр хил рак кесәлликлири сәвәблик өлүп кәткәнликини, буларға студийәниң һава өтмәс яман хизмәт шараити вә еғир хизмәт бесимлири сәвәб болди дәп қарайдиғанлиқини оттуриға қойди.

Сираҗидинниң баһа беришичә, турғун қурбан әнә шундақ бир өмүр өз кәспигә, уйғур хәлқигә садиқ болуп яшиған. Талантини вә барлиқини уйғур хәлқиниң мәниви һаятини бейитип, уларға хушаллиқ вә естетик зоқ ата қилишқа беғишлиғаниди. У, әнә шу нуқтидин вә өзиниң йүзлигән кино вә телевизийә филимлиридики ашу образлиқ вә унтулмас авазлири арқилиқму уйғур хәлқи тәрипидин әбәдий унтулмастур.

• Принт
• Һәмбәһр
• Әвәтиш

Барлиқ пикир - баянларни көрүш.

• Бүгүнки аңлитиш
• Илгирики аңлитишлар