Уйғур тебабәт дорилири йеңи таҗсиман вирусқа қарши сеһрий күчини көрсәтмәктә

Мухбиримиз гүлчеһрә
2023.01.06
uyghur-tebabet-tibabet-dorigerlik-1.jpg Тунҗи нөвәтлик хитай-асия-явропа йәрмәнкисигә хотән шәһиригә җайлашқан шинҗаң “әнсар” уйғур доригәрлик чәклик ширкити өзиниң дәстур алаһидә чейи қатарлиқ үч хил чай вә 300 нәччә хил хам дорисини йәрмәнкигә қойған. 2011-Йили сентәбир, үрүмчи.
uy.ts.cn

Шинхуа агентлиқиниң хәвиригә қариғанда, 4-январ хитай дөләтлик сәһийә-сағламлиқ комитети “хитай тебабити дорилириниң коруна вируси билән юқумлинишни давалаштики өзгичә әвзәлликини йәниму илгирилигән һалда тәтқиқ қилиш уқтуруши” чиқирип, хитай әнәниви тебабитини ғәрб тебабити дорилири билән бирләштүрүп коруна вируси билән юқумлинишни бир гәвдиләштүрүп давалашни техиму күчәйтидиғанлиқини елан қилған.

Уқтурушта давалаш аппаратлири йеңи таҗсиман вирус билән юқумлинишниң ортақ аламәтлири болған юқири вә оттур хәтәрлик бимарлирини қобул қилғанда, клиникилиқ давалашниң принсиплиридин аввал хитай тебабитини ишлитиши керәклики тәкитләнгән.

Униңда йәнә: “бу тәдбир арқилиқ кесәлликниң еғир кесәлгә айлинишини азайтиш; йәрликниң хитай тебабити тоғрисидики әмәли қоллиниш әһвалиға асасән ретсеп тәйярлап, йеңи таҗсиман вирус билән юқумлинишни давалаш, бимарларниң дохтурханида зиярәттә болуш вә сақлаш вақтини қисқартиш, мәслиһәт сораш үнүмини өстүрүштәк үнүмгә еришкили болиду” дәп изаһат берилгән.

Хитай һөкүмәт таратқулириниң җайлардики сәһийә хизмитигә даир хәвәрлиридин мәлумки, уқтурушқа асасән, хитайдики һәр дәриҗилик сәһийә мәмурий тармақлири вә мәсул тармақлири йеза-базар сағламлиқ мәркәзлиригичә, пүтүн хитайда хитай тебабити дориси арқилиқ коруна вирусидин мудапиә көрүш долқуни қозғалған.

Җүмлидин хитайниң уйғур дияриға қойған парткон секретари ма шиңрүй 4-январ, дәрһал синлиқ йиғин чақирип мас орунлаштуруш елип барған.

2023-Йили 1-айниң 5-күни “шинҗаң гезити” ниң хәвәр қилишичә, ма шиңруй син йиғинида пүтүн райондики юқумниң алдини елиш вә контрол қилишта, ши җинпиңниң қарари вә орунлаштурушини пүткүл район сиясий һөкүм, сиясий чүшиниш вә сиясий иҗра қилишқа капаләтлик қилиши керәкликини тәкитлигән.

Ма шиңруй барлиқ җайлар вә тармақларни хитайниң әнәниви тебабити вә милләтләрниң хас миллий әнәниви тебабитидин үнүмлүк пайдилинишни алаһидә тәкитлигән.

Өткән ай юқирии долқунға күтүрүлгән йеңи юқум мәзгилидә, уйғур тебабәт дорилириниң уйғур дияридики дохтурханиларда қоллиниш әһвали һәққидә мәлумат игиләшкә тириштуқ.

Ақсу шәһәрлик дохтурханиға қилған телефонимизға җаваб бәргән бир нөвәтчи дохтур, өзлириниңму мәркәзниң тарқатқан, юқумни контрол қилиш вә еғир ағриқларни давалашта җуңго әнәниви дорилирини қоллиниш уқтурушини тапшуруп алғанлиқини, бу дохтурханида асаслиқ зукам данчиси қатарлиқ дорилар қоллиниватқанлиқини билдүрди.

Хитай дохтур: “шинҗаңниң миллий тебабәт дорилири өзиниң хас алаһидиликлирини намаян қилип кәлди. Болупму таҗсиман вирусни давалаш вә контрол қилишқа алаһидә төһпә қошти. Биз дохтурханимизға кәлгән еғир юқумдарларға 3 күн ичил бу дориларни ишлитип көзитиш җәрянида ипадиләндики қизитмиси төвәнләп, асасән сақийип дохтурханидин чиқиш нисбити көтүрүлмәктә”, деди.

Хитайниң ақсудики биңтуән-1 девизийә дохтурханисиға телефон уланди. Хитай сестра мәмликәт бойичә қайта юқум долқуниниң көтүрүлүшигә әгишип уйғур дияри вә биңтуән дохтурханилиридиму юқумдарларниң көпийип, әһвал қайта җиддийлишиватқанлиқини ейтқан болсиму, рәсмий бимар вә юқум санлиқ мәлуматини ашкарилимиди.

У йәнә йәрлик уйғур тебабәт дорилирини қолланғандин буян, бу дориларниң коруна вируси юқумдарлириниң кесилини контрол қилишта, болупму қизитма вә йөтәлгә алаһидә мәнпәәт қиливатқанлиқини ейтти. Әмма у вирусқа қарши ишитиватқан уйғур дорилириниң исимлирини түзүк билмәйдиғанлиқи ейтти тәрҗимә қилипму берәлмиди.

Пүтүн дуня коруна вирусиниң тәкрар һуҗумиға учрап, униңға қарши техи унумлүк бир дориму тепилмайватқан шараитта, хитай һөкүмитиниң хитай әнәниви тебабити рамкси астида уйғур доригәрлик саһәсини күчәйтидиғанлиқи чәтәлләрдики уйғур тебабити мутәхәссислиридә әксичә әндишә пәйда қилмақта.

Уйғур тебабәтчилики кәспидики тәҗрибилик тевиплардин, 2016-йилидин буян түркийәдә истиқамәт қиливатқан, уйғур тебабәт илмий җәмийитиниң мудири, профессор мутәллип ели һаҗи әмчи уйғур теббий доригәрлик байлиқи хитайниң қолиға өткәндин буян гәрчә зор миқдарда санаәтләштүрүливатқан болсиму, йәнила һеч бир йеңилиқ қошулмиғанлиқи, ишләпчиқириливатқан зукам данчиси вә зукам кумиличи қатарлиқ дориларниң һәммисиниң әслидики әнәниви ретсеплар асасида ишләпчиқирилғанлиқини ейтти.

Мутәллип әмчиниң баян қилишичә, уйғур тебабәт дорилириниң йеңи таҗсиман вирусқа қарши үнүм беридиғанлиқидин гуман йоқ болуп, у гәрчә мәхсус таҗсиман вирусқа қарши ишләнгән дора болмисиму, лекин зукам данчиси, зукам шәрбити қатарлиқ уйғур әнәниви дорилири һазирғичә тарқиливатқан өткүр юқушчан зукам вә таҗсиман верус сәвәблик бимарларда көрүлүватқан, нәпәс йоли кесәлликлирини давалашта өзиниң карамитини көрситип кәлмәктикән.

Йеңи таҗисиман вирус пүтүн дуняға таралғандин буян түркийәдики уйғур тебабәт хадимлири түркийә вә башқа җайлардики уйғурларниму әнә шу хил әнәниви усул вә ретсеплар билән давалап юқири үнүм һасил қилмақтикән.

2022-Йили 24-январ, тәңритағ ториниң тарқатқан хәвиридин ашкарилинишичә, уйғур районидики дора санаитиниң сетиш кирими 2021-йили тәхминән 8 милярд 800 милйон йүәнгә йетип, алдинқи охшаш мәзгилдикидин %10.5 Ашқан. Һазир районда 64 дора санаити ширкити бар болуп әмма бу түр вә карханиларға игидарлар ичидә уйғурларниң бар йоқлуқи мәлум әмәс.

“бир бәлвағ бир йол” пилани бойичә, уйғур доригәрлики саһәси 2016-йили өзбекистанда тармақ ширкәт қурди һәмдә арқа-арқидин зукам капсули қатарлиқ мәһсулатларниң оттура асия дөләтлиригә експорт қилиниши әмәлгә ашурулди.

Һалбуки, хитай даирилириниң уйғурларға қаратқан кәң-көләмлик ирқий вә мәдәнийәт қирғинчилиқи давамида, болупму 2017-йилидин етибарән доктор халмурат ғопурға охшаш уйғур тебабити саһәсидики нурғунлиған сәрхилләрниң системилиқ бастурулғанлиқи, патент вә тәтқиқат түрлириниң тартивелинишқа учриғанлиқи һәр хил мәнбәләрдин аян болуп кәлмәктә. Доктор халмурат ғопур тутқун қилинғандин кейин, 2019-йили “шинҗаң уйғур доригәрлики” ширкити ишләпчиқарған зукам кумиличиниң сетилиши хитайниң еғиз бошлуқи патентлиқ дора мәһсулатлири ичидә 11-орунға тизилған.

Мутәллип һаҗи қатарлиқ уйғур тебабити мутәхәссислири болса, хитайниң таҗсиман вирус юқумини контрол қилишта, хитайдики әнәниви тебабәт вә дориларни омумйүзлүк қоллиништин ибарәт йеңи истратегийәси һәм буниңда “миллий тебабәт дорилири” нами астида уйғур тебабәт дорилирини ечишни вә қоллиниишни күчәйтиш қарари бирқанчә миң йиллиқ уйғур доригәрликиниң һәқиқәтән давалаш үнүми юқири вә қиммәтлик теббий байлиқ икәнликини көрситидикән.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.