Türkiyediki yer tewreshte qaza qilghan Uyghur yash kim?
2023.02.08
Türkiyediki yer tewreshte hayatidin ayrilghanlarning arisida qahramanmarash sütchi imam uniwérsitétini ötken yili püttürgen Uyghur yash abdulla weliy alimmu bar bolup, u, yer tewreshte örülüp chüshken binaning astida qélip 30 sa'ettin kéyin saq chiqirilghan bolsimu, lékin doxturxanida jiddiy qutquzush bölümide dawalash ünüm bermey jan üzgendin kéyin merhumning méyiti istanbulgha keltürüldi. Merhumning jinaza namizi 9-féwral péshin namizidin kéyin isanbul sefaköydiki fatih jam'eside oqulidighanliqi bildürüldi.
Biz qahraman marash shehiridiki yer tewreshte qaza qilghan Uyghur yash abdulla weli alim toghrisida melumat élish üchün merhumning akisi zikrulla alim we merhumning dosti abdulla taghliq bilen söhbet élip barduq.
Abdulla weli alimning dosti abdulla taghliqning bildürüshiche, u yer tewrigendin kéyin merhum abdullani izdep u turuwatqan binaning yénigha kelgende binaning pütünley örülüp chüshkenlikini körgen we uni izdeshke bashlighan. Kéyin abdulla we uning bilen birge turuwatqan ikki türk kishining binaning astidin awazi kelgendin kéyin u yerde abdullaning saq ikenlikini bilgen. Tebi'iy apetke qarshi turush idarisining qutquzüsh etriti kélip ularni qutuldurush üchün seher waqti sa'et 4:00 tin bashlap chüsh waqti sa'et 11:00 giche 7 sa'et tiriship abdullani qutuldurup chiqarghan. Bu jeryanda abdulla taghliq dosti abdullani yalghuz qoymay uning bilen sözlishishke tirishqan. Biraq u örülüp chüshken binaning astidin 30 sa'ettin kéyin saq qutquzulghan bolsimu doxturxanida jiddiy qutquzüshta dawalash ünüm bermey 24 yéshida bu dunya bilen widalashqan.
Zikrulla alimning bildürüshiche uning inisi abdulla 1999-yili xoten qarash nahyesining yéngyer yézisida eziz axonumning a'iliside dunyagha kelgen. Kichik waqtida qur'an kerimini yadlap qariy bolghan, chet'elge chiqip bilim élish üchün 2013-yili 11-ayda aka-oka ikkisi birlikte misirning qahire shehirige bérip oqushqa kirgen we ereb tili ögen'gen. Ular qahirede oqush jeryanida yeni 2015-yili dadisi eziz axunumning xitay saqchiliri teripidin tutqun qilin'ghanliq xewirini alghan. Dadisining tutqun qilinishining sewebliridin birining ballirini chet'elge chiqirip oqutushi ikenlikini bilgen. Kéyin dadisining 7 yilliq qamaq jazasigha höküm qilinip türmige qamalghanliqining xewirini alghan.
Zikrulla alimning bildürüshiche, dadisi eziz axunum 2015-yili 7 yilliq türme jazasigha höküm qilinip bir qanche aydin kéyin bilinmigen seweb tüpeyli tuyuqsiz türmide wapat bolghanliqining xewirini alghan. U weqedin kéyin aka-uka ikkiylen misirdin türkiyege bérip oqushni qarar qilghan we 2015-yili türkiyege kelgen, ikkisi 2016-yili qahramanmarash sütchi'imam uniwéristétining islamiy bilimler fakultétigha oqushqa qobul bolghan.
Zikrulla we abdulla dadisining ularni chet'elde oqutush üchün özini pida qilishtek éghir bedel tüligenlikini isidin chiqarmastin qayghuni küchke aylandurup, qahramanmarash sütchi'imam uniwérisitétida tiriship oqup her ikkisi2021-yili oqushni püttürgen. Bu aka-ukilar türkiye puqraliqigha ötken bolup, zikrulla alim bir tereptin sherqiy türkistan yéngi ewlad herikiti jem'iyitining mu'awin re'isliki wezipisini üstige élip milliy dewa üchün xizmet qilsa, yene bir tereptin türkiye diyanet ishliri bashqarmisida xizmetke orunliship oqutquchiliq qilish bilen birge kotahiya dumlupinar uniwéristétida magistirliq oqumaqtiken.
Abdulla taghliqning bildürüshiche, dosti merhum abdullamu oqutquchi bolush üchün dölet xizmetchisiliq imtihanigha qatnashqan bolup imtihandin yaxshi netije bilen ötken we xizmet kütüwatqaniken.
Abdulla taghliq, merhum abdulla weli bilen yéqin ariliship ötkenlikini uning nahayiti yaxshi, semimiy, exlaqliq yétishken yash ikenlikini bildürdi.
Zikrulla alimning bildürüshiche, ularning a'iliside 12 qérindash bolup, bular 6 qiz 6 oghul iken, zikrulla alim 2015-yilidin buyan xoten qaraqashtiki üch akisidin héch qandaq xewer alalmighan. Ularning obulqasim eziz isimlik akisi gollandiye yashaydighan bolup u yawropa sherqiy türkistan ma'arip jem'iyitining bash katipi bolup xizmet qilmaqtiken.
Türkiyening qahramanmarash, gazi'antep qatarliq 10 sheherde yüz bergen 7.6 Bal yer tewreshte örülüp chüshken binaning astida qalghanlarni qutquzüsh herikiti jiddiy dawam qilmaqtiken.
Türkiye prézidénti rejep tayyp erdoghan bügün, yeni 8-féwral küni yer tewresh apiti yüz bergen qahramanmarash qatarliq sheherlerge bérip hadisilerni neq meydanda közdin kechürdi. Prézidént erdoghanning bügünki ölüm we yarilan'ghanlar toghrisida axbaratlargha bergen melumatlirida bildürüshiche, hazirghiche yer tewreshte qaza qilghanlarning sani 9570 ke yetken, 52979 kishi yarilan'ghan, döletning esker, saqchi we pütkül imkanlirini ishqa sélish bilen qutquzüsh herikiti jiddiy dawam qilmaqtiken.