Билимхумар уйғур қизи рәйһанниса камбриҗ университетиниң дәрвазисини ачти

Мухбиримиз гүлчеһрә
2020-08-24

Бу йил толуқ оқуш мукапати билән камбриҗ университетниң биологийә кәспигә қобул қилинған 18 яшлиқ уйғур қизи рәйһанниса һаҗи. 2020-Йили әнглийә.

Photo: RFA

Әнглийәдики камбриҗ университети бу йеңи оқуш йилида дуняниң һәр қайси җайлиридин 20 миңдин артуқ йеңи истудентларни күтүвалидикән. Йеңи иситудентлар қатарида әнглийидә туғулуп өскән 18 яшлиқ уйғур қизи рәйһанниса һаҗи бу йил толуқ оқуш мукапати билән мәзкур университетниң биологийә кәспигә қобул қилинған. У бу даңлиқ университетниң дәрвазисини ачқан уйғур истудентлириниң болуп қалди.

1209-Йили қурулған, 1231-йили ингилийә падишаһи һенри III тәрипидин хан җәмәти низамнамисигә еришкән камбриҗ университети инглиз тили дунясидики иккинчи қәдимки университет һесаблиниду. Камбириҗ университети дуняда әң алдинқи қатарда туридиған, пүтүн дунядики оқуғучиларни өзигә җәлп қилидиған явропадики алий билим юртидур.

Соаллиримизға уйғур ана тилида раван җаваб бәргән рәйһанниса өзиниң камбриҗ университетида оқушни бурундин тартип көңлигә пүкүп тиришип кәлгәнликини, өзиниң кәлгүси ғайилири үчүн пухта асас селишқа тәйяр икәнликини билдүрди. У хитайдин тарқилип дуняға апәт селиватқан корона вируси вә униң алдини елишқа болған қизиқишниң түрткисидә камбириҗ университетиниң биологийә кәспидә оқушни таллиған икән.

Һәр қайси дөләтләрдики даңлиқ алий мәктәпләргә қобул қилиниватқан уйғур оқуғучиларниң барғанчә көпийиватқанлиқидин, муһаҗирәттики уйғурларниң өз пәрзәнтлирини сүпәтлик алий маарип тәрбийисигә игә қилишқа алаһидә етибар бериватқанлиқини көрәләймиз. Игилишимизчә, рәйһаннисаниң аниси қурбанниса чәтәлдә туғулуп өскән пәрзәнтлирини билимгә тайинип тәқдирини өзгәртишкә, уйғур миллити үчүн ярамлиқ әвлад болушқа йетәкләп кәлгән икән.

Америка аләм қатниши идариси(NASA) ниң оптика инженери доктор әркин сидиқ әпәнди йиллардин буян өзиниң билим издәш йоли вә тәҗрибилирини уйғур яшлириға тонуштуруп, уларни дуняви билим юртлирида оқушқа йетәкләп кәлмәктә. У бир уйғур қизиниң әла нәтиҗә билән камбриҗ универстетигә қобул қилинғанлиқидин бәкму сөйүнгәнликини билдүрди.

Доктор әркин әпәндиниң ейтишичә, уйғурларниң ғәрб дөләтлиридики җәмийәтниң асасий еқимиға кирип орун тутушида даңлиқ билим юртлирида оқушму интайин һалқилиқ рол ойнайдикән. Шундақла йәнә уйғур пәрзәнтлириниң уйғурлуқ салаһийити билән даңдар универстетларда көпләп оқуш вә йетилиши, хәлқара уйғур миллитиниң образини тикләштә иҗабий рол ойнайдикән.

Муһаҗирәттики уйғурлар худди доктор әркин сидиқ вә қурбанниса ханимға охшашла чәтәлләрдә туғулуп үскән вә ғәрб маарип муһитида йетиливатқан пәрзәнтлиридин уйғур миллитигә сөйгү вә мәсулийәт күтмәктә.

Рәйһаннисаниң чүшәндүрүшичә, бу хил даңлиқ университетларға биваситә қобул қилиниш үчүн толуқ оттура мәктәп басқучидики нәтиҗилири, тил вә математикиға охшаш асасий пән имтиһан нәтиҗилири яхши болсила купайә қилмайдикән. Әгәр алдинқи қатардики университетқа өтмәкчи болса яки оқуш мукапатиға еришмәкчи болса, чоқум юқири сүпәтлик илмий мақалә йезиш тәләп қилинидикән. Рәйһанниса өзиниң илмий мақалисини уйғурларниң һазирқи вәзийити һәққидә язған икән.

Камбриҗ университети өз тарихида даңлиқ математик, алим, сиясәтчи, адвокат, пәйласоп, язғучи, артис, падишаһ вә дөләт башлиқлирини өз ичигә алған нурғун даңлиқ шәхсләрни тәрбийәлигән. Мәзкур университет һәққидики мәлуматларда көрситилишичә, бу алий билим юртида оқуғанлардин 2019-йили өктәбиргә қәдәр, 120 киши нобел мукапатиға еришкән. Әнглийәниң 14 нәпәр баш министири камбриҗ университетини пүттүргәнләр яки мәзкур университет мәлум бағлиниши бар кишиләр икән.