Үрүмчидики от апитидә кишиләрни қутқузуш йолида пидакарлиқ көрсәткәнләр алқишланмақта
2022.12.01
Башқиларниң һаятини қутқузуш үчүн пидакарлиқ көрсәткән қәһриманлар һәр қандақ җәмийәттә, ортақ мәдһийәлинидиған юқири шәрәпкә игә қәһриман инсанлардур. Үрүмчидики от апитидә адәмләрни пидакарлиқ билән қутқузған кишиләр әнә шундақ мәдһийәләшкә еришкән.
Үрүмчи тәңритағ районидики көп қәвәтлик аһалиләр олтурақ бинасида 24-ноябир кечидә йүз бәргән от апити хитай дөләт ичи вә дуняда зор инкас қозғаватқан бир пәйттә, иҗтимаий таратқуларда тарқиливатқан син көрүнүшлири вә инкаслардин ашкарилинишичә, от апити йүз бәргән бинадики асаслиқ аһалә уйғурлар болуп, от апити йүз бәргәндә, бинаниң барлиқ ишиклири һәтта җиддий қутулуш ишиклириму симлар билән бағланған вә паятланған болғачқа, амма оттин өзини қутулдурушқа амалсиз қалғаникән.
От өчүрүш хадимлири йетип келип узунғичә мәһәллигә вә бинағиму йеқинлишалмай вақит исрап қилған. Улар 100 күндин ашқан қамал тәдбирлири давамида мәһәллә вә қоруниң кириш ишиклиригә орнитилған тосуқларни бузуш билән һәләк болуватқан пәйттә от барғанчә улғийип қәвәттин қәвәткә туташқан, от ичидә қалған балиларниң, аниларниң ечинишлиқ чирқириған, “қутқузуңлар” дәп варқириған авазлириға чидимиған бир қанчә уйғур йигит өз һаятиниң хәвпкә учришиға қаримай, лавулдап көйүватқан от ичидикиләрни қутқузушқа қатнашқан.
Бир қанчә нәпәр пидакар уйғур яшниң қәһриманларчә иш-излири сүрәтлири билән қошуп чоңқур муһәббәтлик мелодийәләргә кириштүрүлүп иҗтимаий таратқуларда тарқалмақта.
Бу һәқтә уйғур дияридин тарқиливатқан қисқа видийоларни, хәлқаралиқ иҗтимаий таратқуларға йоллап, от учқунида чақниған бу қәһриманлиқ һекайилиридин чәтәлләрдики уйғур җамаитини хәвәрләндүрүп келиватқанлардин, америкадики лагер шаһити зумрәт давут, бу от апитидә пидакарлиқ көрсәткән қәһриманлар һәққидә тарқалған видийолар көп икәнлики, уларниң җамаәт тәрипидин зор алқишлинип, паҗиәләрдин азабланған уйғурларға илһам вә үмид беғишлаватқанлиқини билдүрди.
Радийомизға бир уйғурниң, бу қәһриманларниң “дойин” һесабида, өзигә көңүл бөлгән аммиға қайтурған җаваблирини мәнбә қилип әвәткән учурида ейтилишичә, от апитидә қутқузушқа қатнашқан иккийләнниң бири абдулла абләт болуп, у бәш адәмни қутқузуп чиққан, кейин оксиген йетишмәй һошидин кәткәникән. Һазир давалашта болуп, у өзиниң довйин һесабида дохтурхана җиддий қутқузуш бөлүмидики сүрити астиға “йәнә икки күндә дохтурханидин чиқимән” дәп йезип қойғаникән.
Йәнә бири үрүмчи почта идариси машина әтритидин иминҗан исимлик яш болуп, у, отниң ичидин үч кичик балини қутқузуп чиққаникән.
Довйин қатарлиқ иҗтимаий таратқулардики уйғурларниң инкаслирида бу қәһриман уйғур яшлири йүксәк инсанпәрвәрлик, пидакарлиқ вә қәһриманлиқниң үлгиси сүпитидә мәдһийәлиниш билән бир вақитта, мәһәллә комитетлиридики пәқәт һөкүмәтниң юқумни нөлгә чүшүрүш буйруқини иҗра қилғучи кадирлиридики инсанлиқниң өлгәнлики билән күчлүк селиштурма һасил қилинған.
От кәткән бинаға кирип балиларни қутқузуп чиқиш җәрянида яриланған бу уйғур яшлирини зиярәт қилиш үчүн алақилишишқа тиришқан болсақму, һазирчә мумкин болмиди.
Муһаҗирәттики уйғур қәләмкәшләрдин, шиветсийәдики раһилә камал ханим, уйғурларниң от ичидики қериндашлирини қутқузуш үчүн көрсәткән пидакарлиқни, уларниң роһидики миллитигә болған муһәббәттин урғуп чиқиватқан қәһриманлиқ роһи дәп мәдһийәлиди. У йәнә, бүгүнки күндә уйғурлар әң моһтаҗ болуватқини дәл бу хил қәһриманлиқ икәнликини, уйғурларниң роһийитидики пидакарлиқ роһниң мәниви қудритигә сәл қаримаслиқ керәкликини оттуриға қойди.
Дуня уйғур қурултийиниң диний ишлар комитети рәиси, өлима турғунҗан аллавудин әпәнди бу һәқтә инкас қайтуруп: “үрүмчи от вәқәсидә мәйданға кәлгән бу қәһриманлиқлар, ирқий қирғинчилиққа учрап, ечинишлиқ васитиләр арқилиқ диний вә миллий кимлики һәм миллий роһи йоқитиливатқан уйғурлар үчүн пүтүн милләтниң роһини урғутуп, милләтниң қәддини руслайдиған, инсанлиқ, уйғурлуқ, мусулманлиқ бурчини ада қилишқа риғбәтләндүридиған роһтин ибарәттур” дегәнләрни оттуриға қойди.
Үрүмчи аммисиниң иҗтимаий таратқуларда тарқатқан учурлириға қариғанда, әмәлийәттә бу от апитини тез арида тизгинләш вә бу паҗиәләрниң алдини елиш тамамән мумкин болуп, от кәткән бинаниң тинчлиқ йоли от өчүрүш әтрити билән болған арилиқи 800 метирдин азрақла артуқ, ана-балилар дохтурханиси билән болған арилиқи 860 метирдин артуқ, уйғур аптоном районлуқ хәлқ дохтурханиси билән болған арилиқиму аран 1.3 Километир келидикән. Болупму, от өчүрүш әтрити билән болған арилиқи аран 800 метирлар әтрапида келидиған мәзкур бинадики бирқанчә қәвәтләрниң арқиму-арқидин от тутушуп, кичик балилар, аялларни өз ичигә алған көп адәмниң көйүп өлүшигичә от өчүргүчиләрниң үнүмлүк қутқузуш елип бармиғанлиқи һәтта үрүмчидики хитай аһалилириниңму наразилиқлирини қозғиған болуп, бу һәқтики инкаслар иҗтимаий таратқуларни қаплиди.
Демәк, әнә шу от апитидә юқирида исми аталған бирқанчә уйғур яш өз һаятиниң хәвпигә учришиға қаримай от ичигә етилип кирип, адәмләрни қутқузуп қелишта рол ойнап, мәдһийәләшкә еришкәниди.