Franki a. Mayar: "Xitay gherbning eng nachar düshmini"

Shiwétsariyelik zhurnalist frank a. Mayar xitayni "Gherbning qimmet qarishi we erkinliki üchün eng chong düshmen" dep atidi.

Shiwétsariyelik péshqedem zhurnalist frank a. Mayar (Frank A.  Meyer) 20-Awghust shiwétsariyediki "Nezer" téléwiziye qanilining neq meydan ziyaritini qobul qilghanda xitayni "Gherbning qimmet qarishi we erkinliki üchün eng chong düshmen" dep atighan bolup, 22-awghust "Gérmaniye awazi" qatarliq taratqular bu ziyaretning asasiy mezmunini "Xitay gherbning eng rehimsiz düshmini" dégendek namlarda keng türde köchürüp tarqatti. "Nezer" téléwiziye qanili bolsa bu filimni "Frank a. Mayar iqtisadiy jaza heqqide toxtaldi: erkinlik eng zor qimmettur" dégen téma asitida élan qilghanidi.

Zhurnalist frank a. Mayar 1944-yili shiwétsariyening binne shehiride tughulghan, "Nezer" téléwiziye qanilining obzorchisi, siyasiy analizchisi, istratégiye yétekchisi we shiwétsariyediki eng chong neshriyat bolghan "Blik Le Tempis" ning axbarat meslihetchisi bolup xizmet qilghan, xitay we uning bash kötürüshi toghrisida köpligen nutuqlarni sözlep tonulghan bir ziyaliy iken.

Filimda ipade qilinishiche, "Nezer" téléwiziye qanili frank a. Mayardin gherb döletliri bélarusiyediki mustebitlikke qarshi qandaq tedbir qollansa yaxshi bolidighanliqi toghrisida so'al sorighan. Frank mayar bolsa "Gherb döletliri iqtisadiy we diplomatik jaza qollinip, insaniyetning ortaq qimmet qarishini qoghdishi kérek" dep jawab bergen hemde söhbet témisini xitaygha merkezleshtürüp birqanche mesilini tilgha alghan. U mundaq deydu:

"Xitay hakimiyiti en'gliye bilen tüzgen kélishimde üstige alghan qimmet qarashlirini depsende qildi. Gherb elliri buninggha qarita choqum inkas qayturushi, yalghuz iqtisadiy jaza bilenla cheklenmey, diplomatiye jehettinmu jaza yürgüzüshi kérek."

U yene mundaq deydu: "Bizningmu qoghdashqa tégishlik qimmetlirimiz bar. Bu qimmetler yalghuz gherbliklerningla qimmiti emes, belki pütkül insaniyetning ortaq qimmitidur. Buning üchün bedel tölishimiz lazim. Erkinlik we barawerlik pütün insaniyetning qimmitidur. Siz meyli béyjingda, moskwada, nyu-yorkta, parizhda we meyli bérlinda tughulghan bolmang, bu qimmet hemmige ortaq bolghan insaniyetning qimmitidur."

Frank a. Mayar yene shularni tilgha alidu: "Dunyaning köpligen jaylirida donald trumpgha qarshi namayishlar élip bérildi. Emma xongkongdiki namayishqa we u yerdiki tutqun qilin'ghan yashlarning mesilisige héchkim köngül bölmidi. Héchbir dölet, bolupmu xitaygha oxshash tekebbur döletler namayish arqiliq aghdurulup kétishni xalimaydu. Qiziqarliqi, biz namayish arqiliq melum tesir peyda qilip netijige érishishke urun'ghan chéghimizda eger xitayni nishan qilghan bolsaq, beziler 'bundaq qarshiliqning paydisi barmu?' dep sorishi mumkin. Méningche choqum paydisi bar. Xitaylar pütün insaniyetning aldida reswa bolushni hergiz yaxshi körmeydu. Shunga bundaq qarshiliqlarni dawamlashturush lazim".

Frank a. Mayar sözide munularni bayan qilidu: "Xitay bolsa erkin gherb dunyasi üchün eng zor, eng rehimsiz düshmen. Yene kélip tajawuzchiliq xaraktéri roshen bolghan eng nachar düshmen, chünki u bir wehshiy mustebit hökümranliqtur. Xitay hakimiyiti istalin bilen sifirlashturulghan nazaretni ortaq bir gewdige aylandurup, xelqini digital ( sifirlashqan) nazaret bilen idare qilmaqta. Istalin adem ewetip nazaret qilatti, bügünki xitay bolsa pütkül xelqini sifirliq nazaret astigha élip boldi. Halbuki, biz bulargha qol qoshturup qarap turmaqtimiz."

Emma frank a. Mayar sözide Uyghurlar mesilisini tilgha almighan. U xitayning yuqiri bésimliq nazaret sistémisi, rehimsizliki, qattiq qol siyasiti toghrisida köp toxtalghan bolsimu hemde xitayning erkin dunya üchün künséri éghir xewp peyda qiliwatqanliqini, xongkong démokratiyesi berbat bolghandin kéyin nöwetning teywen´ge kelgenlikini eskertken bolsimu, Uyghurlar we jaza lagérliri toghrisida toxtalmighan. Biraq u xitayning eyni zamandiki natsist gérmaniyesining insaniyetke qarshi siyasitini yolgha qoyuwatqanliqini eskertip mundaq deydu: "Méning sélishturush arqiliq köngülsizlik peyda qilghum yoq. Eyni zamanda natsistlar yolgha qoyghan siyasetni hazirqi xitay hakimiyiti ashurup ijra qilmaqta. Gérmaniye bolsa bu mustebit döletke mashina ishlep chiqirip hediye qilmaqta. Gérmaniye qachan'ghiche ularning aghzigha ash salidu? emeliyette, gérmaniyening xitay bilen bolghan bu xil hemkarliqi aqiwette özining iqtisadiy tereqqiyatini palech halgha keltürüsh rolini öteydu."

Uning téléwiziye nutiqigha qarita inkas bildürgen mixa'él sharér mundaq yazidu: "Halqiliq nuqta, Uyghurlar uchrawatqan irqiy qirghinchiliq idi, u bu heqte toxtalmighan. 'bir belwagh, bir yol' programmisi bizni xitayning künlüki astigha tashlaydighan yemchüktur. Xu'awéy bolsa xitay kommunistik partiyisidur. Biz uning gherbliklerni tizgini astigha élish qorali ikenlikini éniq bilishimiz lazim. Xitay hakimiyiti namrat döletlerge milyardlighan dollarni qerz bermekte. Bu pullarni ularning menggü qayturup bolalmaydighanliqini bilidu. Bu bolsa nöwettiki dunya üchün qurulghan yene bir qapqan. Qeghez pulning sifirlashturulushi dollarni istémaldin siqip chiqiridu. Buning bilen xitay bazarni xalighanche erkin-azade kontrol qilidu. Biz kelgüside bu dötlikimizning bedilini éghir öteymiz, hélimu tölewatimiz."

Köpligen kishiler bu ziyaret filimige inkas qayturghan bolup, beziler shiwétsariye hökümitining xitaydin alidighan menpe'etni közde tutup "Biterep kélishim" imzalighanliqini, hökümetning xitay xewpini toluq hés qilip yételmigenlikini, bundaq kétiwerse döletning yaman aqiwetlerge qalidighanliqini agahlandurushqan.

Buni bésish arqiliq, pikringizni yézing

• Print
• Hembehr
• Ewetish

Barliq pikir - bayanlarni körüsh.

• Bügünki anglitish
• Ilgiriki anglitishlar