Ürümchidiki chong bazargha yéqin bir binagha ot ketken: xitayning qamal siyasiti dawamliq paji'e tughdurmaqta

Muxbirimiz jewlan
2022.11.25
urumchi-ot-apiti-24-noyabir.jpg Uyghurlar topliship olturaqlashqan “Jishiyangyüen” ahaliler olturaq rayonidiki bir binagha ot kétip, ot öchürüsh mashiniliri ot ketken binagha yéqinlishalmighan we su shilankilirimu ot köyüwatqan qewetlerge ulishalmighan körünüsh. 2022-Yili 24-noyabir, ürümchi.
AP

Ijtima'iy taratqularda keng tarqalghan widéyo we sin körünüshlirige qarighanda, 11-ayning 24-küni kechqurun ürümchining tengritagh rayonidiki chong bazargha yéqin jaydiki bir ahaliler qorusigha ot ketken. Torlarda tarqalghan widiyolardin u binagha barghan ot öchürüsh etritining otni waqtida öchürmigenliki hem öchürelmigenliki, öylirige solinip qalghan ayallar we balilarning sirtqa qéchip chiqalmay ölgenliki bilinmekte.

urumchi-ot-apiti-20221124-2.jpg

Xitay hökümitining bergen melumatida, bu qétimqi ot kétish weqeside ölgenlerning sani 10gha yetken, emma torda ashkarilan'ghan toluqsiz melumatlargha qarighanda, bu qétimqi ot kétish weqeside 20 nechche ademning ölgenliki hemde yarilan'ghanlarning dawamliq ölüp kétiwatqanliqi, ularning köpinchisining ayallar we balilar ikenliki melumbolmaqta.

“Washnigton pochtisi” gézitining 25-noyabir küni xewer qilishiche, bu weqede ot 15-qewettin 17-qewetkiche tutashqan we 3 sa'et köygen, 10 adem ölüp 9 adem yarilan'ghan (xitay hökümitining melumatigha asaslan'ghan), bu weqe bu hepte xitayda yüz bergen ikkinchi chong ot apiti bolup, ikki qétimliq apette 48 adem ölgen.

Halbuki, neq meydandin tartilip ijtima'iy taratqulargha yollan'ghan widiyo we sin körünüshliride ot ketken binanining qaysiy qewetlirining köygenliki éniq körsitilgen. Yeni 21 qewetlik mezkur binanining 14-qewitidin bashlap köyüp, taki 19-qewetkiche köyüp ketken.

Uyghurlar topliship olturaqlashqan “Jishiyangyüen” ahaliler olturaq rayonidiki binaning ot ketken qewetliri. 2022-Yili 24-noyabir, ürümchi.

Xitay hökümitining bu yil 8-aydin bashlap yolgha qoyghan “Yuqumni nölge chüshürüsh” siyasitide ürümchi shehirining tengritagh rayoni “Yuqiri derijilik xeterlik rayon” dep békitilgen bolup, bu rayonda yashawatqan Uyghur ahaliliri üch aydin béri öyige solinip qalghanidi؛ bu qétimqi ot kétish weqesidimu ot ketken öydiki ahalilerning sirtqa chiqishi cheklen'gen bolup, 20 dek ademning ölüshi xitayning bu qamal siyasitining yene bir paji'esi bolup qalghan.

Bu ot kétish weqesi Uyghurlarning xitay hökümitining bu qamal siyasitige bolghan ghezep-nepritini téximu kücheytken bolup, ijtima'iy alaqe wasitiliride tarqalghan köpligen widiyolarda bu keypiyat roshen ipadilen'gen. 

“Blombérg xewerliri” torimu 24-noyabir küni, “Xitayning yuqumni nölge chüshürüsh siyasiti kishilerning ghezipini ulghaytti” namliq xewer bérip, xitay hökümitining ot ketken ehwaldimu qamalni boshatmasliq we otni waqtida öchürmesliktek jawabkarliqini körsitip ötken.

 Bu weqedin kéyin Uyghurlar her xil bésim we xeterge qarimay, ijtima'iy alaqe wasitiliride bu paji'edin tughulghan éghir endishisi we yürek sözlirini ipadiligen.

25-Noyabir küni ijtima'iy taratqularda keng tarqilishqa bashlighan eng yéqinqi widéyolargha qarighanda, ürümchide bir binagha ot kétip onlighan ademler köyüp ölgendin kéyin, ürümchidiki xitay ahaliliri da'irilerning qamal siyasitige qarshi naraziliq namayishi ötküzgenliki melum. Radiyomiz teripidin téxi resmiy delillenmigen bu namayishqa Uyghur ahaliliriningmu qatnashqan yaki qatnashmighanliqi namelum.

urumchi-ot-apiti-20221124-5.jpg

Ijtima'iy taratqularda tarqiliwatqan bu heqtiki widéyolarda namayishchilarning kéche qarangghuluqida ghezep bilen towlawatqan, taraslap oq étilghan, shundaqla kishilerning qiya-chiya qilghan awazliri nahayiti éniq anglan'ghan. Radiyomiz weqe heqqide yenimu ilgirilep neq meydandin xewer élishqa tirishmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.