Yaponiyelik tonulghan zhurnalist takita makiko: “Uyghur qirghinchiliqini tonutush metbu'atning burchidur”

Ixtiyariy muxbirimiz erkin tarim
2023.01.27
zhurnalist-takita-makiko-xanim.jpg “Xitay yaponiye puqrasi bolghan Uyghurlargha némilerni qiliwatidu?” témisidiki yighinda zhurnalist takita makiko xanim sözlimekte. 2023-Yili yanwar, yaponiye.
RFA/Erkin Tarim

1-Ayning 15-künidin 28-künigiche yaponiyede Uyghurlar mesilisi heqqide bir qatar pa'aliyetler ötküzülüp dawam qilmaqta.

27-Chisla tokyoda “Xitay yaponiye puqrasi bolghan Uyghurlargha némilerni qiliwatidu?” témisida yighin ötküzülgen bolup, mezkur yighinda xitayning yaponiyede yashawatqan Uyghurlar we ularning wetinidiki uruq-tughqanlirigha yürgüzüwatqan jinayetliri asasiy téma bolghan. Yighinda söz qilghan yaponiyediki nopuzluq ayliq zhurnallardin biri bolghan “Séyron” zhurnilining bash muherriri, tonulghan zhurnalist takita makiko xanim Uyghurlar toghrisida metbu'atlarning burchi toghrisida toxtilip mundaq dégen: “Uyghurlar duchar boluwatqan bu dehshetlik jinayetni karxanichilargha, siyasiyonlargha bildürüsh, bu arqiliq yapon jem'iyitide küchlük jama'et pikiri peyda qilish zörür. Jama'et pikiri kücheyse téléwiziye qanallirimu bes-beste anglitishqa mejbur bolidu”.

Mezkur yighinda zhurnalist takita makiko xanim, yaponiyediki analizchi mi'ura kotaro ependi we yaponiyede yashawatqan ikki Uyghur söz qilghan.

Yaponiyening ibaraki ölkisi takaxagi sheherining mu'awin re'isi yaponiye Uyghur jem'iyitining bash katipi exmetjan létip ependi bilen. 2023-Yili yanwar, yaponiye.
Yaponiyening ibaraki ölkisi takaxagi sheherining mu'awin re'isi yaponiye Uyghur jem'iyitining bash katipi exmetjan létip ependi bilen. 2023-Yili yanwar, yaponiye.
RFA/Erkin Tarim

“Xitay yapon puqrasi bolghan Uyghurlargha némilerni qiliwatidu?” témisidiki yighinida nuqtiliq halda xitayning Uyghurlargha yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliqini yaponiye jama'etchilikige qandaq anglitish, némilerni qilish toghrisida bes munazire bolghan. Bu pa'aliyetni uyushturghan yaponiye Uyghur jem'iyitining bash katipi exmetjan létip ependi mexsus téléfon ziyaritimizni qobul qildi. U, bu heqte melumat berdi.

1-Ayning 16-künidin 27-künigiche yaponiyening ibaraki ölkisi takaxagi sheherlik hökümetning binasida sherqiy türkistanning tarixi, medeniyiti we Uyghurlar duchar boluwatqan irqiy qirghinchiliq tonushturulghan resim körgezmisi échilghan. Bu xil körgezme yene mezkur ölkidiki sukuba sheherlik hökümet binasidimu échilmaqta.

Exmetjan létip ependi bularni yaponiye Uyghur jem'iyiti bash bolup teshkilligenlikini bildürüp mundaq dédi: “Yaponiyediki ikki sheherning sheherlik hökümetning binasi ichide yaponiye Uyghur jem'iyiti Uyghurlarning tarixi, medeniyiti we xitayning Uyghurlargha qarita yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliq siyasiti tonushturulghan resim körgezmisi achti. Körgezmide jem'iyitimiz lagér shahitlirining guwahliqliri asasida teyyarlan'ghan karton kitablarmu tarqitip bérildi”.

Exmetjan létip ependi bu ikki pa'aliyetning burunqigha oxshimaydighan terepliri toghrisidimu toxtaldi.

Yaponiyening ibaraki ölkisi takaxagi sheherlik hökümetning binasida sherqiy türkistanning tarixi, medeniyiti we Uyghurlar duchar boluwatqan irqiy qirghinchiliq tonushturulghan resim körgezmisi échilghan. 2023-Yili yanwar.
Yaponiyening ibaraki ölkisi takaxagi sheherlik hökümetning binasida sherqiy türkistanning tarixi, medeniyiti we Uyghurlar duchar boluwatqan irqiy qirghinchiliq tonushturulghan resim körgezmisi échilghan. 2023-Yili yanwar.
RFA/Erkin Tarim

Yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi doktor abdukérim abduraxman ependi yaponiyediki tonulghan zhurnalist, yazghuchi we her sahediki erbablarning Uyghur mesilisige bolghan qiziqishining künsayin küchiyiwatqanliqini, bügünki pa'aliyetning buning bir misali ikenlikini tekitlidi.

Yaponiye Uyghur jem'iyiti kéyinki ikki yil ichide 100 qétimdin köp pa'aliyet ötküzgen bolup, 1-ayning 15-küni yaponiyening ibaraki ölkisi sukuba sheherlik hökümet we bezi idare jem'iyetlerning qollap-quwwetlishi bilen bashlan'ghan sherqiy türkistanning tarixi, medeniyiti we Uyghur duchar boluwatqan irqiy qirghinchiliq tonushturulghan resim körgezmisi 28-chésla guwahliq bérish yighini bilen axirlishidiken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.