Bélgiyede “Jaza lagérida hayat qalghanlar: Uyghurlarning guwahliqi” namliq pa'aliyet ötküzüldi
2024.05.17

16-May bélgiye parlaméntining ezasi samu'él kogolati (Samuel Cogolati)ning uyushturushi bilen bélgiye paytexti biryussélda “Jaza lagérida hayat qalghanlar: Uyghurlarning guwahliqi” namliq pa'aliyet ötküzülgen. Pa'aliyetke firansiyede yashawatqan jaza lagérliri shahiti gülbahar jélilowa, gollandiyede yashawatqan jaza lagérliri shahiti qelbinur sidiq we fransiyediki “Yawropa Uyghur inistituti” ning bashliqi dilnur reyhan qatarliqlar teklip bilen qatnashqan.
Bu pa'aliyetke ishtirak qilghan bélgiye Uyghur jem'iyitining re'isi ekberjanning bergen melumatlirigha qarighanda, pa'aliyetke oqutquchi-oqughuchilar, parlamént ezaliri, Uyghurlar mesilisige qiziqquchi yerlik ahalilerni öz ichige alghan her sahe kishilerdin bolup 100 ge yéqin adem qatnashqan. Uning bildürüshiche, pa'aliyette jaza lagérliri shahitlirining lagérda öz béshidin ötküzgen we öz közi bilen körgen échinishliq qismetler toghrisidiki bayanliri kishilerge qattiq tesir qilghan.
Jaza lagéri shahiti qelbinur sidiq xanimning teswirlishiche, bélgiye parlaméntining ezasi samu'él kogolati Uyghurlar mesilisini bélgiye parlaméntigha élip kirgen hemde bélgiye parlaméntining 2021-yili 7-ayning 8-küni Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilishida hel qilghuch rol oynighan bir shexs iken. U Uyghurlargha bolghan chongqur hésdashliqi seweblik xitayning qara tizimlikige chüshkinige qarimay, hazirgha qeder Uyghurlar mesilisini bélgiyede téximu keng tonutush üchün aktip pa'aliyetlerde bolmaqta iken. Qelbinur sidiq xanim samu'él kogolati uyushturghan bu qétimqi pa'aliyetning so'al-jawab sheklide élip bérilghanliqini, özlirining jaza lagérliridiki paji'elerge da'ir so'allargha bergen jawablirining bezi kishilerni tesirlendürüp köz yéshi qildurghanliqini tilgha aldi.
Téxi yéqindila bir top xitaylarning ishik aldigha qeder kélip tehdit sélishigha duchar bolghan fransiyediki jaza lagérliri shahiti gülbahar jélilowa xanimmu bu pa'aliyette jaza lagérliri toghruluq guwahliq bergen. U bu heqte ziyaritimizni qobul qilghanda, özining jaza lagérliridiki waqtida körgen urup öltürülgen, ich ezaliri sughuruwélin'ghan, basqunchiliqqa uchrighan we sarang bolup qalghan ayallar heqqide bu yighinda ochuq melumat bergenlikini tilgha aldi. Gülbahar jélilowa xanim yene, yighin ehlining “Biz bélgiyelik bolush süpitimiz bilen silerge qandaq yardem qilalaymiz?” dégendek so'allirigha qarita özining pikir we teshebbuslirini otturigha qoyup ötken.
Bélgiye Uyghur jem'iyitining re'isi ekberjanning bayan qilishiche, pa'aliyette yene Uyghur kimliki heqqide chüshenchiler bérilgen hemde xitayning Uyghurlarni millet süpitide yoqitish siyasiti we tashqiy dunyaning buninggha qarita inkaslirimu munazire qilin'ghan. Uning eskertishiche, pa'aliyette amérika hökümitidin bashqa, yawropa ittipaqi parlaménti we we gherbtiki qanchilighan döletlerning parlaméntliri gerche Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilghan bolsimu, Uyghurlarning teqdiride özgirish bolmighanliqi, jaza lagérlirining hélihem mewjutluqi, xitay zulumining dawamlishiwatqanliqigha da'ir mesililermu otturigha qoyulghan.