Xitayning jasus détallirining mexsus Uyghurlarni nishanlighanliqi ashkarilandi

Washin'gtondin muxbirimiz gülxumar teyyarlidi
2025.04.09
Paul Chichester CMG. Director of Operations. En'gliye döletlik tor bixeterliki merkizi emeldari pa'ul chichestir.
Photo: RFA

En'gliye döletlik tor bixeterliki merkizi 8-aprél élan qilghan doklatida, xitayning 2 tor détallirining jasusluq qilip, qachilighuchilarning téléfonliridiki uchurlarni yoshurun yighqanliqini, shundaqla weten ichi-sirtidiki Uyghurlar hemde Uyghur teshkilatlirini nishan qilghanliqini ashkarilighan.

Pash qilin'ghan 2 détalning isimliri aynuri (Moonshine) we yaman bazar (BadBazaar) bolup, doklatta éytilishiche, bularni yasighan xitay shirkiti yene bir qanche ep détallirini yasighan we Uyghur, tibet hem teywenliklerni asasliq nishan qilghan. Mesilen, mezkur shirket “Awazliq qur'an” namliq bir epni pütünley Uyghur tilida layiheligen, shundaqla télégram we watsap qatarliq munberlerde Uyghur toplirigha tarqatqan.

Ularni téléfon'gha qachilighandin kéyin, bu eplerning jasusluq iqtidarliri téléfon ishletküchining barliq meshghulatliri, xetliri, parangliri, resimliri we orni qatarliq uchurlarni yighishqa bashlaydiken, hetta téléfonning mikrofon we kaméraliridin paydilinip neq meydandin awaz we widiyolirini alidiken. Shundaqla yighqan bu uchurlarni mexsus bir tor ambirida saqlaydiken.

En'gliye tor bixeterliki merkizi torda meshghulat qilghanda ishlitiwatqan détallargha qattiq diqqet qilishni, gumanliq uchur we höjjetlerni doklat qilishni hemde ijtima'iy tor supilirida hembehirligen shexsiy uchurlar üstide alahide éhtiyatchan bolushni eskertken.

En'gliye tor bixeterliki merkizining  diréktori pa'ul chichestir: “Biz muhajirettiki jama'etlerni jimiqturush, ularni tizginlesh we qorqutush üchün peyda qilin'ghan tor tehdit hujumlirining barghanséri köpiyip kétiwatqanliqini bayqawatimiz. Bu 2 jasus détalning ishlitilginini hergiz qobul qilishqa bolmaydu” dégen.

Mezkur doklatni teyyarlashqa en'gliyedin bashqa yene awstraliye, kanada, gérmaniye, yéngi zélandiye we amérikilardiki tor bixeterliki merkezliri we amérika fédératsiye tekshürüsh idarisi aktip hemkarlashqan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.