Yalqun rozi qatarliq tutqundiki Uyghur ziyaliyliri üchün yéngi yil harpisida élan qilin'ghan chaqiriqlar inkas qozghidi

Muxbirimiz méhriban
2022.01.04
Yalqun rozi qatarliq tutqundiki Uyghur ziyaliyliri üchün yéngi yil harpisida élan qilin'ghan chaqiriqlar inkas qozghidi Xitay da'iriliri teripidin “Döletni aghdurushqa qutratquluq qilish” jinayiti bilen eyiblinip 15 yilliq muddetlik qamaq jazasigha höküm qilin'ghan yazghuchi yalqun rozining amérikadiki qizi tumaris yalqun feysbokta élan qilghan sinliq chaqiriqidin élin'ghan. 2021-Yili 30-dékabir.
Social Media

Uyghurlar 2022-yilni dunya xelqige oxshash, kona yilda yüz bergen we qilghan ishlirini xulasilesh, yéngi yil üchün tüzülgen pilan we arzu-ümidliri ichide kütüwaldi.

Bolupmu ana yurti we qérindashliridin ayrilip, türlük sewebler bilen chet'ellerde muhajirette yashawatqan Uyghurlar, 2017-yilidin buyan Uyghur diyarida ewjige chiqqan “Lagérlargha qamash”, tonulghan Uyghur ziyaliylirini “Türmilerge qamash” qa qarshi öz pa'aliyetlirini yéngi yil mezgilidimu her xil usullarda dawamlashturup kelmekte.

30-Dékabir küni xitay da'iriliri teripidin “Döletni aghdurushqa qutratquluq qilish” jinayiti bilen eyiblinip 15 yilliq muddetlik qamaq jazasigha höküm qilin'ghan yazghuchi yalqun rozining amérikadiki qizi tumaris yalqun we dadisining ölümide namaz oqudi dégen jinayet artilip 18 yilliq qamaq jazasigha höküm qilin'ghan cherchendiki oqutquchi renagül ghénining amérikadiki singlisi qelbinur ghéni teripidin twittér we feysbok qatarliq ijtima'iy alaqe munberliride élan qilin'ghan sintliq chaqiriq keng tarqilip munazire qozghidi.

Yalqun rozining qizi tumaris yalqun teripidin, dadisi yalqun rozigha erkinlik telep qilip, 30-dékabir élan qilghan sintliq chaqiriqini yéngi yil mezgilide körgüchiler sani 100 mingdin éship ketken.

Tumaris yalqun 4-yanwar radiyomiz ziyaritini qobul qildi.

Tumaris yalqun, dadisi heqqide yéngi yil harpisida élan qilin'ghan sintliq chaqiriqni élan qilish jeryanidiki özining hés tuyghusi we arzusini ipadilidi.

U yene bu qétim twittérda élan qilin'ghan sintliq chaqiriqning shunche köp kishilerning diqqitini qozghishi we qollishigha érishishidiki seweb heqqide toxtaldi.

Uning bildürüshiche, Uyghurlar irqiy qirghinchiliqqa uchrawatqan weziyetning xelq'arada eyibleshke uchrishi we amérika bashchiliqidiki gherb démokratik döletliride xitaygha qarita munasip tedbirlerning élinishida uninggha oxshash tutqundiki tughqanliri heqqide toxtimay pa'aliyet élip bériwatqan Uyghurlarning tirishchanliqimu muhim rol oynighan amillardin hésablinidiken.

2022-Yil yéngi yil harpisida twittér we feysbok torida hedisi renagül ghéni heqqide chaqiriq élan qilghan qelbinur ghénimu ziyaritimizni qobul qildi.

Qelbinur ghénining bildürüshiche, uning hedisi renagül ghéni cherchen nahiyesidiki bashlan'ghuch mektepning güzel sen'et oqutquchisi bolup 17 yil késilgeniken. U 15 yilliq oqutquchiliq tarixigha iken. Renagül ghéni 2018-yili mektipidiki oqutquchilar aldidila tutqun qilin'ghan. Ikki yildin kéyin ahaliler komitéti xadimliri uning a'ilisige kirip, renagül ghénige “2013-Yili dadisi wapat bolghanda namaz oqughan, öyide diniy kitab saqlighan” dégen jinayetler artilip, 17 yilliq késiwétilgenliki we sanjidiki ayallar türmisige qamalghanliqini uqturghan.

Qelbinur ghénining bildürüshiche, u 2019-yildin buyan hedisi renagül ghénining tutqun qilin'ghanliq xewirini taratqulargha ashkarilap, amérikadiki munasiwetlik hökümet organlirigha hedisining ehwalini anglatqan. Shundin kéyin xitayning cherchendiki saqchiliri uni izdigen we uninggha hedisining tutqun qilinish sewebi heqqide jawab bérishke mejbur bolghan.

Qelbinur ghénining bildürüshiche, hedisi renagül ghéni we 2016-yildin buyan tutqun qilin'ghan 10 nechche tughqini we lagérlargha qamalghanliqi ashkarilan'ghan bir milyondin artuq Uyghurning weziyiti, uni tutqundiki tughqanliri we bashqa Uyghurlar heqqide dawamliq pa'aliyet élip bérishqa ündigen asasiy seweb iken.

Qelbinur ghéni yene, 2021-yili yil axiri, xitay hökümiti chén chüen'goni wezipisidin qaldurup, uning ornigha partkom sékrétari qilip teyinligen ma shingrüy heqqidimu toxtaldi.

Uning bildürüshiche, ma shingrüyning, chén chüen'go ijra qilghan basturush siyasitini dawamlashturidighanliqi heqqidiki wedisi, uningda Uyghur diyarida yenila dawamlishiwatqan irqiy qirghinchiliq weziyitige nisbeten endishe qozghighan.

Uning tekitlishiche, Uyghur rayonida yürgüzülüwatqan insaniyetke qarshi bu xil jinayetni dunyagha dawamliq anglitish we xelq'arada xitay hökümitining Uyghurlarni basturushigha qarita munasip jazalash tedbirlirining qollinishida, muhajirettiki Uyghurlarning tutqundiki tughqanliri heqqide dawamliq ispat bérishi we munasip pa'aliyetlerde bolushi tolimu zörür iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.