Алтай 5 ‏-оттура мәктипиниң “қош тиллиқ” оқутушидин нарази болған 3 оқутқучиси муддәтсиз вә 17 йиллиқтин кесиветилгән

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2021.06.23
Алтай 5 ‏-оттура мәктипиниң “қош тиллиқ” оқутушидин нарази болған 3 оқутқучиси муддәтсиз вә 17 йиллиқтин кесиветилгән Қораллиқ әскәрниң қәшқәр түрмисиниң қаравулханисида турған көрүнүши. 2021-Йили 3-май, қәшқәр.
REUTERS

Биз алдинқи күни алтай шәһиридики бирдин бир уйғур мәктипи болған 5‏-оттура мәктипидин 2017-йили 7 оқутқучиниң тутқун қилинғанлиқи вә булардин мудир рәйһан әмәтниң лагерда җан үзгәнлики һәққидә хәвәр бәргән идуқ, мухбиримизниң илгириләп елип барған ениқлашлири давамида, булардин бир нәпириниң муддәтсиз, икки нәпириниң 17 йиллиқ кесилгәнлики; буларниң аилә-тавабиатлиридин 3 кишиниңму 17 йиллиқтин кесиветилгәнлики айдиңлашти.

Алтайдики бу вәзийәттин хәвәрдар бир кишиниң инкасида баян қилинишичә, 2017‏-йилниң бешида алтай 5-оттура мәктәптин тутқун қилинған 7 нәпәр оқутқучидин, лагерда җан үзгән мәктәп мудири рәйһан әмәттин башқа 6 нәпириниң һәммиси 2018‏-йилиниң ахириға кәлгәндә, үстидин сотму ечилмастин узун муддәтлик кесиветилгән. Уларниң кесилишигә, мәктәп мудири рәйһан әмәтниң аталмиш қош тиллиқ маарипқа қарши наразилиқ пикрини қоллаш позитсийәдә болғанлиқи сәвәб болған.

Телефонимизни қобул қилған алтайдики бир алақидар хадим, мәзкур мәктәп оқутқучилириниң әһвалидин мәлумат беришни рәт қилди.

Японийәдә яшаватқан тәтқиқатчи мухтәр абдурахман әпәнди, алтайдики тонушлири арқилиқ мәзкур оқутқучилардин рус тили оқутқучиси әкбәр билән компютер оқутқучиси алимниң 17 йиллиқтин кесилгәнликидин хәвәр тапқан. Униң хәвәр тепишичә, җуғрапийә оқутқучиси рәйһан муса, аталмиш қош тиллиқ маарипқа наразилиқ позитсийәси тутқандин башқа йолдишини һарақ ичиштин ваз кәчтүргәнлик үчүн диний әсәбийлик биләнму әйиблинип муддәтсиз кесиветилгән. Йолдиши әкбәр уштумтут һарақ ташливәткәнлики вә намаз оқуғанлиқи үчүн 17 йиллиқ кесилгән. Телефонимизни қобул қилған бир сақчи хадими, юқиридики үч оқутқучиниң кесим муддити һәққидики учурларниң тоғрилиқини дәлиллиди.

Мухтәр абдурахман әпәндиниң йәнә игилишичә, компютер оқутқучиси алимниң тиҗарәтчи акиси обулқасим ясин билән, нәврә иниси, дөңбазар мәсчитниң имами халмурат 17 йиллиқтин кесиветилгән.

Нөвәттә түркийәдә яшаватқан мустәқил тәтқиқатчи абдурешит нияз әпәнди уйғур районидики вилайәтләрдики институт, наһийәләрдики оттура мәктәпләрниң шу җайдики уйғур җәмийитиниң меңиси дәп қариливатқанлиқи вә шу сәвәбтин 2017-йилдин кейинки кәң көләмлик тутқунда бу оттура мәктәп оқутқучилириниң нуқтилиқ зәрбә бериш нишани болғанлиқини баян қилди. У йәнә, қайси оттура мәктәптә, оқуғучиларниң миллий кимлики алаһидә гәвдилик ипадиләнсә, шу мәктәп оқутқучилириниң әң дәсләпки һуҗум нишани болғанлиқини әскәртти.

Абдурешит нияз әпәнди йәнә, юқириқи 6 кишидин 4 нәпириниң охшашла 17 йиллиқтин кесилгәнликигә қарап, уларниң үстидин сотсиз һөкүм чиқирилғанлиқ учуриниң тоғрилиқини муәййәнләштүрүшкә болидиғанлиқини тәкитлиди.

Илгирики ениқлашлиримиз давамида пәйзиватлиқ бир сақчи хадими, тутқундики кишиләрниң саниниң көплүки сәвәбидин сот ечишқа мумкин болмайватқанлиқи вә тутқунларни сиясий қанун комитети чүшүргән буйруқ бойичила бир тәрәп қиливатқанлиқини ашкарилиғаниди. У йәнә янчуқида алдин тәйярланған һөкүмнамиләр барлиқи, һүкүмнамидики бош орунға исим-фамилини толдуруш биләнла, тутқунларни түрмигә йоллаватқанлиқини баян қилғаниди.

Алтайда 17 йиллиқтин кесилгән икки оқутқучи вә уларниң 3 уруқ-туғқининиң әнә шундақ алдин тәйярланған һөкүмнамиләр арқилиқ бир тәрәп қилинғанлиқ еһтималлиқи пәрәз қилинмақта.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.