Хитайниң “түмәнлигән киши шинҗаң һәққидә сөзләш” намлиқ синлиқ әсәрләр мусабиқисиниң ич йүзи

Йеқинда уйғур аптонум районлуқ парткомниң интернет алақә башқармиси тәрипидин қурулған “уйғур аптонум районлуқ тор бирләшмиси” ахбарат елан қилиш йиғини ечип, “түмәнлигән киши шинҗаң һәққидә сөзләш” намлиқ синлиқ әсәрләр мусабиқисиға әсәр қобул қилидиғанлиқини елан қилған.

“тәңритағ тори” ниң хәвиридә дейилишичә, мәзкур йиғинға уйғур аптоном районлуқ парткомниң интернет алақә башқармисиниң башлиқи, “уйғур аптонум районлуқ тор бирләшмиси” ниң баш катипи чаң җавән риясәтчилик қилған. У сөзидә мәзкур мусабиқигә “гүзәл шинҗаң” тема қилинған синлиқ әсәрләр қобул қилинидиғанлиқини билдүргән. У йәнә һазирға қәдәр тик-ток, үндидар, қатарлиқ иҗтимаий алақә мунбәрлиридә бу хил мәзмундики әсәрләрни елан қилип кәлгән хитайдики тонулған тор чолпанлири билән бир қисим чәт әллик тор язарлириниң исми алаһидә тилға алған вә уларни махтиған.

Дуня уйғур қурултийи хитай ишлири комитетиниң мудири илшат һәсән әпәнди хитай таратқулирида елан қилинған аталмиш “түмәнлигән киши шинҗаң һәққидә сөзләш” намлиқ синлиқ әсәрләр мусабиқисини хитай һөкүмитиниң өзини ақлаш сиясий тәшвиқатиниң йәнә бир хил шәкли, дәп көрсәтти.

Илшат һәсән әпәндиниң билдүрүшичә, нөвәттә уйғурларниң ирқий қирғинчилиққа учраватқанлиқи америка башчилиқидики ғәрб демократик дөләтлиридә етирап қилинған. Буниң билән хитай өзиниң тәшвиқат аппаратлирини ишқа селип, уйғур мәсилисидә дуняни давамлиқ алдашқа вә өзиниң “шинҗаң сиясити” ни ақлашқа тутуш қилған.

Униң билдүрүшичә, хитай һөкүмитиниң “шинҗаң яхши җай” дегән темида син филимлири мукапати тәсис қилип, аталмиш “мусабиқә” ләрни уюштуруши, хитайниң дөләт ичи вә чәт әлләрдики хитай һөкүмитигә маһил тор язарлирини җәлп қилип, уларниң тили арқилиқ хитайниң “шинҗаң сиясити” ни махтап көккә көтүрүшни мәқсәт қилған икән.

Австралийә пуқралиқидики арслан һидайәт әпәнди алдинқи йиллардин буян, иҗтимаий таратқуларда “мәнму уйғур”, “гогул уйғур”, “туғқанлирим қәйәрдә” дегәндәк бир қатар “хәштәг” паалийәтләрни тәшкилләш арқилиқ, уйғурлар учраватқан нөвәттики ирқий қирғинчилиқни дуняға аңлитишта мәлум үнүм яратқан иди.

Арслан һидайәт әпәндиму бу хусуста зияритимизни қобул қилип, хитай даирилириниң уйғурларға қаратқан бастуруш сияситини ақлаш үчүн елип барған тордики тәшвиқатлириниң ич йүзи, алаһидиликлири вә қолға кәлтүргән үнүми һәққидә пикир баян қилди.

У хитайниң барғанчә күчәйтиватқан “гүзәл шинҗаң” тәшвиқатиниң йеқинқи бирнәччә йил ичидә хитай һөкүмәт таратқулиридин һалқип чиқип, үндидар, тик-ток қатарлиқ иҗтимаи алақә мунбәрлиригичә кеңәйгәнликини билдүрди.

Арслан әпәндиниң тәкитлишичә, хитайниң бу тәшвиқатлири илгири мусулманларни асас қилған хитайға маһил дөләтләрдә тәсир көрсәткән болса, йеқинқи йилларда ғәрб демократик дөләтлиридә яшаватқан, әмма уйғурларниң вәзийитини чүшәнмәйдиған бир қисим чәт әлликләр арисидиму мәлум тәсир пәйда қилишқа башлиған икән.

Арслан әпәнди йәнә йеқинқи мәзгилләрдә гугул, ютуп қатарлиқ интернет алақә мунбәрлиридин уйғурлар һәққидә учур издигәндә, хитайниң уйғурларға зулум йүргүзиватқанлиқи тема қилинған хәвәрләрниң барғанчә азийип бериватқанлиқини байқиған. Һалбуки, ютуп қатарлиқ мунбәрләрдә уйғур нахша-музикилири, шундақла хитай һөкүмитиниң “гүзәл шинҗаң” темисидики тәшвиқат филимлири, шундақла хитай саяһәтчиләрниң “шинҗаңниң тинч-хатирҗәмлики” вә “уйғурларниң бәхтлик яшаватқанлиқи” һәққидики син тәшвиқатлири барғансери көпәймәктикән.

Арслан әпәндиниң қаришичә, “уйғурлар учраватқан ирқий қирғинчилиқ гәрчә ғәрб дунясида мәлум даиридә етирап қилинған болсиму, әмма хитай һөкүмитиниң ғайәт зор иқтисад вә адәм күчи сәрп қилип дуня миқясида елип бериватқан өзини ақлаш сиясий тәшвиқатлириму мәлум дәриҗидә үнүм қазанмақтикән.” у бу хил әһвалда алди билән чәт әлләрдики уйғурларниң хитайниң бу хил сахта тәшвиқатиға сәзгүр болуши керәкликини тәкитлиди.

У йәнә муһаҗирәттики уйғурларниң инмканийити яр бәргән даиридә вәтәндики уруқ-туғқанлири учраватқан зулумларни өзи яшаватқан дөләтләрдә давамлиқ аңлитиши зөрүрликини, шу арқилиқ хитай һөкүмитиниң сахта тәшвиқатлириниң маһийитини ечип ташлашта тиришчанлиқ көрситиши керәклигини тәкитлиди.