Uyghur körgezmisini körgen partiyeler rehberliri Uyghurlarni qollaydighanliqini bildürüshti

Sabiq bash ministir kélechek partiyesi re'isi exmet dawutoghlu Uyghur bölmiside. 2023-Yili yanwar, türkiye.

Istanbulning maltepe rayonidiki kültür baghchisida ötküzülgen “Türkmen yörük medeniyet féstiwali” da Uyghurlar mexsus bölüm échip Uyghur medeniyitini tonutqandin sirt, xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqini anglatqan.

Mezkur pa'aliyette ottura asiya türkiy jumhuriyetliri, türkiye we dunyaning herqaysi jayliridin kelgen türkiy xelqler bölümler échip öz medeniyetni tonutqan. Uyghurlar achqan bölümni türkiyening eng chong öktichi partiyesi bolghan “Jumhuriyetchi xelq partiyesi” re'isi kemal qilichdar'ughlu, sabiq bash ministir exmet dawut'oghlu, “Özgirish” partiyesi re'isi mustafa sarigül ependiler ziyaret qilghan.

RFA/Erkin Tarim

Mezkur pa'aliyetke ishtirak qilghan “Uyghur heq-hoquq we adalet” jem'iyiti mu'awin re'isi mirzexmet ilyas'ughlu ependi téléfon ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Biz uzundin buyan xitay konsulxanisi we bashqa yerlerde élip barghandek peqetla xitayning Uyghurlargha qarita élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqini anglitish bilenla cheklinip qalmastin, bu irqiy qirghinchiliqning asasiy sewebining medeniyitimiz, diniy étiqadimiz sewebidin ikenlikini otturigha qoyduq. Bu üch kün jeryanida nurghun kishiler bizning bölümimizni aylan'ghan boldi”.

RFA/Erkin Tarim

Mirzexmet ilyas'ughlu ependi bu pa'aliyetning eng muhim teripi heqqide mundaq dédi: “Bu qétimqi pa'aliyitimizning eng chong ehmiyetliridin biri, türkiyede hakimiyet béshidiki adalet we tereqqiyat partiyesidin qalsa türkiye parlaméntida eng köp parlamént ezasi bar bolghan ‛jumhuriyetchi xelq partiyesi‚ning re'isi kemal qilichdar'oghluning bölmimizge kélishi we u kelgende bizni sözge teklip qilishi boldi. Türkiyening burunqi bash ministiri, ‛kélechek‚ partiyesi re'isi exmet dawut'oghlumu Uyghur bölümini aylandi. Her ikkila re'is Uyghurlarning yalghuz emeslikini we Uyghurlarni qollaydighanliqini bildürdi”.

RFA/Erkin Tarim

2023-Yilining otturilirida türkiyede ötküzülidighan prézidént we parlamént ezaliri saylimida hazirqi hökümetke qarshi 6 partiye ittipaqdashliq qurup saylamgha qatnashmaqchi. Mirzexmet ependi Uyghur bölmisini ziyaret qilghan “Jumhuriyetchi xelq partiyesi”, “Iyi” partiyesi, “Kélechek” partiyesi we mezkur ittipaqqa qatnashmighan “Zefer” partiyesi bilen “Özgirish” partiyesidin saylamda utup qalsa türkiye parlaméntida Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilip qarar chiqirishni telep qilghanliqini we ulardin ijabiy jawab alghanliqini bayan qildi.

RFA/Erkin Tarim

“Özgirish” partisi re'isi mustafa sarigül ependi Uyghur bölümidiki ziyariti jeryanida muxbirlargha bayanat bérip mundaq dégen: “Uyghur türkliri hergiz yalghuz emes. Uyghurlargha ige chiqishimiz kérek. Uyghurlargha élip bériliwatqan bu zulumni her yerde her da'im eyiblishimiz kérek. Xitay bügün Uyghur türklirige adem qélipidin chiqqan mu'amile qilmaqta, buni qobul qilishimiz mumkin emes”.

Mezkur pa'aliyet jeryanida Uyghur akadémiyesi wexpisi re'isi doktor ferhat qurban tengritaghli ependi “Sherqiy türkistan we Uyghurlar” témisida doklat bergen. U, bu heqte bizge melumat berdi.

1-Ayning 5-künidin 8-künigiche ötküzülgen “Yörük türkmen medeniyet féstiwali” gha 400 etrapida ammiwi teshkilat mexsus bölümler échip medeniyitini tonutqan. Uyghurlargha wakaliten Uyghur akadémiyesi wexpisi, sherqiy türkistanliqlar fédératsiyesi, Uyghur heq-hoquq we adalet jem'iyiti, Uyghur ilim we meripet wexpisi, Uyghur jaza lagérliri qurbanliri munbiri qatarliqlar ortaq bölüm échip Uyghur medeniyiti we Uyghurlarning nöwettiki éghir weziyitini tonutqan. Mezkur pa'aliyet istanbul sheherlik hökümetning qollishi bilen ötküzülgen.