Hemdullah ablaning mayk pompéyoni tillishi

Xitayning amérikaning sabiq tashqiy ishlar ministéri mayk pompéyogha qarshi hujumliri dawam qilmaqta.

19-Yanwar amérikaning sabiq tashqiy ishlar ministéri mayk pompéyo xitayning Uyghurlar üstidin yürgüziwatqan zulumlirini “Irqiy qirghinchiliq” we “Insaniyetke qarshi jinayet” dep élan qilghandin kéyin gherb metbu'atliri buni “Tramp hökümitining xitaygha bergen eng axirqi ejellik zerbisi” dep atighan idi. Xitay hakimiyiti buningdin intayin bi'aram bolup 20-yanwar tramp hökümitining pompéyo bashliq 28 neper xadimigha jaza élan qilipla qalmay, 20-yanwardin bashlap yene xitay tashqiy ishlar ministérliqining bayanatlirida we xitayning zuwani bolghan “Yer shari waqti géziti” qatarliq herxil teshwiqat qorallirida mayk pompéyogha qarshi hujumlarni tiz sür'ette köpeytishke bashlighan idi. Xitay hakimiyiti özliri tillap puxadin chiqalmighan bolsa kérek, emdi özlirige sadiq bolghan Uyghurlarnimu mayk pompéyoni tillashqa salghan. Uyghur aptonum rayonluq intizam tekshürüsh komitéti partiye yachéykisining mu'awin katipi, intizam tekshürüsh komitétining katipi hemdullaning mayk pompéyogha qarshi maqalisi buning bir misali hésablinidu.

“Altay xewerler tori” ning 25-yanwardiki uchurlirigha asaslan'ghanda, hemdulla abla “Tengritagh” torida “Shinjangning muqim, güllen'gen tereqqiyat emeliyitini qarilash undaq asan emes, pompéyoning qebih pilani meghlup bolidu” namliq bir maqale élan qilghan. Maqale mundaq jümle bilen bashlan'ghan: “Yéqinda men pompéyoning shinjangni qarilap hujum qilghan emeliyetke uyghun bolmighan sözlirini körgendin kéyin intayin ghezeplendim we narazi boldum. Pompéyo tarqatqan shinjang mesilisini öz ichige alghan herxil ighwalar shinjangdiki 25 milyon her millet xelqige qilin'ghan haqarettur, belki xelq'araliq exlaq we asasiy wijdaniy chüshenchilerge qilin'ghan asiyliq hem xiristur. Shinjangliq bir Uyghur bolush süpitim bilen qattiq naraziliq bildürimen we qet'iy qarshi turimen.”

Hemdulla abla maqalisida xitay tashqiy ishlar ministérliqining bayanatlirida élan qilin'ghan mezmunlargha parallil halda yene mundaq deydu: “Pompéyo ‛shinjangdiki Uyghurlar we bashqa azsanliq milletler xalighanche tutup qamiliwatidu, kishilik erkinliki tajawuzgha uchrawatidu‚ dep hujum qildi, bu pütünley zeherlik pitne, oghrining oghrini tutushqa chaqirishidur. Pompéyo wezipe ötigen mezgilde u irqiy kemsitishning yamrishigha yol achti, amérikaliq qara tenlik froyidning ölümi keng kölemlik malimanchiliqni keltürüp chiqardi. Pompéyo buninggha nisbeten perwa qilmay hemde héch ish qilmayla qalmastin, belki ixtilap peyda qilip, öchmenlikni ulghaytip, öz dölitining ishlirigha perwa qilmasliq bilenla cheklenmey, belki sekrep chiqip junggoning ichkiy ishlirigha arilishishni kücheytti. U texttin chüshidighan mezgilide goya bir ghaljir ittek esebiylerche hujum qilip, shinjangni qarilap özining ‛tarixtiki eng nachar, eng chérik, eng nomussiz tashqiy ishlar ministéri‚ liq set qiyapitini yene bir qétim ashkarilidi. Pompéyoning qilmishliri xelq'araliq adalet mizanliri we qimmet qarishi ölchemlirige, insaniy exlaq we wijdaniy chüshenchilerge xilaptur.”

Hemdulla abla maqalisining dawamida shinjangdiki her millet xelqining bir a'ile kishiliridek inaq-ittipaq, parawan yashawatqanliqini, pompéyoning buninggha hesetliri qozghilip öchmenlik qilishqa bashlighanliqini, uning “Shinjangdin paydilinip junggoni kontrol qilishtek peskesh hiyle-mikirlerni ishlitiwatqanliqi” ni bayan qilidu. Biraq pütün maqalida mayk pompéyoning xitayning Uyghurlar üstidin yürgüziwatqan zulumlirini “Irqiy qirghinchiliq” we “Insaniyetke qarshi jinayet” dep atighanliqigha da'ir hich bir kelimige orun bermeydu. D u q mu'awin re'isi perhat muhemmidi ependi bu heqte toxtalghanda, xitayning amérikaning bu qararini Uyghur xelqidin yoshuruwatqanliqini eskertip ötüp, xitay jan-jehli bilen hujum qiliwatqan mayk pompéyoning bügün Uyghur xelqining eng söyümlik bir kishisige aylan'ghanliqini tilgha aldi. Norwégiyediki Uyghur ziyalisi bextiyar ömer ependi bolsa xitayning mayk pompéyoni Uyghurlargha tillitishidiki meqsed heqqide qarashlirini bayan qilip ötti.

Melum bolghinidek, xitay bayanatchisi xu'a chünying 20-yanwar “Irqiy qirghinchiliq” we “Insaniyetke qarshi jinayet” toghrisida béyjingda muxbirlarning so'allirigha jawap bergende, mayik pompéyoni hemdulla abla maqalisida tilgha alghan ibariler bilen eyibligen idi.