Хитайниң явро-асия сода йәрмәнкиси өткүзүштики мәқсити немә?

Вашингтондин мухбиримиз уйғар тәйярлиди
2023.08.22
ottura-asiya-yermenkisi-2023-01 Ечилиш мурасимидин илгири, қирғизистанниң баш министири җаппаров, қазақистанниң муавин баш министири руман җалин, уйғур аптоном райониниң секретари ма шиңрүй, уйғур аптоном райониниң рәиси әркин тунияз санҗи хуйзу аптоном областиниң көргәзмә районида уруқчилиқ тәрәққият әһвалини игилимәктә. 2023-Йили 17-авғуст, үрүмчи
www.ts.cn

Америка вә ғәрбтики бир қисим демократик дөләтләр уйғур елидики мәҗбурий әмгәккә четишлиқ мәһсулатларға чәклимә қойғаниди. Буниң нәтиҗисидә хитайниң ғәрб дөләтләргә саталмиған мәһсулатларни сетиш үчүн базар издәватқанлиқи билинмәктә.

“тәңритағ тори” ниң 2023-йили 8-айниң 17-күнидики мәхсус хәвиригә қариғанда, 16-авғуст күни уйғур аптоном районлуқ парткомниң секретари ма шиңрүй 2023-йили явро-асия тавар сода йәрмәнкисигә қатнишиш үчүн үрүмчигә кәлгән чәтәллик вәкилләр өмикини қарши алған.

Асия явропа тавар сода йәрмәнкисиниң ечилиш мурасими, 2023-йили 17-авғуст, үрүмчи
Асия явропа тавар сода йәрмәнкисиниң ечилиш мурасими, 2023-йили 17-авғуст, үрүмчи
xinhua

Явро-асия тавар сода йәрмәнкиси катибат башқармиси вә хитай сода министирлиқиниң ташқи сода тәрәққият идариси саһибханлиқ қилған бу йәрмәнкигә 1300 дин артуқ хитай вә чәтәл карханисини қатнишидикән. Буниң ичидә 25 ширкәт дунядики әң күчлүк 500 ширкәт қатариға киргән болуп, булардин 7 си хитай ширкити икән. Җәмий 40 дөләт вә район, 7 хәлқаралиқ тәшкилат бу (җуңго) явро-асия сода йәрмәнкисигә вәкил әвәтидикән.

Русийә , қазақистан , қирғизистан , таҗикистан , пакистан , моңғулийә вә афғанистан қатарлиқ дөләтләр бу йәрмәнкигә қатнишидиған асаслиқ дөләтләр һесаблинидикән. Бу қетимқи йәрмәнкә уйғур елидә һазирға қәдәр көлими әң чоң, сода түри, қатнишидиған дөләт, ширкәт, мәһсулат әң көп болған сода йәрмәнкиси икән.

 Тәшкиллигүчиниң баянатиға қариғанда , бу йәрмәнкиниң баш темиси “йипәк йоли роһини илгири сүрүш вә асия-явропа һәмкарлиқини чоңқурлаштуруш” дәп елан қилинған. Лекин хитайниң бу йәрдә башқа мәқсити барлиқи билинмәктә. Қирғизистанниң бишкәк шәһиридики дөләтлик университетниң оқутқучиси, сиясәтшунас рәһимҗан һапизоф бу һәқтә зияритимизни қобул қилип, “хитай явро-асия сода йәрмәнкиси арқилиқ өзиниң иқтисадий, сиясий күчи вә тәсир даирисини уттура асия , җәнуби асия , оттура шәрқ вә ғәрби явропаға кеңәйтмәкчи . Кәлгүсидә бу оттура асия дөләтлириниң бихәтәрлики үчүн тәһдит елип келиду”деди.

Истанбулдики тәдбир ташқи сода мәслиһәтчилик маарип мулазимити вә саяһәтчилик чәклик мәсулийәт ширкитиниң мудири абдуләзиз бәштоғрақ әпәнди бу тоғрулуқ пикир баян қилди. Униң билдүрүшичә, хитайниң уйғурларни қаттиқ бастуруши вә мәҗбурий әмгәккә селишиниң мәһсули болған малларни америка вә явропадики бир қисим дөләтләрниң чәклиши, хитайниң деңиз сода йолиниң раван болмаслиқи қатарлиқ сәвәбләр түпәйли, хитай явро-асия тавар сода йәрмәнкиси уюштуруп , ғәрб дөләтләргә саталмиған мәһсулатларни сетиш үчүн базар издимәктә икән.

Ма шиңрүй чәтәллик вәкилләр өмикини қарши алғанда қилған сөзидә, “америка башчилиқидики хитайға қарши дөләтләр шинҗаң һәққидә ялған гәп тарқитип, шинҗаңдин пайдилинип җуңгони контрол қилиш суйиқәстини әмәлгә ашурмақчи болуватиду. Сода вәкилләр өмики шинҗаңға кәлсә һәқиқий әһвални техиму чоңқур чүшинип қалиду” дегән.

Абдуләзиз бәштоғрақ әпәнди хитай һөкүмитиниң һазир бу хил йәрмәнкә вә көргәзмиләрни тәшкилләп, дуняниң көзини бояватқанлиқини илгири сүрди.

 Мәзкур хәвәрдә дейилишичә, ма шиңруй сөзидә йәнә: “ бизниң нишанимиз вә арзуйимиз оттура асиядики дөләтләр билән һәмкарлишип, ортақ кәлгүсимизни яритиш, хитай-оттура асия җәмийитини тиришип бәрпа қилиш ” дегән.

Рәһимҗан һапизоф әпәнди, хитай вә оттура асия дөләтлириниң кәлгүси истиқбалиниң һечқачан ортақ әмәсликини вә буниң пәқәт хитайниң шоари вә тәшвиқати икәнликини билдүрди һәмдә хитай билән болған сода вә сиясий мунасивәтләрдә һәр вақит мусапә қуюш вә еһтият қилиш керәкликини тәкитлиди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.