D u q re'isi dolqun eysaning inisi xushtar eysaning muddetsiz késiwétilgenliki ashkarilandi

Melum bolushiche, dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysaning aqsudiki inisi xushtar eysa 1998‏-yili bir qétim tutqun qilinip ikki yilliq késilgen we jaza mudditini püttürüp chiqqan idi. U 2017‏-yili lagér tutquni bashlan'ghanda, u sabiq tutqunlar qatarida qayta tutulghan we muddetsiz késiwétilgen. Bu uchur xitay da'iriliri dolqun eysaning anisi aygul memetning lagérda jan üzgenlikini inkar qilghan, uning a'ilisining xatirjem yashwatqanliqini ilgiri sürüp bayanat élan qilghan künide delillendi.

Xitay da'iriliri ötken aydiki bir axbarat élan qilish yighinida dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysaning aqsuda yashawatqan hedisini ékranda sözlitip, dolqunning a'ile-tawabi'atlirining aqsuda xatirjem yashwatqanliqini ilgiri sürgen we uning anisining lagérda jan üzgenlikini inkar qilghan idi. Emma da'iriler dolqun eysa 4 yildin béri héchqandaq uchur alalmaywatqan akisi yalqun eysa we inisi xushtar eysalar heqqide héchqandaq melumat bermigen idi.

Otken hepte aqsu weziyitidin xewerdar kishilerdin biri, dolqunning akisi yalqun eysa we inisi xushtar eysaning uzun muddetlik késilip ketkenlikini, xitay terepning mezkur axbarat yighinda bu uchurlarni yoshurghanliqini ilgiri sürdi.

Aqsu wilayetlik teptish mehkimisining erziyet bölümining xadimi xushtar eysa we yalqun eysaning déloliri heqqide melumat bérelmidi.

Weziyettin xewerdar kishining déyishiche, xushtar eysa 1996-yili shi'en qatnash oniwérsitétini püttürgendin kéyin, akisi dolqun eysaning “Siyasiy mesilisi” tüpeyli bir mehel xizmet tépishta qiynalghan. U xizmet izdep yürgen künliride, uning atalmish “Jinayet” liri bayqilip, 1998-yili 2 yilliq késiwétilgen. Dolqun eysaning a'ilisini yéqindin tonuydighan, nöwette shiwétsariyede yashawatqan hebibulla izchining déyishiche, xushtar eysa jaza mudditini tügitip chiqqandin kéyin, bir dosti bilen shérikliship “Erdebil” namida bir réstoran achqan. Melum bolushiche, xushtar eysa seweplik mezkur réstoran'gha kirip chiqiwatqanlar, saqchilar teripidin izchil nazaret qilin'ghandin kéyin, xushtar bu réstorandiki shérikchilikidin waz kéchishke mejbur bolghan.

Weziyettin xewerdar kishining inkasida bayan qilinishiche, u bir mezgil aqsudiki bir shopurluq mektipide oqutquchi bolghan we shopurluq nezeriyesidin ders bergen. Aqsudiki bir shopurluq mektipining xadimi xushtarning xéli yillar ilgiri “Shinyün shopurluq mektipi” de oqutquchi bolghanliqini we uning birqanche yildin béri jem'iyette" “Körenmes” bolup qalghanliqini ashkarilidi.

Inkasta déyilishiche, xushtar eysa 2017‏-yili lagér tutquni bashlan'ghanda, u sabiq tutqunlar qatarida ishlewatqan shopurluq mektipidin tutup kétilgen we ikki yilghiche aqsudiki bir lagérda “Terbiye” alghan. Déyilishiche, bu ikki yil dawamida uning hayati boyi ötküzgen pütün “Xata” liqliridin hésap élin'ghan. Uning aliy mekteptiki chéghida yéngi kelgen oqughuchilarni kütiwélishdin tartip, Uyghur oqughuchilar ara tenterbiye pa'aliyiti uyushturghan'gha qeder barliq ijtima'iy pa'aliyetliri “Eksil'inqilabiy herketler” dep qaralghan؛ uning akisi dolqun eysaning kona dost we sawaqdashliri bilen körüshüshi we özi hörmet qilghan dangliq ziyaliylar bilen uchrishishi bolsa “Térorluqqa teyyarliq qilish” dep békitilgen؛ uning yurttiki tonulghan diniy zatlar bilen jama'et sorunlirida uchrashqanda qizghin mungdishishliri bolsa “Diniy esebiylikning alamiti” dep eyiblen'gen. Netijide xushtar eysagha ondin artuq “Jinayet” ning qalpiqi kiydürülüp, uzun muddetlik késiwétilgen.

Téléfonimizni qobul qilghan bir saqchi xadimi xushtar eysa xizmet qilghan mektepning “Yong'en shopurluq mektipi” ikenlikini we xushtarning nöwette türmide ikenlikini ashkarilidi. U yene xushtar eysa bilen birlikte mezkur mekteptin 5 kishining tutqun qilin'ghanliqi, ulardin ikkisining késilip bolghanliqini ashkarilidi, emma qalghan üchining kimlikliri heqqide melumat bérelmidi.

Téléfonimizni qobul qilghan yene bir saqchi xadimi xushtar eysaning oqutquchiliq qiliwatqan mektipidin tutup kétilgenliki we muddetsiz késilgenlikini delillidi.

Muhajir hebibulla izchi özining xushtar eysa bilen yüz körüshüsh pursiti bolmighan bolsimu, emma uning ish-izliri, nam-sheripini anglap turghanliqi, uning dolqun eysaning qérindishi bolushtin bashqa, yaramliq bir Uyghur ziyaliysi we ijtima'iy pa'aliyetchi bolush süpiti bilenmu xitay da'irilirining közige miq bolup qadalghanliqini we shuning üchün éghir jazalan'ghanliqini ilgiri sürdi.

Éniqlashlirimiz dawamida dolqun eysaning akisi yalqun eysaning késilgenlik uchuri téxi delillenmidi.