Türkiyening konya shehiride Uyghur irqiy qirghinchiliqi anglitildi

11-Ayning 1-küni türkiyening konya shehride Uyghurlar heqqide doklat bérish yighini ötküzülgen we “Uyghur qirghinchiliqi” namliq körgezme ötküzülgen. Yighinda nejmettin erbaqan uniwérsitéti tarix kespining proféssori janer arabaji ependi, Uyghurlarning tarixta shanliq medeniyetlerni yaratqan, dunya medeniyetige zor töhpe qoshqan millet ikenlikini, ularning hazirqi éghir zulumlardin qutulushi üchün dunyadiki herqaysiy döletlerning ige chiqishi kéreklikini tekitligen.

Uyghur mesilisining xelq'arada künsayin küchiyishi, emma türk dunyasi bilen islam dunyasining sükütte turuwélishigha qarshi, türkiyening her qaysi wilayet, sheher, nahiyeliride xitaygha qarshi naraziliq pa'aliyetliri köpeymekte. Türkiyediki sherqiy türkistan ammiwiy teshkilatliri her qaysi aliy mekteplerde Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini anglitidighan doklat bérish yighinliri we körgezmiler ötküzüp, her sahadiki kishilerning diqqitini Uyghur qirghinchiliqigha tartishqa tirishmaqta.

Bu meqset bilen 11-ayning 1-küni türkiyening ottura qismigha jaylashqan konya shehridiki nejmettin erbaqan uniwérsitétide mexsus doklat bérish yighini hem körgezme ötküzülgen.

Mezkur doklat bérish yighinda proféssor janer arabaji ependi aldi bilen Uyghurlarning tarixi we dunya medeniyetige qoshqan töhpiliri toghrisida melumat bergendin kéyin, sözining axirida nuqtiliq qilip türkiye bashchiliqidiki herqaysiy türk jumhuriyetliri bilen musulman döletlirini Uyghurlargha ige chiqishqa chaqirghan. U, doklatining axirida, xitayning insaniyetke qarshi jinayet sadir qiliwatqanliqini, pütün dunyaning bu qilmishqa qarshi chiqishi kéreklikini tekitligen.

Mezkur doklat bérish yighinini “Qizil alma” oqughuchilar uyushmisi bilen sultan sutuq bughraxan wexpisining konya shöbisi, sherqiy türkistan kishilik hoquqini közitish jem'iyiti birlikte uyushturghan. Mezkur wexpining konya shöbisi mes'uli, sherqiy türkistan kishilik hoquqini közitish teshkilatining bash katipi ablet udun ependi bu heqte bizge melumat berdi. U, sherqiy türkistanning nöwettiki weziyiti we xitayning Uyghurlargha qaratqan irqiy qirghinchiliq siyasitining doklat bérish we körgezme échish qatarliq shekiller arqiliq anglitiliwatqanliqini, oqughuchilarning qiziqishining nahayiti yuquri bolghanliqini bayan qildi.

RFA/Erkin Tarim

Ablet udun ependi, sherqiy türkistan kishilik hoquqini közitish jem'iyitining yéngi xizmet pilanida bundin kéyin türkiyediki barliq wilayet, sheher, nahiye we uniwérsitétlerde pa'aliyet élip bérishni qarar qilghanliqini؛ bu sewebtin konyada doklat bérish yighini bilen körgezme ötküzgenlikini, qisqighina waqit ichide jem'iy üch uniwérsitétte pa'aliyet ötküzgenlikini bayan qildi.

Pa'aliyetni uyushturghan “Qizil alma” oqughuchilar uyushmisining mes'uli ruqiye xanim bu pa'aliyet heqqide mundaq dédi: “Pa'aliyet biz oylighandinmu yaxshi ötti. Oqughuchilarning qiziqishi nahayiti yuquri boldi. Köp sanda oqutquchi-oqughuchilar qatnashti. Bu pa'aliyet bir bashlan'ghuch boldi. Bundin kéyin uniwérsitétimizde imtihan yoq chaghlarda bu xil pa'aliyetlerni dawamliq ötküzimiz. Bu pa'aliyette türk oqughuchilar Uyghurlargha élip bériliwatqan irqiy qirghinchiliq eks ettürülgen foto süretlerni körgende, Uyghurlar tartiwatqan zulumlarni xuddi özlirimu tartiwatqandek héssiyatta boldi.”

Bu doklat bérish we körgezme échish pa'aliyiti 26-öktebir küni türkiyening zongguldaq shehridiki bülent ejewit uniwérsitédimu ötküzülgen idi.