Gensuning wuwéy türmisidiki 4 türme rayonida 1000 etrapida Uyghur tutqunning barliqi delillendi

Italiyediki “Zimistan” tori ‏4-aprél künidiki xewiride gensuning wuwéy shehiridiki bir türmide Uyghur rayonidin yötkep kélin'gen 1000 etrapida Uyghur tutqunning barliqi yézilghan idi. Muxbirimizning bu yip uchigha asasen élip barghan éniqlashliri dawamida wuwéy türmisining bir xadimi Uyghur rayonidin yötkep kélin'gen Uyghurlarning 4 türme rayonida barliqi we her bir türme rayonida 200-300 che Uyghur tutqunning barliqini, yeni bu türmide az dégende 800, köp bolghanda 1200che Uyghur tutqunning barliqini delillidi.

“Zimistan” torining mezkur xewiride bayan qilinishiche, bultur küz aylirida gensuning wuwéy shehiride türmige baridighan bir yol ikki kün tosuwétilgen. Bu yoldin mashinilarning méngishila emes, hetta piyadilerning méngishimu cheklen'gen. Sheherdiki ahalilerning “Zimistan” tori muxbirigha ashkarilishiche, yol tosulghan birinchi küni qoralliq qisim saqchiliri 10 nechche aptobusni heydep, türme qorusini bir qur aylinip chiqqan. Yeni perez qilinishiche, saqchilar bu küni mehbus yötkeshning meshiqini élip barghan. Ikkinchi küni seher sa'et ikki mezgilide Uyghur mehbuslar bésilghan 10 nechche aptobus wuwéy poyiz istansidin ikki kündin béri bashqilargha tosuwétilgen yol arqiliq wuwéy türmisige qarap yolgha chiqqan. Yolning ikki yaqisi qoralliq saqchilar bilen tolghan. Her aptobusning arqisidin 3 saqchi mashinisi nazaret qilip mangghan. Téléfonimizni qobul qilghan gensudiki bir türme xadimi her xil bahanilerni körsitip, so'alimizgha jawab bérishtin özini qachurdi. Mehbuslarning aptobusigha chiqirilish we chüshürülüsh jeryanini körgen bir guwahchining “Zimistan” tori muxbirigha bayan qilishiche, her bir mehbus qoli koyzilan'ghan, puti kishenlen'gen halette ikki neper saqchi teripidin yalap élip méngilghan. Xewerde déyilishiche, bu mehbuslar türmige ekirilgen we ayrim-ayrim solan'ghan bolsimu, ularning qolidiki koyza we putidiki kishenler éliwétilmigen.

Ehwaldin xewerdar bir kishining “Zimistan” torining muxbirigha ashkarilishiche, Uyghur rayonidin gensuning wuwéy türmisige yötkelgen bu Uyghurlarning sani 1000 etrapida bolup, ular 20 yilliqqa qeder uzun muddetlik késiwétilgenler iken. Téléfonimizni qobul qilghan wuwéy türmisining bir xadimidin bu türmide Uyghur rayonidin yötkelgen qanchilik Uyghur tutqunning barliqini sorighinimizda, u özining bu heqte éniq melumati yoqlighini we bu so'alni gensu ölkilik türme bashqurush idarisidin sorishimizni tewsiye qildi. Biz uningdin Uyghur rayonidin yötkelgen mehbuslarning bu türmining qanche türme rayonida ikenlikini sorighinimizda, u Uyghur rayonidin ekélin'genlerning töt türme rayonida ikenlikini ashkarilidi. Biz uningdin bu töt türme rayonining her biride qanchilik Uyghur tutqunning barliqini sorighinimizda u her biride 200 bilen 300 arisida Uyghur tutqunning barliqini ashkarilidi. Uning bu sözliri “Zimistan” tori xewer qilghan mezkur türmide 1000 etrapida Uyghur tutqunning barliqi heqqidiki uchurning toghriliqini delillidi.

Ötken aylardiki éniqlashlirimiz dawamida gensudiki türme xadimliri Uyghur rayonidin yötkelgen mehbuslarning adettiki ijtima'iy jinayetchiler emesliki, ularning alahide mehbuslar ikenliki, shunga ularning héchqandaq bir kishi bilen körüshtürülmeydighanliqini ashkarilighan idi. “Zimistan” torining bu qétimqi xewiride mehbuslarning kün boyi koyza-kishenlen'gen halette turidighanliqi, saqchilargha eger bu mehbuslar qarshiliq körsitipla qalsa neq meydanda étiwétish buyruqi bérilgenliki, shunga mehbuslar her qétim ismi chaqirilghanda chöchüydighanliqi we alaqzade bolidighanliqi yézilghan.

Radiyomiz xitayche bölümining bir xewiride ötken yili xitay boyiche 34 türmining kéngeytilip qurulghanliqi tilgha élin'ghan. Xewerde yene xitay da'irilirining Uyghur rayonida türme we lagérgha patmay qalghan Uyghurlarni bir terep qilish, barghanséri xelq'ara küntertipke kéliwatqan lagér mesilisini dunyadin yoshurush üchün Uyghur rayonidin xitay ölkilirige mehbus yötkiliwatqanliqi tilgha élin'ghan idi.