Xitaydin ayriliwatqan amérika we yawropa shirketliri köpiyishke bashlighan

Süpet we teminlesh zenjiri üstide tekshürüsh élip baridighan “QIMA” namliq tetqiqat orni élan qilghan sanliq melumatlargha qarighanda, amérika-xitay arisidiki soda urushi seweblik xitaydin ayriliwatqan amérika we yawropa shirketliri köpiyishke bashlighan.

Ularning tetqiqat netijisi 80 pirsent amérika shirkiti we 67 pirsent yawropa shirkiti üstide élip bérilghan tekshürüshke asasen hasil qilin'ghan.

Tekshürüsh netijisige qarighanda, mallarning tennerxi we chégra béji sewebidin chet'el shirketliri zawutlirini xitaydin yötkep chiqip ketkenliki üchün mezkur tetqiqat ornining süpet tekshürüsh mulazimitini telep qilidighan xitaydiki ishlepchiqarghuchilar 2019-yili 13 pirsent kémeygen.

Mezkur tetqiqat ornining bildürüshiche, gerche yawropa shirketliri amérika-xitay arisidiki soda urushi we bu seweblik köpeygen chégra béjining tesirige anche éghir uchrap ketmigen bolsimu, emma ularning mehsulat ishlepchiqirishida xitaygha tayinip qélishni kémeytish qatarliq sewebliri bar iken.

Ular asasen ishlepchiqirish tennerxini kémeytish we sherqiy jenubiy asiya elliri arqiliq teminlesh menbesini köp xillashturush üchün xitaydin chiqip kétishke bashlighan.

Teminlesh zenjirining bu xil shekilde köp xillashturulushi wiyétnam, kambodzha, banggéladish, türkiye we afriqadiki bir qisim ellerge yéngi pursetlerni élip kélishe bashlighan.

Ilgiri kiyim-kechlerde “Xitayda yasaldi” dep közge köp chéliqidighan markilarning ornini “Wiyétnamda yasaldi” dégen markilar igileshke bashlighan.

QIMA Ning tekshürüshige qatnashqan amérika shirketlirining 75 pirsenti chégra béji we xitayda barghanche éshiwatqan ishlepchiqirish chiqimining sodisigha éghir tesir körsitiwatqan amillar ikenlikini, shu seweblerdin xitaydin chiqip kétiwatqanliqini, yaki ayrilish qedimini burun pilan qilghandin tézlitishke bashlighanliqini éytishqan.

Yawropa shirketliri ishlepchiqirish zenjirini asasen türkiye we bir qisim afriqa ellirige yötkeshke bashlighan.

Donald tramp amérika prézidénti bolup saylan'ghandin kéyin, amérika-xitay arisidiki tashqi sodida körülidighan qizil reqemni kémeytish üchün jiddiy tedbirlerni alghan. Bularning eng négizliki xitay mallirigha qoyulghan chégra béji idi.

Tramp xitayni soda söhbet üstilige élip kélish üchün xitay mallirigha qaritilghan jaza béjini bir nechche qétim ashurghan.

Netijide ikki terep arisida 2019-13-dékabir bir yéngi soda kélishimining “Birinchi basquch kélishimi” imzalan'ghan. Kélishim boyiche, amérika da'iriliri 360 milyard dollarliq xitay méligha qoyulghan 25 pirsent chégra béjida özgirish bolmighan idi.