Ғулҗа "хитай базири" дики тахтиюн вә саманйоли мәсчити тақиветилгән, тунган мәсчити һөкүмәт ишханисиға айландурулған

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2021-07-07

Америкадики әң чоң мусулман тәшкилати хилтонни хотәндики меһманхана қурулушини тохтитишқа чақирди

Бир ит чеқиветилгән мәсчитниң орниға бағлап қоюлған көрүнүш. 2021-Йили 29-апрел, қарақаш, хотән.

REUTERS

Хитай даирилири өткән айларда ачқан ахбарат йиғинлирида, уйғур районида мәсчитләрниң нормал ечиливатқанлиқини илгири сүргән вә хәлқара ахбаратларда ашкариланған мәсчитләрниң чеқилғанлиқи һәм тақалғанлиқи һәққидики хәвәрләрни бирдәк инкар қилған иди. Мухбиримизниң әһвал ениқлашлири давамида, ғулҗа шәһириниң қайнақ орунлиридин бири болған "хитай базири" дидики бурундин бар болған 3 мәсчиттин иккисиниң мунариси елип ташлинип тақалғанлиқи, йәнә бириниң болса һөкүмәт ишханисиға айландурулғанлиқи ашкариланди.

Хитай даирилири "мәсчилтләрни әлалаштуруш" нами астида 2016‏-йилиниң ахириға қәдәр уйғур райондики мутләқ көп сандики мәсчитләрни чеқивәткән яки тақивәткән вә бу әһвал көп санда пакитлар билән дуняға ашкариланған иди. Әмма хитай даирилири хәлқара җамаәтниң бу һәқтики тәнқидлиригә җавабән, уйғур районида "мәсчитләрниң нормал ечиливатқанлиқи" ни илгири сүргән иди. Даириләр бу йил 4 ‏-айниң 28‏-күни өткүзгән бир ахбарат йиғинида хотәндики бир мәсчитниң имамини сөзлитип, хотәндә мәсчитләрниң нормал ечиливатқинидин башқа, мәсчитләр муһитиниң гүзәлләштүрүлгәнлики вә намазханларға ваба мәзгилидә һөкүмәт тәрипидин маска тарқитилғанлиқини баян қилғузған иди.

Телефонимизни қобул қилған или областлиқ сақчи идарисиниң алақидар бир хадими өзиниң ғулҗидики мәсул тәвәликидә-йәни ғулҗа шәһиридики қайнақ орунлардин бири болған хитай базириға җайлашқан тахтиюн мәсчитиниң үч йил аввал тақалғанлиқини ашкарилиди. Мәлум болушичә, тахтиюн мәсчити ғулҗадики қәдимий мәсчитләрдин бири болупла қалмай, мәсчит җамаитиниң даирисиниң кәңлики вә саниниң көплики биләнму, уйғур аптонум район бойичә нуқтилиқ мәсчитләрдин бири икән.

Хитай даирилири тахтийон мәсчитини тақапла қалмастин, униң мунарисиниму чеқип ташлиған.

Хитай даирилири мушундақ бузғунчилиқлири давам қиливатқан мәзгилдә, бейҗиңдики бир қисим ислам дөләтлири әлчилиридин өмәк тәшкилләп, пәқәт көргәзмилик үчүнла сақлап қалған мәсчилирини зиярәт қилғузған иди. Әрәп дөләтлири зиярәт өмикидә үрүмчи вә қәшқәрләрдә зиярәттә болған пәләстин әлчиси, бу йил хитайниң хәлқараға йүзләнгән телевизийәси CGTN дә сөз қилип, үрүмчидә мәсчитләр саниниң мусулман дөләтлиридинму көп икәнлики һәққидә гуваһлиқ бәргән иди.

Ғулҗадики мәзкур сақчи хадими ғулҗа хитай базирида әслидә 3 мәсчит барлиқи, булардин иккинчисиниң саманйоли мәсчити, үчинчисиниң тунган мәсчити икәнлики, саманйоли мәсчитиниңму мунариси чеқилип дәрвазисиға қулуп селинғанлиқини ашкарилиди. Униң йәнә баян қилишичә, "хитай базири" дики тунган мәсчитиниңму мунариси елип ташлинип, асаси қатлам һөкүмәт ишханисиға айландурулған.

Илгирики ениқлашлиримизда хотән вә қәшқәрләрдики мәсчитләрниң көпинчисиниң чеқилғанлиқи, аман қалғанлириниң мунариси еливетилгән яки қисқартилғанлиқи дәлилләнгән иди.

Һөрмәтлик радийо аңлиғучилар, юқирида, ғулҗа хитай базиридинла үч мәсчитниң тақалғанлиқи вә уларниң мунарисиниң елип ташланғанлиқи һәққидә мәлумат бәрдуқ.