Почтихана дөләт аманлиқ хадими: түрмә вә мәктәпләргә йолланған хәтләр нуқтилиқ тәкшүрүлиду

Йеқинда тоққузақ вәзийитидин хәвәрдар кишиләрдин бири бизгә инкас йоллап, тоққузақ наһийәсиниң муш йезисидики аһалиләрдин нуримангүл исимлик бир аялниң гуаңдуң өлкисидә оқуватқан қизиға язған салам хетидә “аллаһға аманәт” дегән сөз йезилғанлиқи үчүн, сақчиханиға чақиртилип сорақ қилинғанлиқи вә 15 күнлүк сорақтин кейин, агаһландуруш җазаси билән қоюп берилгәнликини мәлум қилди. Униң дейишичә, йәнә шу йезидики турап турсун исимлик бирәйлән, үрүмчи 1 ‏-түрмидә җаза өтәватқан оғлиға язған салам хетидә “бу қара күнләрму өтүп кетәр” дегәнлики үчүн тутуп сорақ қилинған, сорақ давамида, униң йәнә “башқа җинайәтлири” паш болуп қелип, бу йил 5 ‏-айда 7 йиллиқ кесиветилгән.

Биз бу йип учиға асасән, муш йезилиқ сақчиханиға телефон қилип юқириқи әһвал һәққидә мәлумат соридуқ. Хадимлар, конкрет делолар һәққидә мәлумат бәрмигән болсиму, әмма йеқинқи йиллардин буян почтиханилардиму дөләт аманлиқ сақчилириниң вәзипә өтәйдиғанлиқи, уларниң хәт-халтиларни тәкшүрүш йоли билән “дөләт бихәтәрликини қоғдайдиғанлиқи” ни ашкарилиди.

Биз бу сақчихана тәминлигән алақә номуриға асасән тоққузақ наһийәлик почтиханиниң дөләт аманлиқ сақчи хадимиға телефон қилдуқ. У өзиниң вәзиписидин пәхирләнгән һалда сөз қилип, муқимлиққа четишлиқ хәт-халтиларни учратқан һаман әһвални дәрһал тәптиш гурупписиға доклат қилидиғанлиқини баян қилди. Униң әскәртишичә, бир йүән 50 пуңлуқ марка чапланған адәттики хәтләр алаһидә гуман қозғимиғучә тәкшүрүлмәйдикән, әмма униңдин юқири баһалиқ марка чапланған закас хәтләр чоқум тәкшүрүлидикән. Бу хәтләр еғизи очуқ һаләттә елип келиниши шәрт икән, еғизи йәмләнгән закас хәтләр болса, игисиниң хәвирисиз һалда ечип тәкшүрүлидикән.

Вәзийәттин хәвәрдар кишиниң дейишичә, муш йезисида мәктуплирида мәсилә чиқип тутқун қилинған вә аваричиликкә учриған 10 нәччә кишиниң мәктуплири түрмиләргә вә ичкиридики мәктәпләргә йолланған болуп, улар, тәвәликидики көплигән кишиләр қол телефонлиридин мәсилә чиқип кесилип кәткән болғачқа, хәт арқилиқ алақилишишини бихәтәр дәп ойлап қалған, әмма салам хәтлириниң дөләт бихәтәрлик хадимлири тәрипидин ечип тәкшүрүлүп қелишни еһтималлиқи төвән дәп қарап қалған. Бәзилири, өзлири язған хәтләрдики бәзи сөзләрниң “сәзгүр” ликини билмәй қалған.

Мәзкур дөләт аманлиқ хадими йәнә, түрмиләргә вә мәктәпләргә йолланған хәтләрниң нуқтилиқ һалда тәкшүрүлидиғанлиқини әскәртти.

Бу хадим муш йезисидин тутқун қилинған нуримангүл вә турап турсунниң салам хәтлиридә конкрет қандақ мәсилә чиққанлиқи һәққидә мәлумат бәрмиди. Әмма мәзкур йезидин 10 нәччә кишиниң салам хетидин мәсилә чиқип тутулғанлиқини инкар қилмиди вә улардин бир қисминиң нөвәттә җаза өтәватқанлиқини дәлиллиди.

Илгирики ениқлашлиримиздин мәлум болушичә, хитай даирилири түркийә, қазақистан вә әрәбистан қатарлиқ 26 дөләтни “сәзгүр” дөләтләр категорийәсигә киргүзгинидәк, бир қисим диний пураққа игә болған яки миллий һессиятни урғутидиған сөзләрни “сәзгүр сөзләр” категорийәсигә киргүзгән. Әнә шу “сәзгүр дөләтләр” ни зиярәт қилған вә телефон сөһбәтлиридә “сәзгүр сөзләр” ни қолланған кишиләр, 2017 ‏-йилдики чоң тутқунда омумйүзлүк һалда тутқун қилинғаниди.