Türkiye prézidént saylimida rejep tayyp erdoghan utti
2023.05.29
Türkiye prézidénti rejep tayyip erdoghan deslepki saylam netijiliri élan qilin'ghandin kéyin, öz qollighuchilirigha nutuq sözlimekte. 2023-Yili 28-may, türkiye, istanbul.
Reuters
Türkiye asasiy qanunigha tüzitish kirgüzüp, parlamént tüzümidin prézidéntliq, yeni dölet bashliqi hökümet quridighan tüzümge ötkendin kéyinki ikkinchi qétimliq saylamda héchqandaq namzat omumiy awazning %50 tin köpige érishelmigenliki üchün ikki heptidin kéyin qayta saylam ötküzüldi. 28-Maydiki saylamda rejep tayyip erdoghan awazning %52 ni élip türkiyening 13-nöwetlik prézidénti bolup saylandi.
Türkiye aliy saylam komitéti bashliqi exmet yener ependi 28-mayda ötküzülgen prézidént saylimi toghrisida muxbirlargha melumat berdi. U, mundaq dédi: “Prézidént namzati rejep tayyp erdoghan pütün awazning %52.14Ge ,kemal qilichdar'oghlu %47.86 Ge érishken bolup, rejep tayyp erdoghan 27 milyon 725 ming 131, kemal qilichdar'oghlu 25 milyon 432 ming 951 awaz alghan. Hazirqi statistikigha asaslan'ghanda rejep tayyp erdoghan prézidént bolup saylan'ghan. Bu saylimimizning türk xelqi we dölitige xeyrlik bolushini tileymen”.
2023-Yili 5-ayning 14-küni türkiye xelqi prézidént bilen parlamént ezalirini saylap chiqqan idi. Hazirqi prézidént rejep tayyp erdoghan, jumhuriyet xelq partiyesining re'isi kemal qilichdar'oghlu, memliket partiyesining re'isi muherrem inje we doktor sinan oghan qatarliqlar prézidént namzatliri bolup élan qilin'ghanidi. Kemal qilichdar'oghlu, prézidént rejep tayyp erdoghan'gha qarshi bolghan “Millet ittipaqi” dep atalghan 6 partiye ortaq körsetken namzat idi. Muharrem inje bolsa bélet tashlashqa ikki kün qalghanda namzatliqtin istépa qildi. 14-Maydiki prézidéntliq saylimida héchqandaq namzat omumiy awazning %50 tin köpige érishelmigenliki üchün ikki heptidin kéyin qayta saylam ötküzüshni qarar qilghan idi. Bu jeryanda prézidént namziti doktor sinan oghan prézidént namzatliqidin chékilip, rejep tayyp erdoghanni qollaydighanliqini élan qilghan.
Siprus 15-noyabir uniwérsitéti oqutquchisi doktor shewket nasir ependi rejep tayyp erdoghanning saylan'ghanliqining Uyghurlargha xeyrlik bolushini tileydighanliqini tekitlidi.
Türkiye jumhuriyiti 1923-yili parlamént tüzümide qurulghan bolup, 1946-yili köp partiyelik tüzümge ötken. Parlamént ezaliri xelq teripidin saylan'ghandin kéyin, parlamént ezaliri dölet re'isini saylaytti. 2018-Yili mezkur qanun'gha tüzitish kirgüzüldi.
Köp körülgen xewerler
RFA
- Uyghurlarning nopusi heqqidiki eng yéngi kitab
- Dolqun eysa b d t kishilik hoquq kéngishidin Uyghur irqiy qirghinchiliqigha qarita emeliy heriket qollinishni telep qildi
- Qirghizistanda Uyghur tili mu'ellimlirini terbiyelesh dersi bashlandi
- Atlantik kéngishi: “Xitayning Uyghurlarni nishan qilghan insaniyetke qarshi jinayiti axirlashmidi”
- Türme etret bashliqi: “Türme térilghu yerlirini xitaylar hödde alidu, Uyghur mehbuslar ishleydu”
Köp körülgen xewerler
Tepsiliy xewer
- Uyghur resim körgezmisining échilish murasimida Uyghur medeniyitige yuqiri bahalar bérildi
- Lagér shahitliri “Oslo erkinlik munbiri” de Uyghur mejburiy emgiki mehsulatlirini chekleshni telep qildi
- Majü: “Shinjanggha nishanliq yardem bérish” ning ‛yol xeritisi‚_ xitayning insaniyetke qarshi yol xeritisidur”
- Wang xuning: “Shinjangdiki medeniyet, ma'arip we muqimliq siyasitini qet'iy dawamlashturush lazim!”
- B d t mutexessisliri: “Uyghur balilirigha yürgüzülüwatqan til siyasiti we ularni a'ililiridin ayrish mejburiy assimilyatsiyeni keltürüp chiqiridu”