Сәлчуқ өздағ: “биз түркийә парламентида уйғурларниң авази болимиз”

Әнқәрәдин ихтиярий мухбиримиз әркин тарим тәйярлиди
2023.06.19
Parlamént-ezasi-Selchuq-Ozdagh-dilshat-barishchi Дуня уйғур қурултийи вәхписиниң муавин рәиси дилшат баришчи башчилиқидики һәйәт “келәчәк” партийәсиниң муавин рәиси, парламент әзаси сәлчуқ өздағни зиярәт қилғанда чүшкән хатирә сүрәт, 2023-йили 16-июн, әнқәрә
RFA/Erkin Tarim

Қурулған күнидин тартип уйғур мәсилисигә көңүл бөлүп келиватқан “келәчәк” партийәси муавин рәиси, парламент әзаси сәлчуқ өздағ дуня уйғур қурултийи вәхписиниң муавин рәиси дилшат баришчи әпәнди, қурултай вәкили хәйрулла әфәндигил әпәнди қатарлиқлардин тәркиб тапқан һәйәтни түркийә парламентида қобул қилди. Учришишта сәлчуқ өздағ әпәнди бундин кейин партийәси намидин түркийә парламентида уйғурларниң авази болидиғанлиқини тәкитлиди.

Д у қ вәкиллири хәйрулла әфәндигил әпәнди, әлий әкбәр нурлуқ әпәнди, уйғур һәрикити тәшкилатиниң түркийәдики вәкили мәһмәт әлий һафиз әпәнди вә уйғур академийәси баш катипи абдулһәмид қарахан әпәндиләрму орун алған бу һәйәт 6-айниң 16-күнидики мәзкур учришишта “келәчәк” партийәсиниң өткән 4 йил ичидә уйғурлар үчүн қилған хизмәтлиригә рәһмәт ейтти. Улар йәнә бу партийәниң бундин кейинму түркийә парламентида уйғур қирғинчилиқини оттуриға қоюшини вә достлуқ гурупписи қуруш үчүн күч чиқиришини тәләп қилди.

“келәчәк” партийәсиниң муавин рәиси, парламент әзаси сәлчуқ өздағ ишханисида,2023-йили 16-июн, әнқәрә
“келәчәк” партийәсиниң муавин рәиси, парламент әзаси сәлчуқ өздағ ишханисида,2023-йили 16-июн, әнқәрә
RFA/Erkin Tarim

Мәзкур һәйәт сәлчуқ өздағқа д у қ рәиси долқун әйса әпәндиниң салимини йәткүзгәндин кейин уйғур дәвасиниң хәлқарадики вәзийити тоғрисида мәлумат бәрди. Улар америка қошма штатлири қатарлиқ нурғун дөләтләрниң парламентлириниң хитайниң уйғурларға йүргүзүватқан бастуруш сияситини ирқий қирғинчилиқ яки инсанийәткә қарши җинайәт, дәп бекиткәнликини, шуңа түркийә парламентиниңму бу һәқтә қарар мақуллиши керәкликини баян қилди.

2019-Йили сабиқ баш министир әхмәт давутоғлу тәрипидин қурулғандин кейин арқа-арқидин уйғурлар тоғрисида көп қетим паалийәт елип барған “келәчәк” партийәси бу қетим түркийә парламентида орун алди. Мәзкур партийәниң парламент әзаси сәлчуқ өздағ әпәнди бундин кейин түркийә парламентида уйғур қирғинчилиқини күн тәртипкә елип келидиғанлиқини, уйғурларниң авази болидиғанлиқини илгири сүрди. У, уйғур вәкиллиригә очуқ рәвиштә мундақ деди: “уйғурлар бизниң қериндашлиримиз. Биз уларни ялғуз ташлап қоялмаймиз. Биз һазирға қәдәр уларниң авази, қулиқи, виҗдани вә көзи болушқа тириштуқ. Бундин кейинму түркийә парламентида уйғурларниң авази болимиз. Мән һәр даим шәрқий түркистан мәсилисини түркийә парламентида мухбирларни күтүвелиш йиғини өткүзүш, омумий йиғинда оттуриға қоюш, шәрқий түркистан тоғрисида қанун лайиһәлирини сунуш арқилиқ күн тәртиптә тутушқа тиришимән” .

Бурундин тартип уйғурларниң паалийитигә актип қатнишип вә әркин асия радийоси мухбириниң зиярәтлирини қобул қилип келиватқан келиватқан сәлчуқ өздағ әпәнди мәзкур уйғур һәйити билән болған учришиштин кейин, зияритимизни айрим қобул қилди.У, өз тәсиратини вә түркийә парламентида уйғурларниң авази болидиғанлиқини билдүрүп мундақ деди: “мән шәрқий түркистанлиқлар өткүзгән сиясий вә мәдәний паалийәтләрдә һәр даим уйғурларниң йенида болдум. Уйғурларниң музикилирини аңлидим, йемәк мәдәнийити билән тонуштум. Уйғурлар бу бай мәдәнийитини пәрзәнтлиригә өгәтсун, миллий кимликини қоғдап қалсун, бу һәқтә партийәмиз вә мән қолимиздин кәлгән ярдәмни қилимиз. Мән әркин асия радийоси арқилиқ хитай һөкүмитигә шуни демәкчимәнки, уйғурларға елип бериватқан ирқий қирғинчилиқни тохтат! ” .

Дуня уйғур қурултийи вәхписиниң муавин рәиси дилшат баришчи әпәнди 6-айниң 16-күнидики “келәчәк” партийәси парламент әзаси билән болған учришишта музакирә қилинған мәсилиләрни тилға елиш билән биргә мәзкур партийәниң уйғурларни қоллап елип барған паалийәтлирини әсләтти. 

 Уйғур академийәси баш катипи абдулһәмид қарахан әпәнди парламент әзаси сәлчуқ өздағ әпәндиниң шәхсийити нуқтисидин тохтилип, уни “уйғурларниң садиқ дости” дәп атиди .

Учришиш ахирида бу һәйәт дуня уйғур қурултийи вә башқа аммиви тәшкилатлар тәйярлиған уйғурларниң һазирқи еғир вәзийити тоғрисидики доклат вә китабларни сәлчуқ өздағқа тәқдим қилди.

“келәчәк” партийәси 2019-йили12-айда қурулған болуп, бу партийәниң қурғучи рәһбири сабиқ баш министир әхмәт давутоғлу 2009-йили 5-июл күни хитай һөкүмитиниң үрүмчидә елип барған қаттиқ бастурушини әйиблигән вә үрүмчи һәм қәшқәрләрдә рәсмий зиярәттә болуп, уйғурлар билән көрүшкәниди.

“келәчәк” партийәси қурулғандин кейин мәзкур партийә вә давутоғлу әрдоған һөкүмитиниң хитай билән болған сода-иқтисадий мунасивәтни дәп униң уйғурларға қаратқан ирқий қирғинчилиқ сияситини әйиблимигәнликини көп қетим тәнқид қилғаниди.

 Бу қетимқи сайламда “келечәк” партийәсидин 10 киши парламент әзаси болуп сайлинип, парламентта орун алған. Буларниң көпи уйғур мәсилисини яхши билидиған кишиләр икән.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.