Abdulla gül uniwérsitétida Uyghur mesilisi boyiche muhakime yighini échildi
2024.04.30

26-Aprél küni merkizi qeyseri shehirige jaylashqan abdulla gül uniwérsitétining islam medeniyet kulubi we iddi'a kampi chüshenche we munazire (İdea Campı Fikir ve Münazara) ve (İslam Kültür Kulübü) qatarliq ikki uyushmining birlikte uyushturushi bilen “Sherqiy türkistan chüshenchisi” dégen namda yighin ötküzüldi.
Bu yighin'gha merkizi istanbuldiki sherqiy türkistan kishilik hoquq közitish jem'iyiti bash katipi abdul'ehed udun, enqere uniwérsitéti oqutquchisi piroféssor doktor erkin emet, iddi'a kampi chüshenche we munazire kulubining re'isi ebrar tashtan, islam medeniyet kulubining re'isi mustafa emek ependiler qatniship söz qilip, Uyghurlarning ötmüsh tarixi we nöwettiki weziyiti, kishilik hoquqtiki depsendichilikler, bésim we irqiy qirghinchiliq mesililirini bayan qildi.
Yighinda söz qilghan islam medeniyiti kulubining re'isi mustafa emek ependi Uyghur diyarining ehmiyiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Yipek yolining qelbige jaylashqan sherqiy türkistanning munbet zémini türk kültüri, tili we medeniyitining heshemetlik merkizi shundaqla tijaret, bilim we sen'etning muhim merkizi bolup kelgenidi. Kök türklerdin Uyghurlarghiche, qaraxaniylardin chinggizxan hökümranliqighiche bolghan ariliqta bu jughrapiyelik rayonlar türk tarixining altun dewri bolup kelgenidi. Emma türkistan tarixi yüz bergen qiyin mujadile we yawning ishghaliyet hujumlirigha qarshi qehrimanlarche küresh qilish bilen tolghandur. Xitay hökümitining sherqiy türkistan'gha qarita zorawan siyasiti we assimilyatsiye herikiti türk millitining yürikide chongqur bir yara peyda qilmaqta” .
Yighinda, hör sherqiy türkistanliqlar jem'iyiti re'isi sedullah doghutürk ependi “Uyghurlarning türkiyege köchüp yerlishish jeryani” dégen témida söz qildi.
Yighin'gha abdulla gül uniwérsitéti oqutquchi we oqughuchiliridin bolup 200 etrapida kishi qatnashqan bolup, yighinning so'al-jawab qismida, Uyghurlar mesilisige qarita xelq'ara jama'etning roli we inkasi, bu mesilige qarita heriketke ötüsh üchün bésilishi kérek bolghan qedem we basquchlar toghrisida muzakire élip bérildi.
Sherqiy türkistan kishilik hoquq közitish jem'iyiti bash katipi abdul'ehed udun ziyaritimizni qobul qilip, yighinning ehmiyiti toghrisida toxtilip, bu xil yighin we pa'aliyetlerning Uyghurlar mesilisini türkiyede küntertipke keltürüshte muhim ehmiyetke ige ikenlikini tekitlidi.